ماست ماده‌ی غذایی‌ای است که اغلب به عنوان یک خوراکی مفید در بسیاری از رژیم‌های غذایی گنجانده می‌شود و بسیاری از افراد مزه‌ی آن را دوست دارند. ماست مزایای بسیاری برای سلامت دارد که از جمله آنها می‌توان به مدیریت وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ اشاره کرد.
اخیرا این ماده غذایی در انواع مختلف تولید می‌شود که یکی از انواع محبوب آن که این روزها بسیار در مورد مزایای آن صحبت می‌شود، ماست پروبیوتیک است. اگر دوست دارید در مورد ماست پروبیوتیک بیشتر بدانید و از خواص و معایب آن باخبر شوید، در این مقاله ما را همراهی کنید. این مقاله به شما در خرید ماست کمک خواهد کرد و راحت‌تر می‌توانید بهترین گزینه را برای بهره‌مندی از خواص ماست انتخاب کنید.
پروبیوتیک و ماست پروبیوتیک چیست؟
ماست پروبیوتیک به ماستی گفته می‌شود که حاوی برخی از انواع پروبیوتیک است، که میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که وقتی به مقدار کافی مصرف شوند، مزایای سلامتی برای بدن دارند. با اینکه تمام ماست‌ها با استفاده از باکتری‌های زنده تولید می‌شوند، اما نمی‌توان تمام ماست‌ها را «پروبیوتیک» در نظر گرفت. به‌عنوان مثال، همان‌طور که در مقاله «ماست یونانی چیست؟» مطرح شد، ماست یونانی همان ماست معمولی است که مایعات اضافی و آب آن گرفته و غلیظ‌تر شده است. در نتیجه می‌توان گفت که ماست یونانی با غلظت بیشتر، دارای پروتئین و پروبیوتیک بیشتری است. این ماست غلیظ و سرشار از پروتئین، دارای کاربردهای بسیاری در آشپزی است و با این ماده می‌توان غذاها و دسرهای خوشمزه‌ای آماده کرد.
وقتی به باکتری فکر می‌کنید چه چیزی به ذهنتان می‌رسد؟ مطمئنا هر چیزی که به ذهنتان برسد، در میان آنها چیزی خوشایند وجود ندارد! بنابراین، ممکن است برای شما تعجب‌آور باشد که برخی از انواع باکتری‌ها واقعا برای شما مفید هستند و در حال حاضر، حدود یک تریلیون از آنها در روده شما وجود دارند و زندگی می‌کنند!
برخی از باکتری‌هایی که برای شما مفید هستند به عنوان پروبیوتیک شناخته می‌شوند و این‌ها شامل گونه‌های مختلفی از باکتری‌ها هستند که در صورت مصرف به مقدار کافی، اثرات سلامتی ثابت شده‌ای دارند.
ماست حاوی پروبیوتیک نیز ماستی است که حاوی مقدار کافی از سویه‌های باکتری زنده مانند استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس دارد. این باکتری‌های زنده در ماست یا شیر تخمیر شده وجود دارند که محصول را برای افرادی که در هضم لاکتوز مشکل دارند، مناسب می‌کند و در کل خوردن این ماده مغذی را راحت‌تر می‌کنند. بنابراین با گنجاندن ماست پروبیوتیک در رژیم و برنامه غذایی روزانه، به بدن خود کمک می‌‌کنیم تا در برخی فرآیند‌ها بسیار بهتر عمل کنند که بهبود سیستم گوارش یکی از آنها است.
خواص ماست پروبیوتیک چیست
ماست پروبیوتیک دارای مواد مغذی مهمی از جمله پروتئین، کلسیم و پتاسیم است. همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی کلیدی نیز در ماست پروبیوتیک وجود دارند و به همین خاطر، می‌تواند یک مکمل عالی برای هر رژیم غذایی سالم و کامل باشد. برخی از خواص ماست پروبیوتیک را در ادامه شرح خواهیم داد:
1. باعث بهبود گوارش می‌شود
یکی از مهم‌ترین مزایای باکتری‌های پروبیوتیک توانایی آنها در بهبود سلامت دستگاه گوارش است. باکتری‌های سالمی که به ماست اضافه می‌شوند و آن را به ماست پروبیوتیک تبدیل می‌کنند، به بهبود عملکرد باکتری‌های مفید روده کمک می‌کنند که مسئول هضم غذا در دستگاه گوارش سالم هستند. وجود پروبیوتیک در ماست می‌تواند به درمان برخی از بیماری‌های گوارشی، از جمله سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحریک‌پذیر، یبوست، اسهال و عدم تحمل لاکتوز کمک کند. در کنار این موارد، حتی بسیاری از افرادی که با عدم تحمل لاکتوز دست و پنجه نرم می‌کنند، متوجه شدند که ماست پروبیوتیک به جای اینکه باعث ناراحتی گوارشی در آنها شود، مانند یک آرام‌بخش برای آنها عمل کرده است.
2. می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد
مطالعه اخیر منتشر شده در BMC Medicine نشان می‌دهد که خوردن ماست پروبیوتیک بیشتر با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. مانند سایر غذاهای پروبیوتیک، ماست به بهبود هضم و جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش کمک می‌کند که این برای تنظیم سطح قند خون بسیار مفید است. بررسی‌های دیگر همچنین نشان می‌دهند که مصرف انواع پروبیوتیک برای کنترل قند خون مفید است و همچنین می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.
3. می‌تواند از بدن در برابر ابتلا به سرطان روده بزرگ محافظت کند
در یک مطالعه بزرگ روی بیش از ۴۵۰۰۰ نفر که در مجله بین المللی سرطان منتشر شده، مشخص شده که مصرف ماست پروبیوتیک با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است. دلیل این امر سلامت دستگاه گوارش است که به دلیل مصرف پروبیوتیک‌ها و باکتری‌های سالم موجود در ماست است.
4. تراکم استخوان را افزایش می‌دهد
چیزی که به‌عنوان غذا می‌خورید، نقش اساسی در سلامت استخوان دارد. دریافت کلسیم و ویتامین D کافی برای حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها ضروری است و از تحلیل استخوان‌ها جلوگیری می‌کند. در مورد این خاصیت ماست پروبیوتیک باید عنوان کرد که، فواید ماست پروبیوتیک برای خانم‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تخمین زده می‌شود که از هر سه زن در سراسر جهان یک نفر در طول زندگی خود دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می‌شود.
ماست‌های پروبیوتیک به ویژه سرشار از کلسیم هستند که به تقویت و حفظ توده استخوانی کمک می‌کنند. علاوه بر این بسیاری از ماست‌های پروبیوتیک حاوی مقدار زیادی ویتامین D نیز هستند، که جذب کلسیم را بهتر و از استخوان در برابر بسیاری از مشکلات محافظت می‌کند.
5. باعث کاهش وزن و از دست دادن چربی می‌شود
طبق مطالعه‌ای که در دانشگاه تنسی در ناکسویل انجام شده، ماست پروبیوتیک همچنین می‌تواند به کاهش چربی کمک کند. این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف روزانه ماست پروبیوتیک به مدت ۱۲ هفته میزان چربی از دست رفته را در مقایسه با گروه دیگر در این مطالعه تقریباً دو برابر می‌کند. گروهی که ماست پروبیوتیک مصرف کردند نیز ۲۲ درصد بیشتر وزن و ۶۱ درصد چربی بدن خود را از دست داده‌اند. این مطالعه نشان می‌دهد که ناحیه شکم و دور کمر افراد حاضر در این بررسی، به ویژه تحت تأثیر مصرف ماست پروبیوتیک قرار گرفته است.
6. سیستم ایمنی را تقویت می‌کند
همچنین، محققان خاطرنشان کردند که پروبیوتیک‌های موجود در ماست و سایر محصولات تخمیری می‌توانند باعث افزایش سلولهای تولیدکننده سیتوکین در روده و در نتیجه آن، بهبود عملکرد سیستم ایمنی شوند. محققان همچنین عنوان کردند که ماست پروبیوتیک برای نوزادان نیز می‌تواند مفید باشد و بیان کردند که مصرف آن در دوران نوزادی می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های ناشی از سیستم ایمنی در دوران کودکی کمک کند. برای بزرگسالان، مصرف ماست پروبیوتیک به پاکسازی دستگاه گوارش از باکتری‌های عامل بیماری کمک می‌کند.
7. فشار خون را کاهش می‌دهد
ماست پروبیوتیک دارای بیش از ۶۰۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر وعده است که تقریباً یک پنجم نیاز روزانه شما به این ماده معدنی مهم و مفید برای قلب را برآورده می‌کند. بررسی ۳۶ کارآزمایی بالینی و ۱۷ مطالعه تایید می‌کند که دریافت پتاسیم می‌تواند نقش مهمی در تنظیم سطح فشار خون داشته باشد. اعتقاد بر این است که پتاسیم به کاهش بازجذب سدیم و تغییر عملکرد سلولهای سیستم عصبی برای کمک به کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب کمک می‌کند. بنابراین، اگر به دنبال کاهش فشار خون هستید یا سلامت قلب برای شما در اولویت است، می‌توانید ماست پروبیوتیک را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید.
8. کلسترول را کاهش می‌دهد
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌های زنده موجود در ماست، از جمله لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، می‌توانند تنها در یک وعده غذایی در روز به کاهش سطح کلسترول کمک کنند. در یک مطالعه بالینی کنترل شده که در مجله کالج تغذیه آمریکا منتشر شده، مصرف روزانه فقط یک وعده ماست پروبیوتیک حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به مدت سه هفته منجر به کاهش ۲.۴ درصدی کلسترول شده است. بر اساس این مطالعه، مصرف منظم ماست پروبیوتیک این پتانسیل را دارد که خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را بین ۶ تا ۱۰ درصد کاهش دهد.
9. خلق و خو را بهبود می‌دهد
مطالعات بسیاری، تاثیر مثبت ماست پروبیوتیک بر دستگاه گوارش و سطح قند خون را ثابت کرده‌اند. اما با این حال، تعداد کمی از مردم می‌دانند که سلامت روده چقدر با روحیه و سلامت روان افراد مرتبط است. در مطالعه‌ای که اسکن‌های مغزی را در طول مطالعه و پس از آن مورد مطالعه قرار داده‌اند، محققان دریافتند زنان سالمی که روزانه دو وعده ماست پروبیوتیک به مدت چهار هفته مصرف می‌کردند، نسبت به دیگر گروه کنترل بیشتری در احساسات و اضطراب داشتند.
در مطالعه‌ای دیگر مشخص شده که سلامت باکتری‌های مفید روده می‌تواند ارتباط نزدیکی با سلامت روان نیز داشته باشد. در این گزارش، محققان خاطرنشان کردند که التهاب روده و تغییرات در باکتری‌های مفید روده می‌تواند باعث برخی مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب شود.
10. عملکرد مغز را بهبود می‌دهد
در همان مطالعه‌ای که در بالا در مورد تنظیم خلق و خو ذکر شد، محققان خاطرنشان کردند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش درد مزمن، پارکینسون، آلزایمر و اوتیسم کمک کنند. محققان همچنین به این سوال پاسخ دادند که آیا دوره‌های مکرر مصرف آنتی بیوتیک می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد یا خیر.
آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن باکتری‌های خطرناک تجویز می‌شوند، اما همچنین باکتری‌های سالمی را که در روده ما ساکن هستند، از بین می‌برند. همین موضوع باعث شده بسیاری از متخصصان و پزشکان مصرف ماست پروبیوتیک و سایر غذاهای غنی از پروبیوتیک را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم توصیه کنند، به ویژه پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک.
فواید ماست پروبیوتیک برای معده
ماست پروبیوتیک نقش موثری در بهبود سلامت معده دارد. این محصول سرشار از باکتری‌های مفید است که می‌توانند به تعادل فلور میکروبی معده کمک کرده و در نتیجه به کاهش علائم ناراحتی‌های معده مانند سوزش و نفخ کمک کنند. باکتری‌های پروبیوتیک در ماست، به تقویت موانع دفاعی مخاط معده کمک می‌کنند و از این طریق می‌توانند از آسیب به دیواره معده توسط عوامل تهاجمی مانند باکتری‌های مضر و اسیدهای زائد جلوگیری کنند. علاوه بر این، استفاده منظم از ماست پروبیوتیک می‌تواند به تسریع در فرایند بهبودی معده در صورت وجود التهاب یا عفونت کمک کند و به این ترتیب، عملکرد کلی دستگاه گوارش را بهبود بخشد.
مضرات ماست پروبیوتیک
مصرف ماست پروبیوتیک برای اکثریت مردم بی خطر است، اما ممکن است برای برخی افراد همراه با عوارض جانبی باشد. شایع‌ترین عوارض جانبی افزایش موقت گاز معده، نفخ، یبوست و تشنگی هستند.
برخی از افراد همچنین نسبت به مواد مورد استفاده در ماست‌های پروبیوتیک یا آمین‌های طبیعی موجود در ماست پروبیوتیک واکنش خفیفی نشان می‌دهند. اگر این اتفاق افتاد، استفاده از ماست پروبیوتیک را متوقف کنید.
در موارد نادر برخی افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، افراد بستری شده در بیمارستان برای طولانی مدت و یا افرادی که به تازگی جراحی داشتند، ممکن است پس از خرید ماست پروبیوتیک و مصرف آن به عفونت باکتری‌های پروبیوتیک مبتلا شوند. این افراد حتما باید قبل از مصرف پروبیوتیک، خطرات و فواید آن را بسنجند و یا با پزشک خود مشورت کنند.
به طور کلی، پروبیوتیک از افزودنی‌های مفید در مواد غذایی که معمولا عوارض جانبی نسبتا کمی دارند و حتی مضرات آن صفر است.
