بازار لوازم آرایشی و بهداشتی مملو از محصولات متنوعی است که هر کدام کارکردی منحصربه‌فرد در سلامتی و زیبایی پوست دارند. محصولات حاوی آلفاهیدروکسی اسید (AHA) گروهی از این محصولات هستند که به‌طور ویژه برای صاف کردن پوست، کاهش لکه‌های تیره و کاهش ظاهر اسکار و جای زخم یا جوش به کار می‌روند. در روتین پوست خود این محصول را فراموش نکنید.
اگر از جمله افرادی هستید که می‌خواهید برای حفظ سلامت و شادابی خود روتین مراقبت از پوست داشته باشید، باید آلفا هیدروکسی‌اسید را در برنامه روزانه یا هفتگی‌تان قرار دهید. بیشتر این محصولات به عنوان لایه‌بردار برای حذف سلول‌های مرده پوست و درمان برخی از مشکلات پوستی به کار می‌روند. در ادامه با آلفا هیدروکسی‌اسید و نحوه استفاده از آن بیشتر آشنا می‌شوید.
آلفا هیدروکسی اسید چیست؟
آلفا هیدروکسی‌اسید (Alpha Hydroxy Acid) گروهی از اسیدهای حیوانی و گیاهی هستند که در انواع محصولات مراقبت از پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین کاربرد این مواد در محصولات روزانه ضد‌چروک، سرم‌ها، تونرها، کرم‌ها و همچنین برخی از لایه‌بردارهای شیمیایی است که به صورت گاه‌به‌گاه مصرف می‌شوند.
برای آگاهی از این که روش اثرگذاری آلفا هیدروکسی اسید چیست باید بدانید این ماده با از بین بردن رابطی که سلول‌ها را به هم متصل نگه می‌دارد، لایه بالایی سلول‌های پوست را شل می‌کند. در نتیجه گردش سلولی افزایش یافته و پوست تشویق به رشد و گسترش سلول‌های جدید بیشتری خواهد شد.
در حال حاضر محصولات مختلف و متنوعی مبتنی بر این مواد ساخته می‌شوند که انواع کرم آلفا هیدروکسی اسید از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها هستند. شما ممکن است بر روی این محصولات عبارت AHA یا Aha ر امشاهده کنید. اگر می‌خواهید بدانید که Aha چیست باید به شما بگوییم این عبارت، مخفف عبارت آلفاهیدروکسیاسید است که برای راحتی کار به این شکل بیان می‌شود.
به‌طور کلی هفت نوع آلفاهیدروکسیاسید وجود دارد که از آن‌ها در صنعت مراقبت از پوست و زیبایی استفاده می‌شود. از میان آن‌ها، اسید‌لاکتیک (اسید مرتبط با لبنیات و سبزیجات تخمیری) و اسید‌گلیکولیک (اسید به دست آمده از نیشکر) از بقیه شناخته‌شده‌تر هستند.
فواید آلفا هیدروکسی اسید از کرم آلفا هیدروکسی اسید تا سایر محصولات
محصولات حاوی آلفاهیدروکسیاسید با اهداف مختلفی تولید و مصرف می‌شوند. برخی از مهم‌ترین فواید آلفا هیدروکسی اسید عبارت هستند از:
کمک به لایه‌برداری پوست
هر چه سن شما بالاتر می‌رود، چرخه سلولی طبیعی پوست کند شده و این موضوع، باعث ایجاد و تجمع سلول‌های مرده روی پوست خواهد شد. تجمع این سلول‌ها در بلند‌مدت باعث تیره و کدر‌شدن پوست، بروز چین و چروک، لکه‌های پوستی و آکنه می‌شود.
لایه‌برداری با کمک به از بین بردن این لایه تشکیل‌شده از سلول‌های مرده، علاوه بر افزایش شادابی، راه تولید سلول‌های جدید را هم باز می‌کند. البته قدرت لایه‌برداری محصولات حاوی AHA با هم متفاوت است؛ به همین دلیل توصیه می‌شود پیش از مصرف آن با یک پزشک مشورت کنید.
کمک به تولید کلاژن بیشتر
کلاژن نوعی فیبر غنی از پروتئین است که به داشتن پوست صاف و شاداب کمک می‌کند. در واقع کلاژن همان ماده‌ای است که در بدن ما قرار دارد و موجب استحکام و جوانی سلول‌های پوستی می‌شود. هر چه سن انسان بالاتر می‌رود، بافت‌های پوستی ضعیف‌تر می‌شوند. نور خورشید هم می‌تواند به تخریب سریع‌تر کلاژن پوست منجر شود. نتیجه این فرآیند، شل شدن و افتادگی پوست است.
زمانی که لایه‌های مرده روی پوست تجزیه می‌شوند، آلفاهیدروکسیاسید به لایه‌های میانی آن نفوذ کرده و با از بین بردن کلاژن قدیمی، سلول‌ها را وادار به تولید کلاژن جدید می‌کند. این کار به جوان‌سازی و افزایش استحکام بافت پوست و همچنین جلوگیری از افتادگی آن منجر می‌شود.
کمک به روشن شدن پوست
با انجام لایه‌برداری، سلول‌های مرده پوست تجزیه می‌شوند. در نتیجه سطح پوست ما روشن‌تر و درخشان‌تر خواهد شد. از میان انواع آلفاهیدروکسیاسیدها، به نظر می‌رسد که محصولات حاوی اسید‌سیتریک بیشتر می‌توانند به روشن شدن پوست کمک کنند.
کمک به کاهش چین‌و‌چروک‌های سطحی
بسیاری از محصولات حاوی آلفاهیدروکسیاسید به دلیل اثرات ضد پیری خود شناخته می‌شوند. به همین دلیل از آن‌ها برای رفع خطوط و چین‌و‌چروک‌های سطحی پوست استفاده می‌شود.
البته باید توجه کنید که AHA فقط برای چروک‌های سطحی پوست موثر هستند و نقشی در پر‌کردن چین‌و‌چروک‌های عمیق آن ندارند. اگر به دنبال روشی برای رفع چروک‌های عمیق خود هستید، بهتر است با تجویز پزشک از روش‌های دیگری استفاده کنید.
تقویت جریان خون در پوست
AHAها دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند که می‌تواند به افزایش جریان خون در پوست کمک کند. این ویژگی می‌تواند در اصلاح رنگ و رفع کدر بودن پوست هم موثر باشد. ضمنا جریان خون مناسب باعث می‌شود تا سلول‌های پوست، مواد مغذی مورد نیاز خود را از طریق گلبول‌های قرمز غنی از اکسیژن دریافت کنند.
کمک به کاهش لکه‌ها و اصلاح رنگ پوست
برخی افراد با افزایش سن دچار لکه‌های پوستی و تغییر رنگ در نواحی مختلفی از پوست می‌شوند. مثلا لکه‌های قهوه‌ای مسطحی که به لکه‌های پیری معروف هستند با افزایش سن، ابتلا به برخی از بیماری‌ها و در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌شوند.
آلفاهیدروکسیاسید باعث افزایش گردش سلولی پوست می‌شود. این کار با تولید سلول‌های جدید و تغییر رنگ پوست تیره همراه است.
کمک به درمان و پیشگیری از آکنه
آکنه یا جوش پوستی زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوست با ترکیبی از سلول‌های مرده، چربی و باکتری‌ها مسدود شوند. آلفاهیدروکسیاسیدها قادرند تا این گرفتگی‌ها را رفع کرده و با لایه‌برداری، از مسدود‌شدن مجدد آن‌ها جلوگیری کنند. از سوی دیگر، آن‌ها می‌توانند اندازه این منافذ را در پوست‌های مستعد آکنه کاهش دهند.
کمک به افزایش جذب محصولات محافظت پوستی
آلفا هیدروکسی اسید ها می‌توانند علاوه بر مزایای متعدد خود، باعث افزایش جذب سایر محصولات پوستی شوند که به‌صورت روزانه یا هفتگی استفاده می‌کنید. در روتین خود علاوه بر سرم پوست صورت می‌توانید از این محصول نیز استفاده کنید.
مثلا اگر سلول‌های مرده سطح پوست خیلی زیاد باشند، مرطوب‌کننده روزانه شما تنها روی سلول‌های مرده قرار می‌گیرد، بدون این که سلول‌های زیرین را آب‌رسانی کند. با حذف لایه سطحی به کمک آلفا هیدروکسی اسید می‌توانید سلول‌های زیرین را به‌طور موثرتری آب‌رسانی کنید.
چگونه می‌توان از آلفا هیدروکسی اسید استفاده کرد؟
افراد می‌توانند از آلفا هیدروکسی اسید به شکل‌های مختلفی استفاده کنند. این اسیدها در مواد زیر وجود دارند:
- پاک‌کننده‌ها
- تونرها
- ماسک‌های صورت
- سرم‌های صورت
- مرطوب‌کننده‌ها
برخی از این محصولات، ترکیبات شوینده هستند؛ اما برخی دیگر برای اثرگذاری باید مدتی روی پوست فرد باقی بمانند. پزشکان توصیه می‌کنند انتخاب هر محصول مراقبتی به‌ویژه لایه‌بردارها، باید متناسب با جنس پوست و روش لایه‌برداری انجام شود. برخی از این روش‌های لایه‌برداری حتما تحت‌نظر پزشک و در مطب انجام می‌شود.
استفاده از هر محصول حاوی آلفاهیدروکسیاسید باید بر اساس راهنمای مصرف آن باشد. نحوه استفاده برخی از این محصولات عبارتند از:
- شوینده‌های حاوی AHA: لازم است مقداری از محصول را روی پوست قرار داده و آن را به صورت دایره‌ای ماساژ دهید. سپس با آب ولرم صورت را بشویید و پس از آن از مرطوب‌کننده متناسب با پوست خود استفاده کنید.
- کرم‌های ضد چروک: بهتر است این محصولات را پیش از خواب و برای باقی‌ماندن در شب روی پوست خود بمالید. با توجه به افزایش سرعت بازسازی پوست در شب، جذب این ترکیبات بهتر صورت می‌گیرد.
- لایه‌بردارها: این محصولات روشی برای لایه‌برداری سطحی پوست با هدف رفع تیرگی یا تغییر رنگ و حذف سلول‌های مرده پوست هستند. این کار را می‌توان یک تا دو بار در هفته به کمک محصولات حاوی اسید‌گلیکولیک یا سایر AHAها انجام داد.
نتیجه‌گیری
آلفاهیدروکسیاسیدها به دلیل تاثیرات قوی در میان محصولات آرایشی و زیبایی معروف هستند؛ اما استفاده از آن‌ها برای همه افراد مناسب نیست. انواع مختلفی از این محصولات در دسترس بوده و کاربردهای مختلفی دارند. بسته به نوع پوست و هدفی که از مصرف چنین محصولاتی دارید، می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید و طبق دستورالعمل، مورد استفاده قرار دهید.
درست است که بسیاری از محصولات حاوی آلفاهیدروکسیاسید نیاز به نسخه پزشک ندارند، اما توصیه می‌شود برای پیشگیری از عوارض یا شناخت نحوه صحیح مصرف آن از راهنمایی یک پزشک کمک بگیرید.
سوالات متداول
آلفاهیدروکسیاسید چه تاثیری روی پوست دارد؟
مهم‌ترین نقش این محصولات، تاثیر در لایه‌برداری بافت مرده پوست و افزایش شادابی و روشن‌کردن آن است. آن‌ها می‌توانند با افزایش ضخامت لایه‌های عمیق پوست، استحکام آن را افزایش دهند.
آیا آلفاهیدروکسیاسید برای پوست مفید است؟
قدرت لایه‌برداری این محصولات به عنوان پایه و اساس سایر مزایای آن‌ها شناخته می‌شود. پس از حذف سلول‌های مرده از سطح پوست، راه برای تولید سلول‌های جدید، افزایش شادابی و جوانی پوست و بهبود جذب سایر ترکیبات محافظتی باز می‌شود.
آیا آلفاهیدروکسیاسید همان هیالورونیک‌اسید است؟
هیالورونیک‌اسید به آب‌رسانی و تامین رطوبت مورد نیاز پوست کمک می‌کند؛ در حالی که آلفاهیدروکسیاسیدها از جمله اسید‌گلیکولیک می‌توانند سلول‌های مرده پوست را لایه‌برداری کنند.
