از گذشته تاکنون جوشاندن شیر محلی جهت مصرف شیر، در بین مردم رواج داشته است. البته چیزی که بیشتر از آن اهمیت دارد، روش اصولی و نحوه صحیح جوشاندن آن است. با توجه به این که اصولاً شیر محلی خوشمزه تر و چرب تر است، افراد زیادی از آن استفاده می‌کنند. بر این اساس اطلاع از نحوه جوشاندن شیر محلی گاو بسیار کاربردی و مهم است.
اگر شما هم به دنبال روش اصولی جهت پاستوریزه کرده شیر محلی هستید، پیشنهاد می‌کنیم در این مطلب از اسنپ اکسپرس مگ همراه ما باشید.
چرا باید شیر محلی خام و گاو را بجوشانیم؟
قبل از این که به نحوۀ صحیح جوشاندن شیر محلی بپردازیم شاید لازم باشد که بدانیم چرا باید شیر محلی خام را جوشاند؟ همان طور که می‌دانید شیر یک ماده غذایی کامل است که با دارا بودن مقادیر زیاد کلسیم، منیزیم، فسفر، زینک، آهن و ویتامین‌های مختلف، مصرف آن برای بدن لازم و ضروری است. این مادۀ غذایی مقوی، برای تقویت استخوان‌ها، دندان و قلب بسیار مفید است. بر این اساس نوشیدن شیر به طور روزانه برای هر فرد لازم و ضروری است.
از طرفی با توجه به وجود شیرهای تقلبی پاستوریزه در بازار، بسیاری از افراد به سمت نوشیدن شیرهای محلی روی آورده اند. از آنجایی که شیرهای محلی پاستوریزه نشده نیز حامل بسیاری از میکروب‌های بیماری زا هستند، لازم است به صورت درست و اصولی جوشانده شوند. چرا که نوشیدن شیر گام خام و نجوشیده حامل بیماری‌های خطرناکی همچون تب مالت، حصبه، سل، تب کیو و سیاه زخم است.
بهترین زمان جوشاندن شیر محلی
بسیاری از افراد از میزان زمان لازم برای جوشاندن شیر محلی اطلاعی ندارند و فکر می‌کنند هر چقدر بیشتر شیر را بجوشانند، بهتر است. در صورتی که خوب است بدانید جوشاندن بیش از حد شیر، باعث از بین رفتن مواد مغذی شیر خواهد شد. طبق آخرین مطالعات انجام شده توسط دانشمندان، جوشاندن زیاد شیر باعث کاهش کلسیم موجود در آن می‌شود. از طرفی مواد لبنی همچون شیر، نسبت به گرما حساسیت بالایی دارند و بر اثر گرما تغییرات شیمیایی در آن‌ها روی می‌دهد. بنابراین بهترین زمان جوشاندن شیر گاو محلی، ۶ دقیقه است.
جوشیدن زیاد شیر محلی گاو، باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید روده شده که در نهایت منجر به اختلال در کار روده‌ها خواهد شد.
مراحل جوشاندن شیر محلی
با توجه به مطالب فوق، بسیاری از افراد معتقدند جوشاندن ۶ دقیقه ای شیر محلی، باعث از بین رفتن میکروب‌ها نمی‌شود. از این رو ممکن است نسبت به مصرف شیر محلی تمایل خود را از دست بدهند. البته روش‌های مطمئن تر و سخت تری هم برای پاستوریزه کردن شیر در منزل وجود دارد که کمک می‌کند با اطمینان بیشتری شیر را مصرف کنید.
هرچند روش قابل ذکر با فرایندهای صنعتی پاستوریزه کردن شیر در کارخانه‌ها متفاوت است اما می‌توان گفت اگر با دقت و حساسیت بالا انجام شود، به نتیجه دلخواه شما می‌انجامد.
در این روش جوشاندن شیر محلی در خانه، به دو صورت دمای بالا، زمان کم و دمای پایین، زمان زیاد عمل می‌شود.
برای این کار نیاز به یک ظرف استیل مناسب برای شیر، ظرفی بزرگ تر برای قرار دادن ظرف استیل در آن و دماسنج نیاز دارید. در ظرف بزرگ تر مقداری آب بریزید و روی شعله قرار دهید، سپس قابلمه استیل حاوی شیر را درون آن قرار دهید. لازم است به کمک یک دماسنج ترجیحا استیل با تحمل دمای ۱۰۰ درجه، بدون تماس با کف قابلمه، دما را مداوم اندازه گیری کرد.
توجه: دقت داشته باشید استفاده از ظرف بزرگ تر، باعث انتقال حرارت غیرمستقیم به شیر می‌شود. در صورت در دسترس نبودن ظرف بزرگ تر، هنگام فرایند گرمادهی، دقت کنید حرارت به خوبی منتشر شود.
روش دمای پایین و زمان زیاد
نحوه پاستوریزه کردن شیر محلی در این روش، به گونه ای است که لازم است با تنظیم دمای اجاق گاز، دمای ثابت ۶۲ درجه سانتیگراد یا کمی بیشتر برای شیر در نظر گرفته شود. بعد از ثابت شدن دما، شیر محلی را به آرامی هم بزنید. (در صورت قرار گرفتن مستقیم شیر روی اجاق، هم زدن را سریع تر انجام دهید تا مانع کف کردن شیر شود.)
برای کسب نتیجه مطلوب، نیاز است به مدت ۳۰ دقیقه، دما به همین صورت ثابت باشد. برای انجام این کار شاید لازم باشد به طور متناوب، شعله را کم و زیاد کنید.
توجه: در صورت افت دما در این مدت، لازم است دما را صفر کرده و مجدداً به مدت ۳۰ دقیقه، روی ۶۲ درجه تنظیم شود.
روش دمای بالا و زمان کم
در این روش لازم است دمای شیر را به ۷۲ درجه سانتیگراد رساند. بنابراین دمای اجاق گاز را به گونه ای تنظیم کنید که دمای شیر روی ۷۲ درجه ثابت بماند. سپس بعد از ۱۵ ثانیه، شعله را خاموش کنید.
در هر دو روش بعد از پایان یافتن زمان موردنظر، ظرف شیر را درون ظرفی حاوی آب خنک و یخ قرار دهید و شروع به هم زدن شیر کنید تا دمای آن به ۴ تا ۵ درجه سانتیگراد برسد. دقت داشته باشید ممکن است این کار زمانبر و خسته کننده باشد اما تا نرسیدن دمای شیر به ۴ درجه، پروسه پاستوریزه کردن شیر کامل نخواهد شد.
در نهایت شیر را درون ظرف شیشه ای ریخته و داخل یخچال نگهداری کنید. در صورت تازه بودن شیر محلی و انجام درست پاستوریزه کردن آن، شیر به مدت ۳ تا ۴ روز در یخچال ماندگاری خواهد داشت.
بهترین روش پاستوريزه كردن شير محلی در خانه
به طور کلی در نحوه پاستوریزه کردن شیر محلی، نظرات مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال بسیاری از متخصصان معتقدند که جوشیدن شیر بیشتر از ۶ دقیقه لازم نیست. برخی دیگر نیز عقیده دارند که برای از بین رفتن همه میکروب‌های شیر، لازم است حدود ۲۰ دقیقه بجوشد. این افراد همچنین در رابطه با تولید مواد سرطان زا و مضر در اثر جوشیدن بیش از حد شیر، راهکار اضافه کردن آب را اندیشیده اند.
با این حال ضمن توضیح دو روش طولانی مدت و کوتاه مدت پاستوریزه کردن شیر در قسمت فوق، لازم به ذکر است که بهترین روش پاستوریزه کردن شیر محلی در خانه، جوشاندن شیر بین ۲ تا ۳ دقیقه است. به عبارت دیگر جوشاندن شیر در دمای بالا و دمای پایین، بهترین روش خواهد بود.
یک مورد جالب که در جوشیدن شیر محلی وجود دارد، این است که می‌توان به کمک آن، چربی شیر را کاهش داد. اگر دقت کرده باشید بعد از گذشت چند دقیقه از جوشیدن شیر، روی سطح آن یک لایه از چربی به وجود می‌آید که در اصطلاح به آن سرشیر گفته می‌شود.
بر این اساس اگر قصد دارید از طریق جوشاندن شیر محلی، چربی آن را کم کنید، می‌توانید بعد از جوشاندن، سرشیر را از سطح آن بردارید. در نتیجه علاوه بر داشتن شیر کم چرب، امکان استفاده از سرشیر به عنوان جایگزینی برای خامه و کره برای شما به وجود می‌آید که مطمئناً سالم تر از محصولات کارخانه ای خواهد بود.
جمع بندی
در این مطلب به توضیح روش اصولی و صحیح جوشاندن شیر محلی پرداختیم. همان طور که گفته شد در نحوه پاستوریزه کردن شیر محلی، نظرات مختلفی وجود دارد که هر کدام نقض کننده دیگری است. البته روش ارائه شده در این مطلب یکی از بهترین روش‌های پاستوریزه کردن شیر محلی است که مورد تأیید بسیاری از متخصصان قرار گرفته است.
با این حال اگر هنوز هم نسبت به روش‌های پاستوریزه کردن شیر محلی گاو در خانه تردید دارید، می‌توانید از شیرهای پاستوریزه و استرلیزه موجود در فروشگاه‌های معتبر استفاده کنید. شما همچنین می‌توانید از طریق فروشگاه اینترنتی اسنپ اکسپرس که یکی از معتبرترین فروشگاه‌های آنلاین در سطح کشور است، در کنار خرید روزانه خود، شیر سالم و پاستوریزه را به صورت آنلاین خریداری کنید. جهت راحتی بیشتر و صرفه جویی در زمان خود می‌توان اپلیکیشن اسنپ اکسپرس مگ را روی گوشی نصب کرد و در کوتاه ترین زمان بدون خارج شدن از منزل محصولات موردنیاز خود را تهیه کرد.
