اگر می‌خواهید بدانید که هوش مصنوعی چیست و چگونه جهان امروز ما را درنوردیده است، مثل همیشه کتاب صادق‌ترین و بهترین انتخاب است. هوش مصنوعی (AI) فرآیند آموزش کامپیوتر برای انجام وظایفی است که معمولاً فقط مغز انسان توانایی انجام آنها را دارد. درواقع هوش مصنوعی زمانی وجود دارد که یک ماشین توانایی شناختی داشته باشد و مثل انسان از قدرت استدلال و گفتار بهره‌مند باشد. امروزه این فناوری همه‌جا وجود دارد؛ از ربات‌هایی که در کارخانه‌ها ماشین تولید می‌کنند تا گوشی‌های هوشمندی که در جیبتان حمل می‌کنید. خواندن کتاب هوش مصنوعی به شما کمک می‌کند درک بهتری از فناوری‌های اطرافتان داشته باشید و با جهان پیرامونتان هوشمندانه‌تر ارتباط برقرار کنید. در ادامه فهرستی از کتاب‌های برتر هوش مصنوعی را معرفی می‌کنیم، کتاب‌هایی که هر فرد علاقه‌مند به دیتاساینس باید در کتابخانه خود داشته باشد.
کتاب هوش مصنوعی «شبکه عصبی خود را بسازید»
کتاب هوش مصنوعی «Make Your Own Neural Network»، یک کتاب مرجع هوش مصنوعی است. شبکه‌های عصبی یک عنصر کلیدی در فناوری دیپ لرنینگ و هوش مصنوعی به شمار می‌آیند. فناوری‌هایی که امروزه قادر به انجام بعضی از پیچیده‌ترین فعالیت‌ها هستند، فعالیت‌هایی که تا پیش‌ازاین فقط انسان‌ها قادر به انجام آنها بودند. بااین‌حال تعداد بسیار کمی از افراد هستند که عمیقاً شیوه کار این شبکه‌های عصبی را درک می‌کنند.
این کتاب هوش مصنوعی، مثل یک راهنما شما را به‌آرامی به یک سفر سرگرم‌کننده می‌برد. از ایده‌های بسیار ساده شروع و به‌تدریج درک درستی از نحوه عملکرد شبکه‌های عصبی در ذهن خواننده ایجاد می‌کند. برای درک این فرایند، داشتن سواد ریاضی در حد دبیرستان کافی است. هدف این راهنما این است که علم شبکه‌های عصبی را تا حد امکان در دسترس تمام افراد علاقه‌مند به دیتاساینس قرار دهد. درنهایت خوانندگان آن یاد خواهند گرفت که در پایتون کدنویسی کنند و شبکه عصبی خود را بسازند و شبکه‌های حرفه‌ای توسعه‌یافته را اجرا کنند.
کتاب هوش مصنوعی برای آدمک‌ها
کتاب «Artificial Intelligence For Dummies» مقدمه‌ای روشن در مورد هوش مصنوعی و نحوه استفاده از آن در جهان امروز ارائه می‌کند. هر بار که از یک دستگاه هوشمند استفاده می‌کنید، چه یک ساعت یا اسپیکر هوشمند باشد و چه زنگ امنیتی یا حتی جعبه چت خدمات مشتری باشد، با هوش مصنوعی (AI) درگیر هستید. اگر در مورد چگونگی توسعه هوش مصنوعی کنجکاو هستید و در مورد میزان نفوذ آن شک دارید، کتاب «هوش مصنوعی برای آدمک‌ها» بهترین راهنمای شما خواهد بود. این کتاب هوش مصنوعی که نوشته جان پل مولر و لوکا ماسارون است، به تعریف اولیه هوش مصنوعی می‌پردازد و توضیحات روشنی در مورد استفاده از داده، الگوریتم‌ها، سخت‌افزار ویژه و موارد دیگر ارائه می‌دهد. این کتاب هوش مصنوعی، علاوه‌براینکه این فناوری را مرور می‌کند در مورد تصورات غلط اما رایج پیرامون آن هم صحبت می‌کند.
کتاب لرنینگ ماشین برای مبتدیان
کتاب «Machine Learning For Absolute Beginners»، توسط الیور تئوبالد نوشته شده است. در این کتاب هوش مصنوعی با فصل‌هایی مانند لرنینگ ماشین چیست، انواع لرنینگ ماشین، جعبه ابزار لرنینگ ماشین، پاکسازی داده‌ها، تنظیم داده‌های شما، تجزیهوتحلیل رگرسیون مواجه می‌شوید. همچنین موضوعاتی مانند خوشه‌بندی، ماشین‌های بردار پشتیبانی، شبکه‌های عصبی مصنوعی، ساخت مدل در پایتون، از دیگر مباحثی هستند که این کتاب به آنها پرداخته است.
کتاب هوش مصنوعی ابر هوش
استوارت راسل و پیتر نورویگ نویسندگان کتاب «Superintelligence» هستند. این کتاب هوش مصنوعی جامع‌ترین و به‌روزترین مباحث را درباره چیستی این فناوری و نحوه کارکرد آن ارائه می‌دهد. این کتاب به خوانندگانش در مورد آخرین فن‌آوری‌های موجود این حوزه، اطلاعاتی کابردی ارائه می‌دهد و در شرح مفاهیم مختلف بسیار یکپارچه عمل می‌کند. در این کتاب همچنین با مباحثی مانند لرنینگ ماشین، دیپ لرنینگ، سیستم‌های چند عاملی یادگیری انتقالی و رباتیک آشنا می‌شوید.
کتاب موتورهای هوشمند، مقدمه‌ای آموزشی ریاضیات دیپ لرنینگ
کتاب «Artificial Intelligence Engines: A Tutorial Introduction to the Mathematics of Deep Learning» نوشته جیمز وی استون است. کتابی که نحوه الگوریتم‌های هوش مصنوعی را در قالب شبکه‌های عصبی توضیح می‌دهد. در مقدمه این کتاب توضیح داده شده است که شبکه‌های عصبی دیپ به الگوریتم‌های تطبیقی برای تسلط بر انواع فعالیت‌های انسانی، مانند تشخیص سرطان، تشخیص اشیا، تشخیص گفتار، کنترل روباتیک، شطرنج، تخته نرد و صنعت گیمینگ، متکی هستند. این کتاب هوش مصنوعی، اول الگوریتم‌های کلیدی یادگیری شبکه‌های عصبی را توضیح می‌دهد و بعد تحلیل‌های ریاضی دقیقی از آنها ترسیم می‌کند.
کتاب هوش مصنوعی راهنمای تصویری دیپ لرنینگ
کتاب «Deep Learning Illustrated» در مورد بسیاری از قابلیت‌های جدید و قدرتمند هوش مصنوعی و عملکرد الگوریتم آن صحبت می‌کند. همچنین مقدمه‌ای کامل درمورد تکنیک‌های این رشته ارائه می‌دهد. با خواندن این کتاب هوش مصنوعی، متوجه می‌شوید که دیپ لرنینگ چیست، چرا این همه فراگیر شده است و چه ارتباطی با مفاهیم و اصطلاحاتی مانند هوش مصنوعی، لرنینگ ماشین، شبکه‌های عصبی مصنوعی و یادگیری تقویتی دارد. همچنین نویسندگان این کتاب سعی کرده‌اند با استفاده از تصاویر خوش‌رنگ و جذاب، پیچیدگی‌های ساختن مدل‌های دیپ لرنینگ را کم‌رنگ و زمینه را برای یادگیری سرگرم‌کننده آن فراهم کنند. شاید یکی از دلایل استقبال گسترده از این کتاب همین مورد باشد.
کتاب تجزیهوتحلیل پیش‌بینی برای آدمک‌ها
برای پیش‌بینی آینده نیازی به ماشین زمان ندارید. تنها چیزی که لازم دارید کمی دانش است که کتاب هوش مصنوعی Predictive Analytics For Dummies به‌سادگی در اختیارتان قرار می‌دهد. با کمک این راهنمای دقیق، هسته تجزیهوتحلیل پیش‌بینی را کشف خواهید کرد و یاد خواهید گرفت که چگونه با ابزارهایی که در دسترستان قرار دارد کار جمع‌آوری و تجزیهوتحلیل داده‌ها را انجام دهید. همچنین با این کتاب می‌آموزید که چطور الگوریتم‌ها را از طریق مدل‌های دادهْ ترکیب، شباهت‌ها و روابط را در داده‌های خود شناسایی و آینده را از طریق طبقه بندی داده‌ها پیش‌بینی کنید.
در آخر هم با نکاتی که در مورد اهداف و رویکردهای تجاری ارائه می‌دهد، خواهید آموخت که به چه شیوه‌ای این آموزه‌ها را در وب‌سایت و فعالیت‌های بازاریابی خود اعمال کنید. از مباحث دیگر این کتاب می‌توان به مدل‌سازی و خوشه‌بندی k-means اشاره کرد. Predictive Analytics For Dummies کتابی است که توسط آناس باری، محمد چاوشی و تامی یونگ نوشته شده است.
کتاب دیتاساینس از ابتدا
برای یادگیری و فهم دیتاساینس، نه‌تنها باید بر ابزارها، چارچوب‌ها و ماژول‌ها تسلط داشته باشید، بلکه باید ایده‌ها و اصول زیربنایی آنها را نیز درک کنید. کتاب هوش مصنوعی Data Science from Scratch به شما نشان می‌دهد که چگونه این ابزارها و الگوریتم‌ها پیاده‌سازی می‌شوند و کار می‌کنند. اگر به ریاضیات و بعضی مهارت‌های برنامه‌نویسی آشنایی دارید، جوئل گروس نویسنده این کتاب به شما کمک می‌کند تا با اصول جبر خطی، آمار و احتمال و نحوه استفاده از آنها در در دیتاساینس آشنا شوید، بتوانید داده‌ها را جمع‌آوری، کاوش، پاکسازی، مخفی و یا دستکاری کنید و اصول لرنینگ ماشین را بدانید
کتاب هوش مصنوعی کاربردی، کتابی برای رهبران تجاری
کتاب هوش مصنوعی «Applied Artificial Intelligence: A Handbook For Business Leaders»، توسط ماریا یائو، آدلین ژو و مارلین جیا نوشته شده است. این کتاب یک راهنمای عملی برای رهبران تجاری‌ای است که علاقه زیادی به استفاده از هوش ماشینی دارند. این کتاب به آنها کمک می‌کند تا بهره‌وری سازمان‌هایشان را افزایش دهند و بتوانند از طریق به‌کارگیری هوش مصنوعی و لرنینگ ماشین تصمیمات تجاری بگیرند.
این کتاب به شما می‌گوید که بهترین موارد استفاده تجاری از هوش مصنوعی که تاکنون ایجاد شده است کدام‌ها هستند؟ چگونه می‌توانید بهترین مورد تجاری برای پذیرش هوش مصنوعی را شناسایی و فرصت‌ها را ارزیابی کنید؟ آیا باید پلتفرم هوش مصنوعی بسازید و بخرید یا نه؟ چگونه می‌توانید استعدادهای برتر در زمینه هوش مصنوعی را برای شرکت خود پیدا و جذب کنید؟ ورود هوش مصنوعی به کسب‌و‌کارتان چگونه باعث افزایش درآمد یا کاهش هزینه‌ها می‌شود؟
کتاب «ماشین‌های پیش‌بینی: اقتصاد ساده هوش مصنوعی»
کتاب هوش مصنوعی «Prediction Machines: The Simple Economics of Artificial Intelligence» توسط آجی آگراوال، جاشوا گانز و آوی گلدفارب نوشته شده است. این کتاب در مورد اینکه چگونه در شرایط ریسکی تصمیم بگیرید صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه «ابزارهای پیش‌بینی»، بهره‌وری را افزایش می‌دهند. در پایان، این کتاب در این مورد بحث می‌کند که چگونه پیش‌بینی بهترْ فرصت‌هایی را برای ساختارهای تجاری جدید ایجاد می‌کند.
کتاب «انسان + ماشین: تجسم مجدد کار در عصر هوش مصنوعی»
کتاب هوش مصنوعی «Human + Machine: Reimagining Work in the Age of AI» توسط پل آر. داگرتی و اچ جیمز ویلسون نوشته شده است. این کتاب در مورد ماهیت پارادایم هوش مصنوعی صحبت می‌کند، که به شما کمک می‌کند تا همه فرآیندهای تجاری در یک سازمان را تغییر دهید. این کتاب توضیح می‌دهد که چگونه شرکت‌ها از قوانین جدید هوش مصنوعی برای پیشرفت در نوآوری استفاده می‌کنند. همچنین شش نوع کاملاً جدید نقش ترکیبی انسان + ماشین را توصیف می‌کند که هر شرکتی باید از آنها بهره ببرد.
کتاب معماران هوش
کتاب «Architects of Intelligence: The truth about AI from the people building it» حاوی مجموعه‌ای از مصاحبه‌های عمیق است که در آن نویسنده، مارتین فورد، با سوالاتش ماهیت هوش مصنوعی را آشکار می‌کند و افکار باهوش‌ترین ذهن‌های جامعه هوش مصنوعی را بیان می‌کند. این کتاب هوش مصنوعی به جمع‌آوری نظرات افراد سرشناس تجارت هوش مصنوعی مانند استوارت راسل، رادنی بروکس، دمیس حسابیس و یوشوا بنگی کمک می‌کند. با خواندن این کتاب به دانش عمیقی در مورد هوش مصنوعی و آینده آن دست پیدا خواهید کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله اسنپ اکسپرس ۱۲ کتاب هوش مصنوعی برای مبتدیان را معرفی کردیم. همان طور که می‌دانید هوش مصنوعی علمی است که دو دهه گذشته با پیشرفت‌های خود سروصدای زیادی به پا کرده است. به‌طوری که در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی مانند مهندسی نرم‌افزار و فناوری اطلاعات آن را تدریس می‌کنند. همچنین بسیاری از کشورها در مقطع کارشناسی ارشد یک‌رشته کامل را به آن اختصاص داده‌اند و میخواهند تعداد متخصصین این حوزه افزایش پیدا کند.
به‌غیر از منابع دانشگاهی این حوزه، کتاب‌های زیادی وجود دارد که اگر علاقه‌مند به آن هستید می‌توانید آنها را تهیه کنید. در واقع این کتاب‌هایی که در این مقاله معرفی کردیم می‌تواند زمینه آشنایی و ورود شما به دنیای بی‌کران هوش مصنوعی را فراهم کنند. با شاخه‌های مختلف آن آشنا شوید و بتوانید در آن قسمتی که به آن علاقه دارید ورود کنید. با این وجود هوش مصنوعی علمی جامع و بزرگ است که زیرشاخه‌های زیادی دارد که هرکدام از آنها دارای انبوهی اطلاعات است. شاخه‌های هوش مصنوعی عبارت است از: رباتیک، شبکه عصبی، یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی، منطق فازی و سیستم خبره. در کشور ما نیز شرکت‌های دانش‌بنیان زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند و توانسته‌اند دستاوردهای بزرگی را به دست بیاورند. مطمئناً در آینده‌‌ای نه‌چندان دور تأثیر علم هوش مصنوعی در زندگی ما انسان‌ها بیشتر خواهد شد.
سوالات متداول
بهترین کتاب هوش مصنوعی چیست؟
کتاب‌های زیادی در مورد این فناوری و حوزه‌های مختلف نوشته شده است، از جمله کتاب شبکه عصبی خود را بسازید («Make Your Own Neural Network).
کدام کتاب درمورد دیتاساینس اطلاعات جامعی ارائه می‌دهد؟
کتاب دیتاساینس از ابتدا (Data Science from Scratch) نوشته جوئل گروس، اطلاعات پایه‌ای و اصولی را درمورد دیتاساینس و پیاده‌سازی ابزارها و الگوریتم‌های آن ارائه می‌دهد.
چگونه از هوش مصنوعی برای تجارت خود استفاده کنیم؟
کتاب هوش مصنوعی کاربردی: کتابی برای رهبران تجاری (Applied Artificial Intelligence Handbook For Business Leaders) نوشته ماریا یائو، آدلین ژو و مارلین جیا به رهبران تجاری کمک می‌کند تا بتوانند با استفاده از لرنینگ ماشین تصمیمات تجاری هوشمندانه‌ای بگیرند.
