«سهمی در لبخند زمین داشته باشیم»؛ «محصولات ما زندگی شما را متحول میکند»؛ «راهحلی برای داشتن سبک زندگی سالم»؛ «پاکی خاک، غذا و ذهن»؛ «از مزرعه تا میز غذا»؛ اینها شعارهایی است که با جستوجوی کلیدواژهی اورگانیک، در چشم برهم زدنی گوشه و کنارِ صفحههای خوشرنگ و لعابِ فروشگاههای اینترنتی نقش میبندد. همین یک جملهی جذاب، شما را ترغیب میکند تا محصولِ «سبز» را به سبد خریدتان اضافه کنید و نقشی هرچند کوچک در رونق استارتآپهایی داشته باشید که آمدهاند تا در دنیای خوگرفته به نگهدارندهها و طعمدهندههای مصنوعی و اصلاحات ژنتیکی، عادتهای غذایی و سبک زندگی ما را عوض کنند؛ خواه با تحویل سریع یک اسنک یا نوشیدنی سالم در محل کار و خواه با توزیع آنلاین محصولات سنتی و طبیعی از تولیدکنندههای کوچک یا حتی تبدیل ضایعات غذایی به خوراک حیوانات.
به شرط سلامت
استارتآپهای فعال در صنعت غذا در سالهای اخیر، رشد قابلتوجهی را در گوشه و کنار دنیا تجربه کردهاند. اندازهی استارتآپهای اروپایی صنعت غذا در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال قبلی سه برابر شده و ۹.۵ میلیارد یورو جذب سرمایه داشتهاند. کشورهای جنوب اروپا بستر شکلگیری و رشد تعداد زیادی استارتآپ حوزهی کشاورزی و اپلیکیشنهای خردهفروشی خواروبار در کل منطقه بودهاند. این استارتآپها از طریق یک سیستم پیچیدهی حاصل از نوآوریهای تکنولوژیک، صنعت غذا را متحول کردهاند. ایدههای نوآورانهی این استارتآپها از راهکارهای فناورانه در حوزهی کشاورزی و مزرعهداری تا حوزهی تولید، توزیع و حتی ضایعات غذایی را دربرمیگیرد و با تغییر عادات غذایی مصرفکنندهها، آنها را به سمت رژیمهای غذایی سالمتر و آیندهای مبتنی بر استفاده از محصولات پایدار و دوستدار محیط زیست سوق داده است.
گیاهخواری میکنم، پس هستم
اگر دنبال سالمخوری و گیاهخواری و رژیمهایی از این دست باشید، حتماً اسم سوسیس و کالباسها یا همبرگرهای گیاهی به گوشتان خورده. تمایل روزافزون مردم به گیاهخواری، استارتآپهای زیادی را به فکر تولید غذاهای جدید بر پایهی رژیمهای گیاهی انداخته است. مثلاً بلوآنا فودز یک استارتآپ رومانیایی است که جایگزینی گیاهی برای ماهی تن و سالمونِ مورد استفاده جهت تهیهی سوشی تولید میکند. وردینو هم استارتآپی است که ۶۰ محصول جایگزین گوشت را بر پایهی پروتئین گیاهی تولید کرده است. یا جوسفست که به تولید نوشیدنیهای طبیعی و باکیفیتِ مخصوص سمزدایی از بدن و وعدههای غذایی سالم شهرت دارد. این شرکت از روشهای سنتیِ پاستوریزه کردن استفاده نمیکند و فرآیند جدیدی را به کار میگیرد که به حفظ طعم، رنگ، بافت و مواد مغذی غذاها و نوشیدنیها کمک میکند.
کاپفی هم یک استارتآپ بلغارستانی است که نوعی فنجان خوراکی و تجزیهپذیر را تولید کرده که از غلات ساخته شده است و قرار است جایگزین فنجانهای سنتی و یکبارمصرفی شود که برای نوشیدنیهای گرم و سرد استفاده میشود.
هر خانه یک مزرعه
بعضی از استارتآپهای حوزهی غذا مثل سیتیکراپ و اگرمو نوعی ابزار کشاورزی خانگی را ارائه میکنند که به مصرفکنندگان این امکان را میدهد که در خانه خوردنیهای تازه و سالم پرورش بدهند و از طریق یک اپلیکیشن موبایلی، رشد محصولشان را کنترل کنند. تمام مراحل آبیاری، سمپاشی، کوددهی و تنظیم دمای باغ خانگی، تحت نظارت این اپلیکیشن انجام میشود تا سلامت محصول نهایی تضمین شود. بعضی از استارتآپهای این حوزه مثل لاواتک به این موضوع بسنده نکردهاند و با ترکیب سختافزار و نرمافزار، بر بهینهسازی مصرف انرژی در طول دورهی پرورش محصول نظارت دارند. لاواتک از طریق یک سیستم نورپردازی مصنوعی، به کاربران کمک میکند که مصرف انرژی را در طول فرآیند رشد گیاهانشان تا ۸۸ درصد کاهش بدهند.
بعضی از استارتآپها هم بر کاهش مصرف علفکشها و سموم شیمیایی برای تولید محصولات نظارت دارند. مثلاً اگروکمز نوعی سیستم نظارت از طریق دوربین را در اختیار پرورشدهندههای محصولات میگذارد تا میزان استفاده از علفکشها را به نصف کاهش بدهد. این سیستم برای مزرعههای متوسط و بزرگ طراحی شده است. اترال هم از طریق فعالسازی ماشینهای سمپاشی و سیستم تشخیص دقیق علفهای هرز و سمپاشی موضعی، میزان استفاده از مواد شیمیایی را به شکل قابلتوجهی کاهش میدهد.
فعالیت استارتآپهای صنعت غذا فقط به کشت و پرورش و توزیع محصولات کشاورزی محدود نمیشود. این روزها حتی پرورش ماهی و زنبورداری هم به کمک اپلیکیشنهای خاص، سر و شکل بهروزتر، کارآمدتر و سلامتمحورتری به خود گرفته است. مثلاً اپلیکیشن اپایری بوک به زنبوردارها کمک میکند که اطلاعات مرتبط با سلامت و مراقبت از تکتک کولونیهای زنبور را ثبت کنند و درمانها و اقدامات لازم را در سریعترین زمان ممکن انجام دهند.
منبع: