سرانه مصرف نوشابه در ایران چقدر است؟

قبل از اینکه به سراغ سرانه مصرف نوشابه در ایران برویم، لازم دیدیم تا کمی از نقش نوشابه در به وجود آمدن بیماری‌ها و مشکلات فراوان توضیح دهیم. امروزه کمپانی‌های بزرگی همچون کوکا کولا و پپسی بیش از بسیاری از مواد غذایی دیگری می‌فروشند. در هر فروشگاهی که وارد شوید، یک یخچال بزرگ وجود دارد پر از نوشابه‌های مختلف و متنوع که شما را وسوسه می‌کنند حتماً یکی از آنها را بردارید و خریداری کنید!

اما صادقانه بگویید: آیا بیش از حد کوکا کولا و سایر نوشابه‎‌های گازدار مصرف می‌کنید؟ یک نگاه سریع به سطل بازیافت شما ممکن است سرنخی از این موضوع و میزان مصرف شما ارائه دهد. اگر بیش از اندازه از این نوع نوشابه‌ها استفاده می‌کنید، باید متاسفانه به عرض شما برسانیم که سلامتی‌تان را به خطر انداخته‌اید. براساس یکی از بزرگترین و برجسته‌ترین مطالعه‌های قلب فرامینگهام ایالات متحده، نوشیدن روزانه فقط یک قوطی نوشابه با موارد زیر مرتبط است:

• چاقی
• افزایش سایز دور کمر
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2
• حمله قلبی و سکته مغزی
• پوکی استخوان
• حافظه ضعیف‌تر
• حجم مغز کمتر و زوال عقل

مطالعات نشان می‌دهد در حالی که مصرف نوشابه‌ی گاه به گاه، اثرات بدی بر سلامتی شما باقی نمی‌گذارد، اما عادت و استمرار در نوشیدن روزانه آن، اصلاً اینطور نیست. علائم هشداردهنده ممکن است نشان دهد که زمان آن رسیده است که قبل از اینکه عادت شما به یک مشکل جدی برای سلامتی تبدیل شود، آن را کاهش دهید. این نکته را فراموش نکنید که بهترین نوشیدنی، مصرف آب معدنی است! در ادامه شما را با مشکلاتی که ممکن است نوشیدن نوشابه برای شما به وجود آورد، آشنا می‌کنیم. همچنین سرانه مصرف نوشابه در ایران را بررسی خواهیم کرد.

چاقی و اضافه وزن اصلی‌ترین نتیجه نوشیدن افراطی نوشابه

نوشیدن مقدار زیادی نوشابه، مانند کوکاکولا، که حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا است، با افزایش «چاقی و ایجاد چربی در نواحی شکمی» مرتبط است. در مطالعه‌ای که در مجله تحقیقات بالینی منتشر شد، محققان به بزرگسالان دارای اضافه وزن یکی از دو نوشیدنی شیرین شامل یک نوشیدنی شیرین شده با گلوکز یا یک نوشیدنی شیرین شده با فروکتوز را دادند.

پس از 10 هفته، محققان افزایش قابل توجهی از چربی کل بدن را در هر دو گروه مشاهده کردند. اما در مقایسه این دو گروه نیز گروه مصرف کننده فروکتوز در ناحیه شکم و پهلو چربی بیشتری نسبت به گروه دیگر داشتند.

ده‌ها مطالعه مشاهده‌ای دیگر میزان فروکتوز بالای قندهای اضافه شده را با چربی اضافی شکم مرتبط کرده‌اند. یکی دیگر از مشکلات ذاتی نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین این است که مصرف دوزهای زیاد شکر در مدت زمان کوتاه بسیار آسان است. نوشابه ممکن است واضح باشد، اما بسیاری از انواع نوشیدنی و مواد خوراکی شیرین دیگر نیز وجود دارند که همگی به افزایش وزن شما کمک می‌کنند. همچنین بالا بودن سرانه مصرف نوشابه در ایران نیز با مشکلات چاقی در کودکان کاملاً مرتبط است.

کم آبی و دهیتراته شدن بدن در اثر نوشیدن بیش از حد نوشابه

نوشیدن نوشابه به لطف کافئین موجود در آن باعث کم آبی بدن می‌شود. بنابراین، اگر بیش از حد کوکاکولا بنوشید، ممکن است متوجه علائم کم آبی مانند خشکی پوست، خطوط ریز و چین و چروک روی پوست صورت و دست‌ها شوید. اما ممکن است چیزی فراتر از کم آبی بدن نیز اتفاق بیفتد. براساس مطالعه‌ای در سال 2014 در مجله سلامت عمومی آمریکا، قندها و افزودنی‌های شیمیایی موجود در نوشابه‌ها ممکن است پیری را در سطح سلولی تسریع کنند.

با افزایش سن، تلومرها یا کلاهک‌های انتهای کروموزوم‌های ما، کوچک می‌شوند. دانشمندان بر این باورند که تلومرها به عنوان ساعت پیری در سلول‌های ما عمل می‌کنند، زیرا وقتی خیلی کوتاه می‌شوند، سلول‌های ما به درستی کار نمی‌کنند و نشانه‌های پیری را نشان می‌دهند.

محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو در این مطالعه، دی‌ان‌ای 5300 آمریکایی سالم را که 14 سال قبل ذخیره شده بود تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند کسانی که بیشتر نوشابه می نوشند، تلومرهای کوتاه تری دارند. طبق تحقیقات آنها در سال 2014، نوشیدن روزانه 20 اونس نوشابه گازدار با 4.6 سال پیری بیشتر مرتبط است، همان پیری که با کشیدن سیگار نیز تسریع می‌شود. بنابراین نوشابه را کنار بگذارید!

همچنین ببینید: ویژگی‌های آب معدنی استاندارد

نوشابه‌های قندی عامل سردردهای ناشناخته

قندها و شیرین کننده‌های مصنوعی موجود در کوکاکولا و انواع نوشابه‌های رژیمی ممکن است باعث سردرد شوند. حتی ترکیب این شیرین‌کننده‌ها و اثرات کم ‌آبی کافئین موجود در کوکاکولا، ممکن است سر درد شما را بیشتر از قبل کنند. مروری بر محرک‌های سردرد در مجله بالینی «درد» در سال 2009 نشان می‌دهد که آسپارتام، شیرین‌کننده موجود در کوکای رژیمی یا همان چیزی که در ایران با نام Zero شناخته می‌شود و البته سایر نوشابه‌های رژیمی ممکن است سردرد‌ها را تقویت کنند. این موضوع در مورد افراد مستعد ابتلا به میگرن بسیار بیشتر و دردآورتر است.

دیابت نوع دو، مهمان بی‌دعوت در بدن افراد معتاد به نوشابه

یک مطالعه نشان می‌دهد که ارتباط واضحی بین نوشیدن نوشابه‌های شیرین و قندی و دیابت نوع 2 وجود دارد. یک مطالعه گسترده‌تر نشان داد که خطر ابتلا به دیابت در افرادی که روزانه یک تا دو وعده از نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که به ندرت این نوشابه‌ها را مصرف می‌کنند، 26 درصد افزایش یافته است. همچنین مطالعه هشت ساله دیگری روی 91000 زن نشان داد که زنانی که یک یا چند نوشابه در روز می‌نوشیدند، دو برابر بیشتر از زنانی که کمتر از یک نوشابه در ماه می‌نوشیدند، در معرض ابتلا به دیابت بودند. سرانه مصرف نوشابه در ایران بسیار بالاست و بنابراین تحقیقات نشان می‌دهد جلوگیری از دیابت نوع دو نیز اجتناب‌ناپذیر است.

فشار خون بالا نتیجه خوردن نوشابه‌های قندی

طبق گزارشی در مجله Hypertension، نوشیدن بیش از یک نوشابه یا هر نوع دیگری از نوشیدنی‌های شیرین شده با قند در روز با افزایش فشار خون کاملاً مرتبط است. در این مطالعه، محققان دانشکده بهداشت عمومی در کالج امپریال لندن، رژیم غذایی و سلامت حدود 2700 فرد میانسال در بریتانیا و ایالات متحده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. گرچه این مطالعه علت و معلولی را مشخص نکرد، اما پس از در نظر گرفتن وزن و سایر عوامل خطر، به نظر می‌رسد که مصرف منظم نوشابه، شرکت‌کنندگان را در معرض خطر بیشتر بیماری قلبی قرار می‌دهد. بنابراین به قلب خود لطف کنید و از این پس مصرف نوشابه را کمتر از قبل کنید.

نقرس یکی از دردهای وحشتناک در آینده افرادی که نوشابه زیاد می‌نوشند

نوشیدن نوشابه زیاد یکی از عوامل به وجود آمدن نقرس است. با اینکه این اختلال التهابی می‌تواند توسط عوامل زیادی ایجاد شود، اما یکی از آنها نوشیدن بیش از حد شربت ذرت با فروکتوز بالا و شیرین‌کننده‌های موجود در کوکاکولا و سایر نوشابه‌ها است.

دکتر پیتر سیمکین، استاد بازنشسته پزشکی در بخش روماتولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن به مجله آرتریت تودی گفت: فروکتوز متفاوت از گلوکز متابولیزه می‌شود. همانطور که بدن ما فروکتوز را تجزیه می‌کند، سطح اسید اوریک نیز افزایش می‌یابد. این امر باعث ایجاد کریستال‌های دردناکی در مفاصل می‌شود که علامت کلاسیک نقرس است.

یک مطالعه در سال 2008 در BMJ نشان داد که مردانی که روزانه دو یا چند نوشابه گازدار می نوشند نسبت به مردانی که کمتر از یک نوشابه در ماه می‌نوشند، 85 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به نقرس هستند.

خستگی و علائم دیگر در هنگام قطع ناگهانی نوشابه‌های کافئین‌دار

به گزارش کافئین اینفورمر، اگر مقدار زیادی نوشیدنی کافئین‌دار در مدتی طولانی بنوشید و ناگهان آن را متوقف کنید، می‌توانید علائم قطعی ترک را احساس کنید. علائمی شبیه آنفولانزا، خستگی، تحریک‌پذیری، یبوست، بی‌خوابی و عدم تمرکز. بالا بودن سرانه مصرف نوشابه در ایران گواهی بر بسیاری از مشکلات حواس‌پرتی و خستگی در بین نوجوانان و کودکان در سر کلاس‌های درس است.

خرابی و پوسیدگی دندان‌ها و نیاز مفرط به دندان پزشکی

باکتری های مضر در دهان، قندهای مصرفی ما را می‌خورند و اسید محصول جانبی این فرآیند مضر است. به گفته انجمن دندان پزشکی آمریکا، وقتی مقدار زیادی نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین می‌نوشید، دهان شما پر از اسید شده که باعث ایجاد حفره‌ها و فرسایش دندان و لثه‌ها خواهد شد. پس توصیه ما به شما این است: نوشابه نخورید! اما اگر هم به این توصیه عمل نکردید، در هنگام نوشیدن آن را فوراً قورت دهید و نگذارید در دهان باقی بماند. همچنین بعد از مصرف جرعه‌ای آب در دهان خود قرقره کنید و یا مسواک بزنید!

پوکی استخوان از علایم مصرف بیش از حد نوشابه

برخلاف نوشیدن شیر قبل از خواب که باعث بهبود عملکرد استخوان‌ها در بدن می‌شود، نوشیدن مقدار زیادی نوشابه باعث پوکی استخوان و ضعف استخوان‌های شکننده خواهد شد.  تحقیقات منتشر شده در مجله آمریکایی «تغذیه بالینی» نشان می‌دهد که نه تنها نوشیدن نوشیدنی‌های گازدار، بلکه به طور خاص مصرف افراطی کولا، با کاهش تراکم مواد معدنی استخوان در زنان مرتبط است. تراکم پایین استخوان نشانه پوکی استخوان است و شما با مصرف بالای نوشابه‌ها متاسفانه مستعد شکستگی خواهید شد! افزایش سرانه مصرف نوشابه در ایران در بین افراد میان سال یا مسن گواهی بر مشکلات استخوانی و سبب علایم کمبود کلسیم در دوره پیری است.

اعتیاد و معضلات اعتیاد به نوشیدنی‌های کافئینی و قندی

• آیا می‌توانید به نوشابه های شیرین معتاد شوید؟

اثبات این موضوع سخت است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که غذاها می‌توانند اعتیادآور باشند. یک مطالعه روی جوندگان نشان داد که مصرف قند باعث ترشح دوپامین یا به اصطلاح «هورمون شادی» در مغز آنها شود. آیا همین کار را در مغز شما نیز انجام خواهد داد؟ مطالعات دیگر بر روی انسان نشان می‌دهد که مصرف مستمر غذا و نوشیدنی، همان مسیرهای عصبی زیستی که در مصرف مواد مخدر نقش دارند، را نیز کنترل می‌کنند. پس نوشابه را کنار بگذارید!

سرانه مصرف نوشابه در ایران چقدر است؟ این یک علامت هشدار است!

آمار تکان‌دهنده‌ای نشان می‌دهد هر فرد ایرانی در سال حدود 42 لیتر نوشابه مصرف می‌کند. این در حالی است که در بسیاری از کشورها مصرف نوشابه سالیانه هر فرد در سال چیزی در حدود 10 الی 11 لیتر است. این بدین معنا است که هر فرد ایرانی چهار برابر بیشتر از نرمال جهانی این ماده قندی مخرب را وارد بدن خود می‌کند.

تنها یک دهه پیش، مصرف نوشابه‌ها در ایران به کربنات‌ها محدود می‌شد و سایر دسته‌ها به دلیل عدم آگاهی مصرف‌کنندگان، حضور بسیار محدودی داشتند. این روند در سال‌های اخیر با معرفی دسته‌بندی‌های جدید مانند آبمیوه‌ها، آب معدنی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا تغییر قابل توجهی یافته است. علیرغم رکود کربنات‌ها در سال‌های اخیر به دلیل هشدارهای منفی در مورد عوارض جانبی و احتمالی چنین محصولاتی، کل بازار نوشابه‌ها بهبود سریعی را ثبت می‌کند که با تغییرات در رفتار مصرف کنندگان مرتبط است. دسته‌بندی‌های دیگری مانند آبمیوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و کنسانتره به تدریج در هتل ها، رستوران‌ها و کافی شاپ‌ها محبوب شدند.

بر اساس آخرین گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت پیرامون سرانه مصرف نوشابه در ایران، 132 شرکت در 26 شهر ایران فعال هستند که 18 هزار شاغل مستقیم و 50 هزار کارمند غیرمستقیم دارند. ظرفیت اسمی این بنگاه‌ها حدود 4.3 میلیارد لیتر است، اما در ایران سالانه 2 میلیارد لیتر تولید می‌شود که این یعنی این شرکت‌ها می‌توانند بیشتر عرضه کنند. همچنین هزینه پایین تولید و مواد اولیه در ایران در مقایسه با کشورهای همسایه، رقابت برندهای وارداتی را با جایگزین‌های داخلی سخت کرده است.

بیشترین مصرف جهانی نوشابه آمریکا با میانگین مصرف برای هر نفر 192 لیتر در سال است، در حالی که مصرف هر نفر در سراسر جهان حدود 100 لیتر در سال است. همان‌طور که گفتیم در ایران مصرف برای هر نفر 42 لیتر است، بنابراین سرانه مصرف نوشابه در ایران در مجموع تقریباً 2.9 میلیارد لیتر در سال است.