کمتر کسی در دنیا چه سال نو میلادی را جشن بگیرد چه نگیرد، کریسمس ارامنه را بدون درخت کریسمس متصور می‌شود. وجود درخت کریسمس با آویزهای رنگی‌اش در خانه جزو سنت‌های دیرینه مسیحیان است.
داستان درخت کریسمس از کجا شروع شد؟
آنطور که افسانه‌ها می‌گویند مارتین لوتر (که اسمش را حتما در تاریخ شنیده‌ایم) درخت کریسمس را اختراع کرد.
داستان از این قرار است که در یک شب زمستانی در سال ۱۵۳۶، لوتر در جنگلی کاج نزدیک خانه‌اش در ویتنبرگ قدم می‌زد که ناگهان سرش را بلند کرد و هزاران ستاره را دید که مانند جواهرات در میان شاخه‌های درختان می‌درخشند. این منظره او را شگفت زده کرد. خواست این تجربه را با خانواده‌اش به اشتراک بگذارد. همین باعث شد تا در آن سال نو و جشن کریسمس، یک درخت صنوبر را قطع کرد و آن را به خانه برد. او شمع کوچکی را روی شاخه‌ها قرار داد تا نماد آسمان کریسمس باشد؛ تا فرزندانش را به یاد آسمان‌های پر ستاره، یعنی جایی که نجات دهنده آنها از آنجا آمده بود (اشاره به عیسی مسیح) بیاورد.
اما بعد اینکه مارتین لوتر درخت کریسمس را ابداع کرد، بسیاری از روحانیون آن دوره با این رسم مخالفت کردند؛ چراکه روشنایی آن را بر ضد آیین مسیح می‌دانستند و معتقد بودند که بت پرستی محسوب می‌شود!
اما داستان بالا یک داستان غیررسمی است و در تاریخ درخت کریسمس به نام ملکه ویکتوریا ثبت شده است.
در دهه‌های ۱۸۴۰ و ۱۸۵۰ ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت روش جدیدی را برای جشن کریسمس رایج کردند. این حکاکی متعلق به سال ۱۸۴۰ دو پادشاه را نشان می‌دهد که توسط کودکان و هدایایی در اطراف درخت کریسمس احاطه شده‌اند.
برای بسیاری غیر قابل تصور است که کریسمس را بدون یک صنوبر همیشه سبز زیبا در اتاق نشیمن که با زیور آلات درخشان و هدایای پیچیده تزئین شده است، جشن بگیرند. مانند بسیاری از سنت‌های کریسمس ارامنه، از جمله خود جشن کریسمس، منشاء درخت کریسمس را همانطور که گفته شد می‌توان در سنت‌های بت پرستی جستجو کرد.
اگرچه به طور سنتی همه فرهنگ‌های مسیحی خانه‌های خود را با گیاهان همیشه سبز و هدایایی تزئین نمی‌کردند، نفوذ غرب و افزایش مصرف‌گرایی درخت کریسمس را به نمادی فراگیر تبدیل کرده است. در واقع، اگر ملکه ویکتوریا (قدرتمندترین پادشاه زمان خود) درختان کریسمس را به خانه‌ها نمی‌آوردند، داشتن درخت کریسمس در سال نو یک رسم مبهم باقی می‌ماند.
امروزه اما بسیاری از طرفداران محیط زیست به دلیل قطع بی‌رویه درختان صنوبر و کاج آرزو می‌کردند که این رسم، یک رسم مبهم باقی می‌ماند تا شاهد قطع درختان تنها برای یک جشن دو هفته‌ای نباشند.
درخت کریسمس روی محیط زیست تاثیر منفی دارد؟
در دهه ۱۷۰۰ بود که مردم شروع به تزئین درختان خود با شمع‌های کوچک کردند، که برخی از داستان‌ها می‌گویند در آن زمان خانه‌های بسیاری به همین دلیل آتش گرفتند. پس از آن در سال ۱۸۸۲ دستیار توماس ادیسون ایده روشن کردن درختان با چراغ‌های رشته‌ای را مطرح کرد و درختان کریسمسی حال حاضر به وجود آمدند.
اولین درخت کریسمس کاخ سفید در سال ۱۸۸۵ به همین روش تزئین شد. این سنت ادامه داشت تا اینکه رئیس جمهور، تدی روزولت استفاده از درخت کریسمس را به دلایل زیست محیطی ممنوع کرد.
دلیل این ممنوعیت، قطع بی‌رویه درختان کاج برای مراسم کریسمس بود. چراکه در آن زمان بسیاری از اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به جنگل‌ها می‌رفتند و درخت‌های کاج را برای دو هفته مراسم سال نو قطع می‌کردند.
البته حدود ۱۵ هزار مزرعه درخت کریسمس در ایالات متحده وجود دارد که نزدیک به ۴۰۰ میلیون درخت را در حدود ۴۰۰ هکتار زمین پرورش می‌دهند. به طور متوسط حدود ۱۰ سال طول می‌کشد تا یک درخت کریسمس در شرایط مناسب و آبیاری کافی رشد کند و در نهایت قطع و فروخته می‌شود. هر ساله حدود ۲۵ میلیون درخت در ایالات متحده با میانگین قیمت خرید ۵۰ دلار به فروش می‌رسد. اما از آنجا که این درختان اغلب برای مصرف کافی نیستند، بسیاری از صنوبرها از جنگل‌های طبیعی قطع می‌شوند.
درخت کریسمس مصنوعی هم مضر است
محیط زیست در سراسر دنیا هر ساله با خطرات جدیدی به دلیل افزایش تحرکات بشر روبه رو می‌شود و احتمال نابودی آن در چند سال دیگر اصلا دور از انتظار نیست. به همین دلیل طرفداران محیط زیست از قطع کردن یک درخت کاج ۱۰ ساله که تنها برای استفاده‌ی چند هفته قبل از سال نو و دور انداخت آن قطع می‌شود به شدت عصبانی می‌شوند.
بعضی از مردم در عوض، یک درخت مصنوعی نصب کردند که می‌توان از آن سال به سال استفاده کرد. البته که این امر درختان را از قطع شدن نجات می‌دهد، اما درختان مصنوعی از فولاد و پلاستیک پی‌وی‌سی (PVC) ساخته می‌شوند. این فرآیندها از منابع زیادی استفاده می‌کنند، انرژی را می‌سوزانند و آلودگی ایجاد می‌کنند. بیشتر درختان مصنوعی هم در چین ساخته می‌شوند، بنابراین انرژی زیادی برای حمل‌و‌نقل برای رساندن درخت به خانه شما مصرف می‌شود.
با تمام این‌ها، نصب درخت کریسمس در خانه‌های مسیحیان یک سنت بسیار قدیمی است و نمی‌توان همه آنها را راضی کرد که خرید درخت کریسمس برای محیط زیست ضرر دارد، همانطور که ما ایرانیان را نمی‌توان قانع کرد که رفتن به طبیعت در سیزده بدر و روشن کردن آتش در محیط زیست می‌تواند اثرات مخربی را برای همه به دنبال داشته باشد.
