شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال است که در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. در این شب، خانواده‌ها معمولاً دور هم جمع می‌شوند تا با خوردن خوراکی‌های خوشمزه، گذر از طولانی‌ترین شب سال را جشن بگیرند. از جمله مهم‌ترین بخش‌های شب یلدا، غذاها و دسرهایی هستند که برای این شب آماده می‌شوند. شاید شما هم در حال برنامه‌ریزی برای این شب بزرگ باشید و هنوز پاسخ سوال «شام چی درست کنیم؟» را پیدا نکردید. در این مقاله، پیشنهاداتی متنوع و جذاب برای شام شب یلدا ارائه می‌دهیم تا بتوانید میز شام بی‌نظیری برای مهمانانتان بچینید.
1. خورشت فسنجان
خورشت فسنجان یکی از محبوب‌ترین و خوشمزه‌ترین خورش‌های ایرانی است که با ترکیب گردو، رب انار و گوشت یا مرغ آماده می‌شود. فسنجان در شهرهای مختلف ایران، به گونه‌های مختلف تهیه می‌شود و برخی ترجیح می‌دهند این خورشت ترش و برخی دیگر، دوست دارند طعم فسنجان ملس باشد. در کل باید گفت که، فسنجان انتخابی عالی برای شب یلدا است، زیرا طعمی دلپذیر دارد و می‌توان آن را خورشتی مجلسی در نظر گرفت.
مواد لازم برای تهیه خورشت فسنجان:
- مرغ (یا گوشت گوسفندی): ۵۰۰ گرم
- گردو (پودر شده): ۳۰۰ گرم
- رب انار: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- زردچوبه و نمک: به میزان لازم
- شکر یا عسل (اختیاری): ۱ قاشق غذاخوری
- روغن: برای سرخ کردن
طرز تهیه خورشت فسنجان:
- برای تهیه خورشت فسنجان، ابتدا پیاز را ریز خرد کرده و داخل روغن داغ تفت دهید تا طلایی شود. بعد از اینکه پیاز به رنگ طلایی درآمد، زردچوبه را به آن اضافه کنید و مواد را هم بزنید.
- گردوها را در یک تابه جداگانه با کمی روغن تفت دهید تا کمی طعم آنها آزاد شود و رنگ گردوها تغییر کند. سپس، گردوها را به پیاز داغ اضافه کرده و اجازه دهید تا روی حرارت کم، کمی سرخ شوند و روغن آزاد کنند.
- گوشت یا مرغ رو به مواد اضافه کنید و همراه با گردوها تفت بده تا رنگ آنها نیز تغییر کند. سپس، به این ترکیب کمی آب اضافه کنید تا گوشت و یا مرغ پخته شوند.
- در این مرحله، رب انار رو اضافه کنید. بسته به ذائقه‌تان می‌توانید میزان شیرینی یا ترشی خورشت را تنظیم کنید. اگر دوست داشتید کمی شکر یا عسل به مواد اضافه کنید تا طعم فسنجان متعادل‌تر شود.
- در نهایت، اجازه دهید خورشت با حرارت ملایم ۲ تا ۳ ساعت بپزد تا همه مواد به خوبی جا بیفتند و خورشت غلیظ شود.
2. آش انار
آش انار یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار ایرانی است که طعمی خاص و منحصر به فرد دارد. انار که یکی از نمادهای اصلی شب یلدا است، در این آش و در کنار حبوبات و سبزیجات استفاده می‌شود و طعمی ترش و شیرین به آش می‌دهد.
مواد لازم برای تهیه آش انار:
- گوشت مرغ یا گوسفند (بسته به سلیقه): ۲۰۰ گرم
- پیاز: ۱ عدد
- لوبیا قرمز: ۱/۲ پیمانه
- عدس: ۱/۲ پیمانه
- برنج: ۱/۴ پیمانه
- سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز): ۱/۲ پیمانه
- دانه‌های انار: ۱ پیمانه
- رب انار: ۳ قاشق غذاخوری
- زردچوبه، نمک و فلفل: به میزان لازم
- آب قلم یا آب معمولی: ۴ پیمانه
- گردو (اختیاری): ۱/۴ پیمانه
طرز تهیه آش انار:
- ابتدا لوبیا قرمز و عدس را به مدت ۳ تا ۴ ساعت در آب سرد خیس کنید. پس از آن، آنها را در قابلمه‌ای با آب جوش بپزید تا نرم شوند. برنج نیز باید از شب قبل در آب خیس بخورد.
- گوشت را به تکه‌های کوچک تقسیم کرده و در یک قابلمه با پیاز خرد شده و مقداری روغن تفت دهید تا پیاز طلایی شود و گوشت نیز تغییر رنگ دهد. در این مرحله، زردچوبه، نمک و فلفل را به مواد اضافه کنید.
- پس از تفت دادن گوشت، حبوبات پخته‌شده، برنج و آب قلم (یا آب معمولی) را به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید مواد به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت در حرارت ملایم بپزند. در این مرحله، حتماً باید کف آش گرفته شود.
- زمانی که آش پخته شد، سبزی‌های خرد شده و رب انار را به آن اضافه کنید. این ترکیب نه تنها طعم آش را بهتر می‌کند، بلکه رنگی زیبا و جذاب به آش خواهد داد. پس از ۱۵ دقیقه، دانه‌های انار را نیز به آش افزوده و اجازه دهید تا آش جا بیفتد.
- پس از پخت، می‌توان با اضافه کردن کمی فلفل سیاه و در صورت تمایل گردو، طعم آش را بهتر کرد.
3. مرغ ناردونی
مرغ ناردونی، یکی از خوراکی های جذاب برای شب یلدا است که نمی‌توان جایگاه ویژه آن را در بین غذاهای ایرانی انکار کرد. ترکیب مرغ با انار، غذایی لذیذ برای شب یلدا به وجود می‌آورد.
مواد لازم برای تهیه مرغ ناردونی:
- مرغ: ۱ عدد (تقریباً ۱.۵ کیلوگرم)
- رب انار: ۲ قاشق غذاخوری
- گردو: ۲۰۰ گرم
- پیاز: ۱ عدد بزرگ
- زعفران: به میزان لازم
- شکر: ۱ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل: به مقدار لازم
- روغن برای سرخ کردن
طرز تهیه مرغ ناردونی:
- مرغ را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. سپس آن را با مقداری نمک و فلفل مزه‌دار کرده و در یک تابه با روغن داغ به خوبی سرخ کنید تا طلایی شود.
- در یک تابه دیگر، پیاز را خرد کرده و در مقداری روغن سرخ کنید تا نرم و طلایی شود. سپس رب انار را به پیاز اضافه کنید و کمی تفت دهید تا طعم خامی رب انار از بین برود. حالا گردوهای آسیاب شده، شکر و کمی زعفران دم کرده را به مخلوط پیاز و رب انار اضافه کنید. مواد را به خوبی هم بزنید و اجازه دهید تا همه طعم‌ها با هم ترکیب شوند.
- قطعات مرغ سرخ‌شده را به تابه حاوی سس انار و گردو اضافه کنید. درب تابه را ببندید و بگذارید مرغ در سس، به مدت ۳۰ دقیقه با حرارت ملایم بپزد تا طعم‌ها کاملاً به خورد مرغ بروند.
4. کلم پلو
کلم پلو یکی از غذاهای سنتی و محبوب ایرانی است که می‌توانید آن را به عنوان یکی از گزینه‌های عالی برای شام شب یلدا در نظر داشته باشید. اگر کلم پلو را با این روش تهیه کنید، حتما می‌تواند یکی از غذاهای اصلی شب یلدا شود.
مواد لازم برای تهیه کلم پلو:
- برنج: ۲ پیمانه
- کلم سفید یا قرمز: ۵۰۰ گرم
- پیاز: ۱ عدد متوسط
- سبزی معطر (ریحان، تره، ترخون و شوید): ۲۵۰ گرم
- گوشت چرخ‌کرده (اختیاری): ۲۰۰ گرم
- روغن: به مقدار لازم
- زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
- دارچین: ½ قاشق چایخوری
- نمک و فلفل: به میزان لازم
- زعفران دم کرده: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه کلم پلو:
- کلم‌ها را شسته و به قطعات ریز تقسیم کنید. سپس آنها را در یک قابلمه با کمی آب و نمک بپزید. مراقب باشید که کلم‌ها زیاد نرم نشوند.
- برنج را بشویید و در آب جوش به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه بجوشانید تا کمی نرم شود. سپس برنج را آبکش کنید.
- پیاز را خرد کرده و در یک تابه با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. اگر از گوشت استفاده می‌کنید، آن را به پیاز اضافه کرده و با زردچوبه، دارچین، نمک و فلفل به خوبی سرخ کنید تا رنگ گوشت تغییر کند.
- کلم پخته‌شده را به مواد تابه اضافه کرده و با گوشت و پیاز مخلوط کنید. این ترکیب را همراه با سبزیجات معطر، برای چند دقیقه دیگر تفت دهید تا طعم‌ها به هم آمیخته شوند.
- در قابلمه‌ای جداگانه، لایه‌ای از برنج را بریزید. سپس مقداری از مخلوط کلم و گوشت را روی برنج بچینید. این کار را تا زمانی که مواد تمام شوند، ادامه دهید. در آخر، روی کلم پلو زعفران دم کرده را ریخته و درب قابلمه را بگذارید تا کلم پلو به مدت ۳۰ دقیقه با حرارت ملایم، دم بکشد.
5. انار پلو شیرازی
انار پلو شیرازی، یک غذای لذیذ و خوشمزه است که برای شب یلدا نیز یک گزینه‌ی عالی به شمار می‌آید. این غذا طعمی بی‌نظیر دارد و یکی از اصلی‌ترین خوراکی‌های شب یلدا، یعنی انار را در مواد اولیه دارد.
مواد لازم برای تهیه:
- برنج: ۲ پیمانه
- دانه انار: ۱ پیمانه
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- مرغ یا گوشت (اختیاری): ۳۰۰ گرم
- کره: ۳ قاشق غذاخوری
- روغن مایع: به مقدار لازم
- نمک و فلفل: به مقدار لازم
- زعفران دم کرده: ۲ قاشق غذاخوری
- گشنیز خرد شده: ۱.۵ پیمانه
- دارچین: یک پنسه (اختیاری)
طرز تهیه انار پلو شیرازی:
- ابتدا برنج را شسته و در یک ظرف بزرگ با مقداری نمک به مدت ۲ ساعت خیسانده و سپس آن را در آب جوش با کمی نمک و روغن ریخته تا برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بپزد. پس از اینکه برنج نیم‌پز شد، آن را آبکش کنید و کنار بگذارید.
- در یک قابلمه مناسب، پیاز را خرد کرده و با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس اگر از گوشت یا مرغ استفاده می‌کنید، آنها را به پیاز اضافه کرده و با نمک، فلفل، کمی دارچین، دانه‌های انار و گشنیز تفت دهید تا کمی سرخ شوند.
- پس از پختن برنج و آماده کردن مواد دیگر، در یک قابلمه بزرگ لایه‌ای از برنج پخته شده بریزید. سپس از مواد گوشتی (در صورت استفاده) به‌طور مساوی روی برنج بچینید. این مرحله را تا اتمام برنج و مواد تکرار کنید.
- پس از اینکه تمام مواد را در قابلمه چیدید، زعفران دم کرده را روی برنج بریزید و یک تکه فویل یا دستمال تمیز روی در قابلمه بگذارید. در قابلمه را محکم ببندید و به‌مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت روی حرارت ملایم بگذارید تا برنج دم بکشد و طعم‌ها به‌خوبی با هم ترکیب شوند.
- پس از دم کشیدن برنج، در صورت تمایل، انار دانه شده و کمی مغز گردو اضافی روی پلو بریزید تا ظاهر غذا زیبا و رنگارنگ شود.
6. سبزی پلو و ماهی
سبزی پلو یکی از غذاهای محبوب ایرانیان برای مناسب‌های مختلف به‌خصوص شب یلدا است، که با ماهی سرو می‌شود. سبزی پلو با ماهی، یک انتخاب عالی برای این شب خواهد بود.
مواد لازم برای تهیه سبزی پلو و ماهی:
- برنج: ۲ پیمانه
- سبزی پلو (شامل شوید، گشنیز، جعفری، تره، شنبلیله): ۵۰۰ گرم
- روغن مایع یا کره: ۲-۳ قاشق غذاخوری
- زعفران دم کرده: ۲ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل: به مقدار لازم
- آب لیمو: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- ماهی قزل‌آلا یا شیر (مناسب برای سرخ کردن): ۴ تکه
- زعفران دم کرده: ۱ قاشق غذاخوری
- لیمو ترش: ۲ عدد
- پودر سیر: ۱/۲ قاشق چایخوری
- نمک و فلفل: به مقدار لازم
- روغن مایع: برای سرخ کردن
طرز تهیه سبزی پلو و ماهی:
- ابتدا برنج را در آب سرد بریزید و چند ساعت قبل از پخت، آن را خیس کنید. سپس برنج را در آب جوش با مقداری نمک بریزید و پس از گذشت ۱۰ دقیقه، آن را آبکش کنید.
- در قابلمه‌ای جداگانه، روغن یا کره را گرم کرده و برنج آبکش شده را به آن اضافه کنید. پس از آن، سبزی‌ها را به همراه مقداری زعفران دم کرده و در صورت تمایل آب لیمو به برنج اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید برنج با حرارت کم دم بکشد.
- ماهی‌ها را شسته و خشک کنید. سپس آنها را با نمک، فلفل، پودر سیر، زعفران و آب لیمو مزه‌دار کنید. اجازه دهید تکه‌های ماهی برای ۲۰-۳۰ دقیقه در مواد مزه‌دار بمانند.
- در یک ماهیتابه، مقداری روغن ریخته و اجازه دهید به خوبی داغ شود. ماهی‌ها را در روغن داغ قرار داده و هر طرف را به مدت ۵-۷ دقیقه سرخ کنید تا ماهی به رنگ طلایی درآید. سپس، ماهی‌ها را در کنار سبزی پلو سرو کنید.
7. خورشت انار و بادمجان
خورشت انار و بادمجان، یک ترکیب بی‌نظیر با طعم و مزه‌ای متفاوت برای سفره شب یلدا است. این خورشت می‌تواند به عنوان یکی از غذاهای اصلی و مجلسی شب یلدا باشد و برای بسیاری از مهمانان، تازگی خواهد داشت.
مواد لازم برای تهیه خورشت انار و بادمجان:
- بادمجان: ۴ عدد متوسط
- گوشت خورشتی (گوسفندی یا گوساله): ۳۰۰ گرم
- رب انار: ۳-۴ قاشق غذاخوری
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- دانه انار ترش: ۱/۲ پیمانه
- زعفران دم کرده: ۱ قاشق غذاخوری
- شکر: ۱-۲ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
- روغن: به میزان لازم
طرز تهیه خورشت انار و بادمجان:
- بادمجان‌ها را پوست بگیرید و به صورت حلقه‌ای برش بزنید. سپس، حلقه‌های بادمجان را به مدت ۲۰ دقیقه در آب و نمک قرار دهید تا تلخی آنها گرفته شود. پس از گذشت این مدت زمان، بادمجان‌ها را شسته و خشک کنید.
- در یک تابه کمی روغن بریزید و بادمجان‌ها را در آن سرخ کنید تا طلایی و نرم شوند. پس از سرخ شدن، بادمجان‌ها را روی دستمال کاغذی قرار دهید تا روغن اضافی آنها گرفته شود.
- پیاز را خرد کرده و در یک قابلمه با کمی روغن تفت دهید تا نرم و طلایی شود. سپس گوشت خورشتی را اضافه کرده و با پیاز تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. زردچوبه، نمک و فلفل را به آن افزوده و حدود ۵ دقیقه دیگر تفت دهید.
- در این مرحله، رب انار را به مواد داخل تابه اضافه کرده و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه روی حرارت ملایم بپزند تا طعم‌ها به خوبی به هم آمیخته شوند.
- دانه‌های انار ترش را همراه با زعفران دم کرده به مواد اضافه کنید. سپس ۲ تا ۳ لیوان آب به خورشت افزوده و اجازه دهید تا خورشت به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت با حرارت ملایم بپزد و جا بیفتد.
- پس از پخت گوشت، بادمجان‌های سرخ‌شده را به خورشت اضافه کنید و اجازه دهید تا با سایر مواد به مدت ۱۵ دقیقه دیگر بپزند.
- پس از این که خورشت به غلظت دلخواه رسید، آن را از روی حرارت بردارید. در صورت نیاز، می‌توانید از شکر برای ملس کردن طعم خورشت استفاده کنید.
8. مرصع پلو
مرصع پلو یکی از غذاهای خاص و پرطرفدار ایرانی است که ظاهری بسیار شیک و مجلسی دارد. این غذا، هم طعم فوق‌العاده‌ای دارد و هم می‌تواند جلوه‌ای زیبا به سفره شب یلدا ببخشد.
مواد لازم برای تهیه مرصع پلو:
- برنج: ۳ پیمانه
- مرغ یا گوشت: ۵۰۰ گرم (به دلخواه)
- پیاز: ۱ عدد
- کره: ۲ قاشق غذاخوری
- زعفران دم کرده: ۲ قاشق غذاخوری
- دارچین: ۱ قاشق چایخوری
- زرشک: ۱/۲ پیمانه
- خلال پوست نارنج یا پرتقال: به‌مقدار لازم
- خلال بادام و پسته: ۲ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- کشمش پلویی: ۱/۲ لیوان
- شکر: ۱ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل: به میزان لازم
طرز تهیه مرصع پلو:
- ابتدا برنج را با مقداری آب و نمک در قابلمه در حال جوش ریخته و اجازه می‌دهیم تا در آب جوش کمی پخته شود. سپس برنج را آبکش کرده و در قابلمه‌ای با ته‌دیگ دلخواه قرار می‌دهیم. مقداری کره روی برنج می‌ریزیم و درب قابلمه را می‌گذاریم تا برنج دم بکشد.
- گوشت یا مرغ را به قطعات مساوی تقسیم کرده و با پیاز خرد شده، کمی کره، نمک، فلفل و دارچین در قابلمه‌ای تفت می‌دهیم. سپس مقداری آب به آن اضافه کرده و اجازه می‌دهیم تا گوشت یا مرغ کاملاً پخته و نرم شود.
- زرشک را با کمی شکر تفت می‌دهیم تا رنگ قرمز زیبا و طعمی شیرین به خود بگیرد. خلال بادام و پسته و همچنین خلال پوست نارنج یا پرتقال را در کره کمی تفت می‌دهیم. کشمش پلویی را نیز به این مواد اضافه می‌کنیم و تفت می‌دهیم.
- حالا که برنج و مرغ یا گوشت آماده شد، برنج را روی دیس می‌ریزیم. سپس گوشت و دیگر مواد را به صورت لایه‌ای و خطی روی برنج می‌ریزیم. می‌توانید زعفران دم‌کرده را نیز با کمی برنج دم‌کشیده ترکیب کنید و آن را نیز در کنار دیگر مواد روی برنج سفید قرار دهید تا غذایی زیبا برای شب یلدا خلق کنید.
9. خورشت انار بیج
خورشت انار بیج، از غذاهای اصیل ایرانی است که به استان گیلان تعلق دارد. این خورشت برای شب یلدا گزینه‌ای عالی است و می‌توان آن را تهیه و در کنار برنج سفید سرو کرد.
مواد لازم برای تهیه خورشت انار بیج:
- گوشت مرغ یا گوسفند: ۵۰۰ گرم (بسته به سلیقه)
- انار دانه شده: ۲ پیمانه
- گردو چرخ شده: ۱۰۰ گرم
- پیاز: ۱ عدد بزرگ
- زعفران دم کرده: ۱ قاشق غذاخوری
- رب انار: ۲ قاشق غذاخوری
- شکر: ۱ قاشق چایخوری (در صورت تمایل برای افزایش ترشی)
- روغن مایع: به مقدار لازم
- نمک و فلفل سیاه: به مقدار دلخواه
- دارچین: ۱/۴ قاشق چایخوری
- زردچوبه: ۱/۲ قاشق چایخوری
- آب: ۱ تا ۲ لیوان
طرز تهیه خورشت انار بیج:
- ابتدا پیاز را خرد کرده و در یک قابلمه با مقداری روغن تفت دهید تا زمانی که رنگ آن طلایی شود. سپس زردچوبه و دارچین را اضافه کرده و چند دقیقه دیگر تفت دهید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.
- گوشت مرغ یا گوسفند را به قطعات کوچک تقسیم کرده و به قابلمه اضافه کنید. گوشت را به مدت ۱۰ دقیقه تفت دهید تا کمی تغییر رنگ دهد. در این مرحله می‌توانید به دلخواه کمی نمک و فلفل سیاه به گوشت اضافه کنید.
- گردو چرخ شده را به قابلمه اضافه کنید و با گوشت و پیاز مخلوط کنید. سپس به اندازه ۱ تا ۲ لیوان آب به خورشت اضافه کنید و اجازه دهید گوشت به آرامی بپزد.
- رب انار را همراه با دانه‌های انار به خورشت اضافه کرده و به هم بزنید. اگر دوست دارید خورشت کمی شیرین‌تر باشد، می‌توانید یک قاشق چایخوری شکر به خورشت اضافه کنید.
- درب قابلمه را ببندید و حرارت را کم کنید تا خورشت به آرامی بپزد. زمان پخت خورشت معمولاً ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت است تا گوشت کاملاً نرم شود.
- در پایان زمان پخت، زعفران دم کرده را به خورشت اضافه کنید.
10. مرغ ترش
مرغ ترش یکی از غذاهای پرطرفدار برای شب یلدا است که بیشتر افراد، عاشق طعم ترش و ظاهر زیبای این غذا هستند. این غذا، طعمی متفاوت نسبت به دیگر خورشت‌های سنتی دارد و می‌توانید با آن سفره یلدای خود را جذاب‌تر کنید.
مواد لازم برای تهیه مرغ ترش:
- مرغ: ۲ عدد (تقریباً 1 کیلوگرم، ترجیحاً ران یا سینه مرغ)
- رب انار: ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری
- سیر: ۳ حبه (رنده شده)
- پیاز: ۱ عدد بزرگ (خرد شده)
- سبزیجات معطر: شامل جعفری، گشنیز و شنبلیله (حدود ۱/۲ فنجان از هر کدام)
- زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
- فلفل سیاه و نمک: به میزان لازم
- روغن مایع: برای سرخ کردن
- آب لیمو ترش تازه: ۲ قاشق غذاخوری
- آلو: ۱۰۰ گرم
- گردو آسیاب شده: ۲ قاشق غذاخوری (اختیاری، برای غنی‌تر کردن طعم)
طرز تهیه مرغ ترش:
- ابتدا مرغ را به قطعات کوچک تقسیم کرده و پس از شستشو، با نمک، فلفل و کمی زردچوبه مزه‌دار کنید. مرغ را در یک قابلمه با کمی روغن مایع سرخ کنید تا رنگ آن کمی تغییر کند. لازم نیست مرغ به طور کامل بپزد؛ فقط کافی است که کمی سرخ شود.
- در یک قابلمه جداگانه، پیاز خرد شده را با کمی روغن سرخ کنید تا نرم و طلایی شود. سپس سیر رنده شده را اضافه کرده و اجازه دهید تا عطر آن آزاد شود. در این مرحله، رب انار، آب لیمو و آلو را اضافه کنید. این ترکیب را به خوبی مخلوط کنید و بگذارید کمی با هم بپزند تا طعم‌ها در هم ادغام شوند.
- سبزیجات معطر خرد شده (جعفری، گشنیز، شنبلیله) را به سس اضافه کنید. در این مرحله، می‌توانید گردو چرخ شده را هم به مخلوط اضافه کنید.
- حالا مرغ‌های سرخ‌شده را به سس ترش و معطر اضافه کنید. مواد را با دقت هم زده تا مرغ به طور یکنواخت با سس پوشش داده شوند. درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید مرغ‌ها به مدت ۴۵ دقیقه با حرارت ملایم پخته شوند و تمام طعم‌ها به خوبی به خورد مرغ بروند.
11. دلمه برگ مو
دلمه برگ مو یکی از غذاهای سنتی ایرانی است، که این غذا در شب یلدا به عنوان یک پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو می‌شود.
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو:
- برگ مو تازه: ۳۰ برگ
- گوشت چرخ‌کرده (گوسفند یا مخلوط گوسفند و گوساله): ۳۰۰ گرم
- برنج: ۱ پیمانه
- لپه: نصف فنجان
- سبزی دلمه (شوید، تره، جعفری، گشنیز): ۲ پیمانه
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- آب لیمو: ۱ قاشق غذاخوری
- زردچوبه و فلفل سیاه: به میزان لازم
- نمک: به میزان لازم
- رب انار: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- روغن مایع: ۲ قاشق غذاخوری
- گردو خرد شده (اختیاری): ۲ قاشق غذاخوری
- کشمش (اختیاری): ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه دلمه برگ مو:
- ابتدا برگ‌های مو را در آب جوش به مدت ۲-۳ دقیقه قرار دهید تا کمی نرم شوند. سپس آنها را در آب سرد قرار دهید تا از له شدن آنها جلوگیری کنید. سپس، دم‌برگ‌ها را جدا کنید.
- در این مرحله، لپه را داخل قابلمه ریخته و بگذارید بپزد. برنج را نیز به صورت همزمان بپزید و آن را نیم پز، آبکش کنید.
- پیاز را ریز خرد کرده و در یک تابه با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس گوشت چرخ‌کرده را اضافه کرده و با پیاز تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.
- سبزی دلمه (شوید، تره، جعفری، گشنیز) را ریز خرد کنید و به مخلوط گوشت اضافه کنید. سپس زردچوبه، فلفل سیاه، نمک و آب لیمو را به مواد بیفزایید. اگر تمایل دارید، می‌توانید گردو و کشمش را هم در این مرحله اضافه کنید.
- یک برگ مو را روی سطح صاف قرار داده و از مخلوط مواد میانه به مقدار مناسب روی آن بگذارید. برگ را از دو طرف به داخل تا کنید و سپس از پایین به بالا رول کنید تا دلمه‌ای محکم و مرتب داشته باشید.
- کف یک قابلمه مناسب، چند برگ مو قرار دهید تا دلمه‌ها به راحتی نسوزند. دلمه‌ها را به آرامی در قابلمه بچینید و بر روی آنها یک بشقاب یا وزنه قرار دهید تا دلمه‌ها باز نشوند. سپس آب را همراه با کمی رب انار ترکیب کنید و آن را روی دلمه‌ها بریزید که دلمه‌ها کمی در آن غوطه‌ور شوند و کمی روغن روی آنها بریزید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و بگذارید به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت بپزد تا تمام مواد به خوبی جا بیفتد و طعم‌ها به هم آمیخته شوند.
12. کوفته انار و گردو
کوفته انار و گردو یکی از غذاهای خاص ایرانی است که طعمی متفاوت از دیگر کوفته‌ها دارد. در تهیه این کوفته از انار و گردو استفاده می‌شود و به همین خاطر، آن را به گزینه‌ای عالی برای شب یلدا تبدیل کرده است.
مواد لازم برای تهیه کوفته انار و گردو:
- گوشت چرخ کرده ۵۰۰ گرم
- پیاز متوسط ۱ عدد
- گردو خرد شده ۲ قاشق غذاخوری
- انار دان شده ۱/۲ پیمانه
- برنج پخته شده ۲ قاشق غذاخوری
- زعفران دم کرده ۱ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل به میزان لازم
- زردچوبه ۱/۲ قاشق چایخوری
- رب انار ۲ قاشق غذاخوری
- آب انار ۱ پیمانه
طرز تهیه کوفته انار و گردو:
- ابتدا گوشت چرخ کرده را همراه با پیاز رنده‌شده و کمی زردچوبه در یک کاسه بزرگ بریزید. به مواد، برنج پخته و گردوی خرد شده را نیز اضافه کرده و خوب ورز دهید تا مخلوط یکدست شود.
- از مواد گوشت، توپ‌های کوچکی به اندازه گردو بردارید و در دست خود شکل دهید. در وسط هر توپ، چند دانه انار قرار داده و آن را ببندید.
- در یک تابه کوچک، رب انار و آب انار را با هم مخلوط کرده و به آن نمک و فلفل به میزان دلخواه اضافه کنید. سس را روی حرارت ملایم قرار دهید تا کمی غلیظ شود.
- در تابه‌ای دیگر، کوفته‌ها را درون روغن سرخ کنید تا طلایی شوند. سپس، آنها را از تابه خارج کرده و درون سس انار قرار دهید تا طعم‌ها به خوبی جذب کوفته‌ها شوند. سپس کوفته‌ها را در ظرفی زیبا بچینید و روی آنها با دانه‌های انار تازه تزیین کنید.
13. مرغ شکم پر
مرغ شکم پر یکی از غذاهای لذیذ ایرانی است که به دلیل ظاهری متفاوت و طعم خوشمزه‌ای که دارد، انتخابی مناسب برای شب یلدا است.
مواد لازم برای تهیه مرغ شکم پر:
- مرغ: ۱ عدد
- کره: ۱ قاشق غذاخوری
- روغن سرخ کردنی: ۲ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل سیاه آسیاب شده: به مقدار لازم
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- گردو خشک و ریز آسیاب شده: ۲ فنجان
- کشمش: ۲۰۰ گرم
- زرشک: ۱ قاشق غذاخوری
- آلو خشک و بدون هسته: ۱۰ عدد
- زردآلو خشک بدون هسته: ۱۰ عدد
- زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
- جوز هندی: خیلی کم
- نمک: نصف قاشق چایخوری
- فلفل سیاه آسیاب شده: یک‌چهارم قاشق چایخوری
- زعفران آسیاب شده: ۲ پیمانه
- آب داغ: به مقدار لازم
طرز تهیه مرغ شکم پر:
- پیاز را به‌صورت ریز خرد کرده و در یک تابه بزرگ با روغن و کره تفت دهید تا نرم و طلایی شود.
- در همین تابه، گردوهای آسیاب شده، کشمش، زرشک، آلو خشک و زردآلو را اضافه کرده و با پیاز تفت دهید.
- زردچوبه، جوز هندی، نمک و فلفل سیاه را به مخلوط اضافه کنید و به خوبی هم بزنید.
- در نهایت، زعفران دم‌کرده را اضافه کرده و به مخلوط اجازه دهید که چند دقیقه دیگر بپزد تا عطر زعفران به خوبی آزاد شود.
- مرغ را به‌خوبی شسته و تمیز کنید. شکم مرغ را به دقت از هرگونه آلودگی و پرز اضافی پاک کنید. مواد آماده شده را داخل شکم مرغ بریزید.
- مواد را داخل شکم مرغ پخش کنید تا هنگام پخت از آن خارج نشوند. شکم مرغ را با نخ مخصوص ببندید تا مواد بیرون نریزند.
- در یک قابلمه یا تابه بزرگ، مقداری روغن بریزید و مرغ را داخل آن قرار دهید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و درب آن را بگذارید.
- اجازه دهید مرغ به مدت ۱ ساعت به آرامی بپزد. هر ۲۰ دقیقه یک‌بار مرغ را بچرخانید تا به‌طور یکنواخت پخته شود.
- در اواخر پخت، به مرغ زعفران دم‌کرده اضافه کنید و اجازه دهید که رنگ و عطر مرغ بهتر شود.
نتیجه‌گیری
شب یلدا یکی از مناسبت‌های ایرانی است که در آن مردم ایران با شور و هیجان دور هم جمع می‌شوند. اگر پیش زمینه‌ای درباره شب یلدا داشته باشید، می‌دانید که ایرانیان با تهیه غذاهایی چون خورشت فسنجان، آش انار، مرغ ناردونی، کلم پلو، مرصع پلو و بسیاری دیگر از غذاهای لذیذ ایرانی، شب یلدای خود را به یک جشن واقعی تبدیل می‌کنند. این غذاها هم طعم عالی‌ای دارند پو هم می‌توانند سفره یلدا را زیباتر کنند.
پس اگر می‌خواهید شب یلدای خاطره‌انگیزی بسازید، این غذاهای ایرانی و منحصر به فرد را تهیه کنید تا لحظات خوشی را در کنار عزیزانتان سپری کنید. علاوه بر این غذاها، می‌توانید دستور تهیه دسرهای خوشمزه یلدایی مانند طرز تهیه ژله برای شب یلدا را نیز در دیگر مقالات ما مطالعه کنید.
