آش دوغ با طعم ترش و عطر سیری که دارد یکی از لذیذترین و دلپذیرترین آش ها در فصل پاییز و زمستان بوده و از غذاهای محلی و قدیمی ایرانی است، که در استان های اردبیل، آذربایجان، کرمانشاه، اصفهان، مازندران، فارس، همدان و استان چهارمحال و بختیاری با طرز تهیۀ متفاوت پخته میشود و از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله به طرز تهیه آش دوغ، مواد اولیه آش دوغ و نحوه پخت آش دوغ اشاره خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
مواد اولیه آش دوغ
- برنج نیم دانه 1 پیمانه
- ماست پر چرب 500 گرم
- دوغ محلی ترش 2 لیتر
- سبزی آش 400 گرم
- سیر له شده 2 حبه
- کره به مقدار لازم
- نخود 1 پیمانه
- لوبیا 1 پیمانه
- نعنا 2 قاشق غذا خوری
- آب جوش به مقدار لازم
- نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
- زردچوبه به اندازه لازم
- روغن به اندازه لازم
- پیاز خرد شده 1 عدد
نحوه پخت آش دوغ
در ادامه طرز تهیه آش دوغ خوشمزه و دلپذیر را مرحله به مرحله توضیح خواهیم داد، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
خیساندن نخود و لوبیا
برای تهیه آش دوغ ابتدا نخود و لوبیا را قبل از پختن آش دو ساعت در کاسه ای ریخته و بخیسانید ، زیرا به راحتی پخته می شوند و همچنین نفخ آنها بر طرف می شود.
پختن نخود و لوبیا
در این مرحله بعد از خیساندن، نخود و لوبیا را با آب سرد آبکشی کرده و یک قابلمه نسبتاً بزرگ انتخاب کرده و نخود و لوبیا را درون قابلمه بریزید. سپس چند پیمانه آب به مواد اضافه کنید و قابلمه را روی حرارت شعله گاز قرار دهید تا نخود و لوبیا به خوبی پخته شوند.
آماده کردن برنج نیم دانه
در این مرحله در قابلمه ای دیگر 2 پیمانه آب ریخته و نصف قاشق چای خوری نمک داخل آب بریزید و روی حرارت قرار دهید و منتظر بمانید تا آب به جوش آید.
سپس برنج نیم دانه را تمیز کرده و بشویید و به آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید برنج نرم شود. در مرحله بعدی برنج پخته شده را به قابلمه نخود و لوبیا اضافه کنید.
آماده کردن سبزی آش
در این مرحله سبزی آش که شامل جعفری، شوید، تره و گشنیز است را از قبل پاک و تمیز کنید و پس از شست و شو، سبزی را خرد کرده و درون قابلمه حاوی مواد اولیه آش اضافه کنید.
اضافه کردن دوغ محلی و ماست پر چرب
توجه داشته باشید که پس از اضافه کردن سبزی درب قابلمه را نباید بگذارید زیرا باعث می شود سبزی آش بد رنگ شود. سپس بعد از نیم ساعت که سبزی آش کاملاً پخت شد، دوغ و ماست پر چرب را با هم مخلوط کرده تا بافت یکدستی بدست آورید و سپس کم کم به قابلمه اضافه کنید و همزمان آش را هم بزنید تا مواد همراه با دوغ با هم مخلوط شوند.
نمک و فلفل سیاه
بعد از چند دقیقه بعد از اضافه کردن دوغ، مقداری نمک و فلفل سیاه را به آش اضافه کنید.
آماده کردن پیاز، سیر و نعنا
در این مرحله پیاز و سیر را خرد کرده و در ماهی تابۀ کوچکی روی شعله متوسط گاز قرار داده و همراه با روغن یا کره سرخ و طلائی کنید. سپس زردچوبه و نعنا خشک را به پیاز و سیر سرخ شده اضافه کنید و به آرامی تفت دهید.
در مرحلۀ آخر آش دوغ لذیذ و خوشمزه را در ظرف زیبایی ریخته و با پیاز سرخ شده و نعنای داغ تزئین کنید. سپس آش دوغ دلپذیر و خوش طعم را در کنار دوستان و خانواده در روز های سرد زمستانی نوش جان کنید.
نکات مهم در طرز تهیه آش دوغ
- در تهیه آش دوغ برای بر طرف شدن نفخ نخود و لوبیا بهتر است از شب قبل در آب خیسانده شوند و چند بار آب مواد تعویض شود.
- برای تهیه آش دوغ از دوغ محلی ترش استفاده می شود اما اگر دوغ محلی در دسترس نداشتید، می توانید از دوغ پاستوریزه گازدار استفاده کنید.
- در مرحله اضافه کردن دوغ درب قابلمه را نگذارید زیرا دوغ بریده می شود و ظاهر آش خراب می شود.
- برای تزئین آش علاوه بر پیاز طلائی شده و نعناع داغ از نخود و لوبیای پخته شده هم می توانید استفاده کنید.
- اگر آش رقیق نشد کمی دوغ به مواد اضافه کنید.
- اگر بوی سیر را دوست ندارید می توانید سیر را از مواد آش حذف کنید.
- به سبزی آش دوغ می توانید برگ سیر، اسفناج و شوید را نیز اضافه کنید.
- اگر می خواهید رنگ و شکل سنتی و اصیل آش دوغ را حفظ کنید، بهتر است از زردچوبه و ادویه های رنگی درون آش استفاده نکنید زیرا رنگ اصلی آش دوغ سفید است.
- اگر در آش از سیر خشک استفاده می کنید، سیر خشک را با نمک بکوبید تا کاملاً له شود.
- در تهیه آش دوغ از بلغور پخته شده به جای برنج هم می توانید استفاده کنید.
- برای اینکه آش نبرد، بعد از اضافه کردن دوغ بی وقفه آش را به هم بزنید یا از تخم مرغ استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید که آش دوغ نسبت به آش های دیگر رقیق تر است.
- برای از بین بردن سردی آش دوغ بهتر است از فلفل زیادتری استفاده کنید.
- آش دوغ نیز نوعی آش ماست محسوب می شود.
- در برخی از استان ها آش دوغ را بدون سبزی و تنها با نعناع داغ طپخ می کنند.
- آش دوغی که در مازندران پخته می شود دارای رشته آش، لوبیا چیتی، عدس و ماست است.
- آش دوغ را در وعده نهار، میان وعده و پیش غذا سرو کنید.
چگونه ترشی آش دوغ را کم کنیم؟
بهاحتمال زیاد برای شما هم پیش آمده است که بعد از اتمام کار، متوجه شدید که آش دوغی که پختهاید ترش شده است. در این شرایط مسلماً حیف است که آش دوغ را دور بریزید. پس باید کاری کنید که ترشی آش دوغ کم شود. این را بدانید که تمام محصولات لبنی زمانی که در دمای بالا و محیطی گرم بمانند ترش میشوند. در واقع رشد مخمرها و باکتریهای مفید باعث این اتفاق میشوند.
برای رفع ترشی آش دوغ بهترین راهحل این است که یک ماست شیرین آورده و خوب هم بزنید تا باز شود. سپس آن را به آش دوغتان اضافه کرده و اجازه دهید که روی حرارت جوش بزند. راهحل دیگر این است که میتوانید بهجای ماست شیرین، از دوغ شیرین استفاده کنید. راهحل سوم کمی زمان بر است. اگر حوصله و زمان کافی داشتید میتوانید چند قاچ سیبزمینی را له کرده و درون قابلمه حاوی آش دوغ بریزید. حال اجازه دهید که همراه با آش دوغ بهخوبی بپزد. به همین راحتی میتوانید یک آش دوغ خوشمزه درست کرده و همراه با عزیزانتان نوش جان کنید.
طرز تهیه آش دوغ ساده بدون نخود
مواد لازم طرز تهیه آش دوغ ساده بدون نخود
مواد تشکیل دهنده | مقدار لازم |
لوبیا سفید | 350 گرم |
جعفری، تره و شوید | 700 گرم |
دوغ | 2 لیتر |
برنج | 1 پیمانه |
سیر | 3 حبه |
پیاز | 1 عدد |
نعنا داغ | 2 قاشق |
نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
طرز تهیه
- برای طرز تهیه آش دوغ ساده بدون نخود، ابتدا از حدود 8 ساعت قبل، لوبیاها را در یک کاسه پر از آب بخیسانید تا نفخ آن گرفته شود. بهتر است که آب لوبیاها را 3 بار در زمان خیس خوردن تعویض کنید.
- برنج را هم مانند لوبیا از حدود 2 ساعت قبل از شروع به کار در آب بخیسانید. حال یک قابلمه بزرگ بیاورید و لوبیاها را به همراه 6 پیمانه آب در آن بریزید. سپس قابلمه را به مدت 2 ساعت روی حرارت بگذارید تا بپزد.
- حواستان باشد که نباید لوبیا را بیش از بپزید چرا که لوبیا در آش دوغ نباید بهصورت له و نرم دربیاید. حال برنج را همراه با سیر سرخ شده و پیاز در قابلمه بریزید تا همراه لوبیا نیم پز شود.
- حواستان باشد که تا زمان له شدن برنج، آب داخل قابلمه بهطور کامل تخبیر نشود. با این وجود نیازی هم نیست که آب زیادی داخل قابلمه باقی بماند.
- حال نوبت آن است که سبزی خرد شده را به مواد داخل قابلمه اضافه کنید. به مدت 45 دقیقه صبر کنید تا با حرارت ملایم بپزد. سپس دوغ را همراه با نعنا داغ و ادویه درون قابلمه بریزید. هر از گاهی آش دوغ را هم بزنید تا کاملاً جا بیفتد.
جمع بندی
با توجه به آنچه درباره مواد اولیه آش دوغ، نحوه پخت آش دوغ و رعایت نکاتی که در مقاله ذکر شد، این آش ترش، لذیذ و دلپذیر را به راحتی در خانه تهیه کرده و در یک عصر سرد زمستانی در کنار خانواده و دوستان خود میل کنید.
در این مقاله از مجله اسنپ اکسپرس درباره طرز تهیه آش دوغ ساده صحبت کردیم. این آش خوشمزه با توجه با اینکه با مواد بسیار سادهای تهیه میشود ولی در کنار آشهای مشابهای مانند آش جو و آش رشته از پرطرفدارترین آشهای ایرانی بهحساب میآید.
شاید تاکنون نام آش دوغ اصفهان را شنیده یا طعم آن را در سفر به اصفهان یا چهارمحال بختیاری چشیده باشید. با این وجود این غذا را تقریباً در همه شهرهای کشور مانند سرعین، اردبیل، تبریز و شیراز نیز میتوانید پیدا کنید. البته شهرهای دیگری نیز هستند که آش آنها معروفتر است و مردم از سراسر کشور برای خوردن آن به آنجا سفر میکنند. طرز تهیه آش دوغ چهارمحال بختیاری با مدل شمالی یا اردبیلی کمی تفاوت دارد. بهعنوان مثال آش دوغی که در مازندران سرو میشود دارای رشته آشی، لوبیا چیتی و عدس و ماست است. به هر حال این آش برای مردم هرکدام از این شهرها جایگاه ویژهای دارد و از قدیمالایام پای ثابت تمام مهمانیهایشان بوده است.
حال که طرز تهیه آش دوغ را یاد گرفتهاید، بهتر است دستبهکار شوید. نگاهی به آشپزخانهتان بیندازید و ببینید کدام یک از مواد تهیه این آش را در حال حاضر دارید. اگر چیزی کم و کسر داشتید نگران نباشید. همین الان موبایل خود را برداشته و اپلیکیشن اسنپ اکسپرس را نصب کنید. شما با استفاده از این اپلیکیشن میتوانید قیمت محصولات موردنیازتان را در فروشگاههای مختلف مقایسه کنید. همچنین هر محصولی را که نیاز داشتید سفارش دهید و بعداً هزینه آن را پرداخت کنید. هنگامی که خریدتان به اتمام رسید در کمتر از 30 دقیقه سفارشهایتان در درب منزل به دستتان خواهد رسید.
سؤالات پرتکرار
چرا آش دوغ ترش میشود؟
هنگام ترش شدن آش، مقدار کمی ماست شل را به آن اضافه کنید.
چرا آش دوغ میبرد؟
برای جلوگیری از بریده شدن آش دوغ باید از دوغهای محلی استفاده کنید.
سبزی آش دوغ اردبیل شامل چه مواردی است؟
سبزی مخصوص آش دوغ اردبیل شامل جعفری، تره و شوید است.
سبزی آش دوغ مازندران چیست؟
سبزی آش دوغ مازندران شامل گشنیز و نعنا، برگ و ساقه چغندر میشود.