بسیاری از مردم در سراسر جهان دارای سبک زندگی‌ای هستند که روی سلامت کبد آنها تاثیر گذاشته است و به همین خاطر دارای مشکلاتی از جمله سیروز کبدی، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، بیماری کبد الکلی، سرطان کبد، نارسایی کبد و هپاتیت، هستند. هر سال، انواع بیماری‌های کبدی عامل نزدیک به ۲ میلیون مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند. بسیاری از عوامل احتمالی برای افزایش میزان ابتلا به بیماری‌های کبدی عبارت‌اند از مصرف زیاد الکل، سطح قند خون بالا، چاقی، فشار خون بالا، انواع ویروس‌ها، سطح بالای تری گلیسیرید و کلسترول و غیره.
درمان کبد چرب با دمنوش گیاهی
برای درمان انواع بیماری‌های کبد از جمله کبد چرب، راه‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به مصرف دارو، تغذیه درمانی، ایمونوتراپی، تغییر سبک زندگی، جراحی و حتی پیوند کبد در مرحله نهایی و حادِ بیماری کبد اشاره کرد. علاوه بر این روش‌های درمانی، بسیاری از مردم به امید بهبود و محافظت از سلامت کبد خود به درمان‌های جایگزین مانند مصرف دمنوش‌های گیاهی روی می‌آورند. در واقع، حدود ۶۵ درصد از افرادی که در آمریکا و اروپا مبتلا به بیماری‌های کبدی از جمله کبد چرب هستند، مکمل‌های گیاهی یا دمنوش‌های گیاهی مصرف می‌کنند.
بنابراین، خوب است با برخی از بهترین گیاهان برای سلامت کبد آشنا شوید تا بتوانید با آنها سالم‌ترین دمنوش‌ها را برای کبد خود آماده کنید. در ادامه این مقاله با ۸ تا از بهترین گیاهان برای سلامت کبد آشنا خواهید شد که تمام آنها بهترین گزینه برای درمان کبد چرب با دمنوش گیاهی هستند.
1. خار مریم (سیلیمارین)
سیلیمارین که اغلب با نام خار مریم شناخته می‌شود، دارای ترکیباتی از دانه‌های خار مریم (Silybum marianum) است که شامل سیلیبین، سیلی کریستین و سیلی‌دیانین می‌شود.
حدود دو هزار سال است که مردم جهان از خار مریم برای درمان بیماری‌های مجرای صفراوی و کبد استفاده می‌کنند و تحقیقات نشان می‌دهند، که این گیاه می‌تواند خواص بسیاری برای کبد خصوصا کبد چرب داشته باشد.
سیلیمارین دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی‌ای است و به همین خاطر، می‌تواند به بازسازی سلول‌های کبدی و کاهش التهاب در افراد مبتلا به بیماری‌های کبد کمک کند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف سیلیمارین ممکن است به محافظت در برابر پیشرفت بیماری کبدی، افزایش طول عمر در افراد مبتلا به سیروز الکلی و افزایش کیفیت کلی زندگی در افراد مبتلا به بیماری کبد کمک کند. اما با این حال، باز هم احتیاج به تحقیقات بیشتری برای دستیابی به نتایج عملی‌تری در این زمینه است.
صرف‌نظر از تمام این موارد، می‌توان گفت که سیلیمارین گیاهی بی‌خطر است و حتی اگر در دوزهای بالا از آن استفاده کنید، باز هم خطری شما را تهدید نمی‌کند.
2. جینسینگ
جینسینگ یک مکمل گیاهی محبوب در میان مردم جهان است که خواص ضد التهابی بسیاری قوی‌ای دارد. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که جینسینگ دارای خواص آنتی اکسیدانی است و ممکن است به محافظت در برابر آسیب کبدی ناشی از ویروس‌ها، سموم و الکل کمک کند. علاوه بر این، در بازسازی سلول‌های کبد بعد از جراحی نیز تاثیر مثبت دارد.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که دمنوش جینسینگ می‌تواند عملکرد کبد را بهبود بخشد و خستگی و التهاب را در افراد مبتلا به بیماری‌های کبد و اختلال عملکرد کبد کاهش دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ روی ۵۱ مرد با سطوح بالای آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، نشان داد که افرادی که روزانه ۳ گرم جینسنگ به مدت ۱۲ هفته مصرف می‌کردند، در مقایسه با افرادی که دارو مصرف می‌کردند، کاهش قابل توجهی در آنزیم آلانین آمینوترانسفراز داشتند. میزانِ آنزیم گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)، یکی دیگر از علائم آسیب کبدی است که با مصرف جینسینگ به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. اگرچه این نتایج امیدوارکننده هستند، اما تحقیقات بیشتری برای بررسی تاثیر جینسینگ بر سلامت کبد مورد نیاز است.
در صورتی که جینسینگ را به‌تنهایی برای دمنوش استفاده کنید، برای سلامت کبد نسبتا بی خطر است. اما با این حال، جینسینگ پتانسیل واکنش با دارو را دارد که می‌تواند منجر به آسیب کبدی و سایر عوارض جانبی و خطرناک شود.
3. چای سبز
در بررسی‌های متعدد، مشخص شده که چای سبز و ماده‌ی اصلی آن یعنی پلی فنول آن اپی گالوکاتچین-3-گالات (EGCG) دارای خواص بسیاری برای بیماری‌های کبدی هستند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف چای سبز می‌تواند به درمان مبتلایان به برخی بیماری‌های کبد کمک کند.
مطالعه‌ای روی ۸۰ فرد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نشان داده است که مصرف ۵۰۰ میلی‌گرم چای سبز در روز به مدت ۹۰ روز، به‌طور قابل توجهی علائم آسیب کبدی را کاهش داده است.
همچنین نشان داده شده است که مصرف چای سبز از بدن ما در برابر بیماری‌های مختلف کبد از جمله سرطان کبد، هپاتیت، سیروز، کبد چرب (استئاتوز کبدی) و بیماری مزمن کبد محافظت می‌کند. با اینکه خرید چای سبز و نوشیدن این دمنوش گیاهی برای اکثر افراد بی‌خطر تلقی می‌شود، اما در موارد نادری، چای سبز باعث آسیب حاد به کبد نیز شده است. بنابراین، در صورت مصرف و مشاهده برخی علائم، حتما مصرف آن را متوقف و یا به پزشک مراجعه کنید.
4. شیرین بیان
شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) یک گیاه دارویی با خواص بسیاری است. در مطالعات علمی نشان داده شده است که ریشه شیرین بیان دارای اثرات ضد التهابی و ضد ویروسی است و می‌تواند از کبد در برابر برخی بیماری‌ها محافظت کند.
عنصر اصلی ریشه‌ی شیرین بیان، ترکیب ساپونین گلیسیریزین است که معمولا در طب سنتی چینی و ژاپنی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های کبد از آن استفاده می‌کنند.
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که دمنوش عصاره‌ی شیرین بیان ممکن است برای افرادی که بیماری‌های خاص کبدی دارند مفید باشد. به‌عنوان مثال، مطالعه‌ای روی ۶۶ فرد مبتلا به بیماری کبد چرب نشان داده که مصرف ۲ گرم عصاره ریشه شیرین بیان در روز به مدت ۲ ماه، به‌طور قابل توجهی باعث کاهش آنزیم‌های کبدی آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز در مقایسه با روش درمانی با دارو شده است. اگرچه این یافته‌ها امیدوارکننده هستند، اما تحقیقات بیشتری برای اثبات تاثیرگذاری دمنوش شیرین بیان روی درمان کبد چرب مورد نیاز است.
علاوه بر این، برخی از افراد نسبت به شیرین بیان حساسیت دارند. بنابراین استفاده از محصولات تهیه‌شده با شیرین بیان مانند دمنوش این گیاه، می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناکی از جمله فشار خون بالا و سطح پایین پتاسیم خون در این افراد شود.
5. زردچوبه
زردچوبه و عنصر اصلی آن یعنی کورکومین، دارای فواید بسیاری برای سلامت هستند. تا به امروز ثابت شده که زردچوبه دارای خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی قوی‌ای است و به همین خاطر است که این گیاه، به گیاه محبوب بسیاری از افراد برای درمان بیماری‌های کبد تبدیل شده است.
یک مطالعه بر روی افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی نشان می‌دهد که استفاده از ۵۰۰ میلی‌گرم از زردچوبه به مدت ۸ هفته، می‌تواند به طور قابل توجهی میزان چربی کبد و سطح آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز را در مقایسه با افرادی که دارو مصرف می‌کنند، کاهش دهد. می‌توانید از خود گیاه زردچوبه در دمنوش استفاده کنید و یا آن را به‌صورت پودرشده اضافه کنید تا از مزایای آن برای کبد چرب بهره‌مند شوید.
6. زنجبیل
ریشه زنجبیل یک ماده‌ی محبوب در آشپزی است و معمولا به عنوان یک داروی گیاهی برای بسیاری از بیماری‌ها از جمله کبد چرب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ریشه زنجبیل حاوی مواد مفیدی از جمله جینجرول و شوگاول است که به مهار التهاب و محافظت در برابر آسیب سلولی کمک می‌کنند و این دو عنصر، زنجبیل را به گزینه‌ای عالی برای سلامت کبد تبدیل کرده‌اند. در واقع، زنجبیل می‌تواند از کبد شما در برابر سموم مختلف محافظت کند. علاوه بر این، زنجبیل گیاهی محبوب برای انواع دمنوش به‌شمار می‌آید و می‌توانید از آن در بسیاری از دمنوش‌های گیاهی استفاده کنید. اما با این حال، همیشه باید قبل از استفاده از هر ماده‌ای یا دمنوش زنجبیل با دوز بالا، با پزشک خود مشورت کنید تا در آینده به مشکل بر نخورید.
7. دانشن
دانشن ماده‌ای است که معمولا در طب سنتی چینی از آن استفاده می‌کنند. دانشن ریشه‌ی خشک‌شده گیاه مریم گلی است و مطالعات مختلف نشان داده‌اند که این ماده می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت کبد داشته باشد.
در برخی مطالعات مشخص‌شده که دانشن می‌تواند از کبد در برابر بیماری‌های کبدی مرتبط با الکل و بازسازی بافت کبد کمک کند، در حالی که در مطالعاتی دیگر مشخص‌شده که مصرف دانشن در دمنوش و در کنار سایر داروهای گیاهی به درمان فیبروز کبد نیز کمک خواهد کرد.
8. گون
گون گیاهی خوراکی است که معمولا در طب سنتی چینی استفاده می‌شود. این گیاه سرشار از ترکیبات دارویی از جمله ساپونین‌ها، ایزوفلاونوئیدها و پلی‌ساکاریدها است که خواص درمانی بسیاری دارند.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که گون می‌تواند از کبد در برابر فیبروز محافظت کند و به افرادی که دارای کبد چرب ناشی از رژیم غذایی پرچرب هستید نیز، کمک کند. بنابراین، می‌توانید از این گیاه در دمنوش‌های خود استفاده کنید و کبد چرب خود را درمان کنید.
