ما در ایران، انواع دمنوش را هم در کابینت خانه‌هایمان و هم در عطاری‌ها دیده‌ایم و هر کداممان هم چند باری چه در خانه و چه در کافه‌ها دمنوش خورده‌ایم اما جهان دمنوش‌ها بزرگ‌تر از چیزی است که ما فکر می‌کنیم. اکسپرس مگ در این مطلب به سرتاسر جهان سفر کرده است تا انواع دمنوش و چای را که خودش یکی از انواع مهم دمنوش است، به شما معرفی کند؛ پس در ادامه با ما باشید تا این جهان جذاب و گوارا با همدیگر ببینیم. ما از دمنوش‌هایی حرف زده‌ایم که کمتر اسم آن را شنیده‌اید اما بعضی از آنها در جهان معروف و ترند شده‌اند.
Teh tarik؛ دمنوش معروف مالزیایی
تِه‌تاریک، یک نوشیدنی منحصربه‌فرد مالزیایی است که از چای سیاه، شکر و شیر غلیظ‌شده تشکیل شده است. این ترکیب بین دو ظرف برنجی ریخته می‌شود؛ تکنیکی که به نام «کشیدن چای» معروف است. این کار طعم چای و شیر را بهبود و بافتی کرمی و صاف به آن می‌بخشد و رویۀ کف‌آلود آن شکل بصری جذابی به آن اضافه می‌کند.
ته‌تاریک به‌طور سنتی در لیوان‌های شفاف سرو می‌شود تا این نوشیدنی باشکوه، قابل‌مشاهده و ستایش باشد. اغلب با روتی پراتا جفت می‌شود و در اکثر کافی‌شاپ‌ها و غرفه‌های ماماک در مالزی و سنگاپور پیدا می‌شود. پس اگر به مالزی یا سنگاپور سفر کردید، نوشیدن ته‌تاریک فراموش نشود چون این نوشیدنی بین انواع دمنوش در آن کشورها، بهترین است.
گنمایچا؛ دمنوش معطرشده با برنج
Genmaicha ترکیبی از چای سبز بوداده (bancha یا sencha) و برنج قهوه‌ای بوداده (genmai) است، هرچند گاهی اوقات از برنج سفید هم در این ترکیب استفاده می‌شود. genmaicha که در کیوتو توسط یک تاجر محلی اختراع شد، در بین انواع دمنوش در ابتدا به‌عنوان یک گزینه چای استاندارد و ارزان در نظر گرفته شد.
حالا در سرتاسر جهان، خیلی‌ها از آن لذت می‌برند و به‌دلیل ویژگی متمایزش ستایشش می‌کنند. وقتی چای دم می‌شود، معمولاً رنگ زرد کم‌رنگی خواهد داشت. رایحه آن ترکیبی از نت‌های گیاهی و بو داده‌شدۀ سبک است و طعم آن آجیلی و به‌طرز ظریفی شیرین است.
همچنین ببینید: خواص دارویی زعفران
جونشان؛ یک دمنوش چینی معروف در جهان
Junshan یک دمنوش زرد چینی معتبر و بسیار ارزشمند است که به‌عنوان یکی از ده چای چینی برتر کشور چین در بین انواع دمنوش چینی، فهرست شده است. این چای، منحصر به جزیره جونشان است که در داخل دریاچه دونگ تینگ قرار دارد. این چای کمیاب و منحصربه‌فرد در شرایط سخت برداشت می‌شود و دوره برداشت آن معمولاً بسیار کوتاه است.
بیشتر چای برداشت‌شده به‌عنوان چای زرد فرآوری می‌شود، هرچند ممکن است مقداری از آن مثل چای سبز فرآوری شود، که چندان مورد توجه نیست. جونشان معمولاً خیلی سبک است، با طعم‌هایِ شیرینِ یادآور یونجه تازه و ذرت شیرین، درحالیکه رایحه‌های لطیف و میوه‌ای آن از جذاب‌ترین رایحه‌هاست.
موگیچا؛ وقتی جو به دمنوش تبدیل می‌شود
Mugicha یک اسم ژاپنی برای چای جو است – دمنوشی که از خیساندن دانه‌های جو بو داده در آب گرم یا سرد تهیه می‌شود. چای جو، نوعی تیسان است و امروزه اغلب با استفاده از چای کیسه‌ای از جو بو داده و آسیاب‌شده، تهیه می‌شود.
این نوشیدنی منشائی باستانی دارد و در بسیاری از کشورهای آسیایی از آن لذت می‌برند. چای جو وقتی دم می‌شود، رنگ قهوه‌ای روشن و طعمی معطر، آجیلی و خاکی دارد. می‌توان آن را تا حد دلخواه شیرین کرد، درحالیکه نسخه سرد و تابستانی آن اغلب روی یخ سِرو می‌شود. این یکی بین انواع دمنوش در ژاپن، پرطرفدار است.
چای باروتی؛ یک دمنوش آشنا
چای باروتی نوعی چای سبز است که هر برگ آن به‌شکل یک گلوله کوچک در می‌آید. منشأ آن استان ژجیانگ است، اما حالا در چندین منطقه مثل چین، سریلانکا و تایوان (فورموسا) تولید می‌شود. چای باروتی در ابتدا به‌صورت دستی به‌شکل گلوله‌های کوچک درمی‌آمد، هرچند این فرآیند در‌حال‌حاضر بیشتر توسط ماشین‌ها انجام می‌شود، اما نسخه‌های با عیار بالای آن هنوز با دست رول می‌شوند.
این چای وقتی دم می‌شود، گلوله‌های توپی‌شکلش، باز می‌شوند. چای باروتی می‌تواند از نظر کیفیت متفاوت باشد و می‌تواند ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد، اما بیشتر چای‌های دودی و خاکی، رنگشان سبز متمایل به زرد یا طلایی و طعمشان متمایل به شیرین است.
بائوژونگ یا پائوژونگ
پائوژونگ (pouchong) نوع کمتر اکسیدشده چای اولانگ تایوانی است. این دمنوش که اغلب اولانگ سبز نامیده می‌شود، فقط کمی اکسید می‌شود – اکسیداسیون آن معمولاً بین 10 تا 20 درصد است. دانه‌های آن بلند و کمی پیچ‌خورده هستند.
بین انواع دمنوش، پائوژونگ به‌دلیل اکسیداسیون نوری، شبیه چای سبز است. دمنوش این گیاه دارای رنگ طلایی کم‌رنگ و طعمی خامه‌ای، غنی، ملایم و شیرین است. رایحه آن لطیف و گلی است و یادآور گل یاس و زنبق سفید است. این چای با غذاهای تند یا دودی، صدف، دسرهای کره‌ای، میوه‌های تازه و پنیر به‌خوبی ست می‌شود.
دونگ دینگ، یک دمنوش خوشمزه با اسمی بامزه
دونگ دینگ، که به‌عنوان قله یخ‌زده هم ترجمه می‌شود، نوعی چای اولانگ تایوانی است که در اصل در دهه 1860 از فوجیان آورده شد. نام چای با کوهی که به‌طور سنتی این چای روی آن کشت می‌شود، مشترک است. دونگ دینگ بعد از برداشت و پژمرده‌شدن، معمولاً به‌آرامی در سبدهای بامبو، اکسید و بعد به‌طور سنتی آهسته برشته می‌شود. این دمنوش با رنگ زرد طلایی، یک دمنوش خوش‌طعم و با ظرافت است که معمولاً با رایحه عسل و آجیل کاراملی همراه می‌شوند. بین انواع دمنوش تایوانی، این یکی یک دمنوش باستانی محسوب می‌شود.
چای نیلوفر؛ یک دمنوش ویتنامی
چای نیلوفر ویتنامی نوعی دمنوش سبز با طعم گل نیلوفر آبی است. این دمنوش که اغلب به‌عنوان معتبرترین دمنوش ویتنامی در نظر گرفته می‌شود، در مقیاس کوچک و در یک فرآیند کار فشرده و زمان‌بر تولید می‌شود که امروزه به‌ندرت این فرآیند را برای به‌دست‌آوردن انواع دمنوش می‌بینیم.
تولید آن اولین بار در زمان امپراتور تو دوک آغاز شد. در طول شب، خادمان او گل نیلوفر را با چای سبز پر می‌کردند و بعد می‌گذاشتند دم بکشد. تا صبح، چایْ عطر لطیفی از نیلوفر آبی داشت و می‌شد آن را دم کرد. جالب این‌که در بین انواع دمنوش در زمانه ما برای ایجاد طعم و مزه، چای سبز را با برگ‌های نیلوفر آبی که با دست چیده شده‌اند، مخلوط می‌کنند تا به حکمت قدیمی‌ها برگشته باشند.
نومی بصره؛ دمنوش محبوب کشور همسایه
نومی بصره که اغلب به‌عنوان دمنوش لیمو خشک هم نامیده می‌شود، دمنوشی است که از لیموهای خشک تهیه می‌شود که خرد می‌شود و بعد به‌آرامی آن را در آب می‌جوشانند. دانه‌های لیمو برداشته می‌شوند چون ممکن است تلخی بیش‌از‌حدی، ایجاد کنند. این دمنوش معطر معمولاً رنگ کهربایی جذاب و یک طعم ترش دارد.
گاهی اوقات این نوشیدنی می‌تواند زعفران یا هل داشته باشد و بنا به ذائقه می‌توان آن را با شکر یا عسل، شیرین کرد. چای لیموی خشک را معمولاً به اسم عراق می‌شناسند و بین انواع دمنوش، این یکی در کشورهای عربی از همه پرطرفدار است. می‌توان این دمنوش را به‌صورت گرم یا سرد میل کرد.
چای کوکا؛ دمنوشی پرویی
Mate de coca یک دمنوش گیاهی است که از خیساندن برگ‌های کوکا یا کیسه‌های چای متشکل از برگ‌های کوکا در آب داغ، تهیه می‌شود. این نوشیدنی باستانی به‌طور سنتی برای درمان بعضی از بیماری‌ها استفاده می‌شده است و به‌دلیل مقادیر کم آلکالوئیدها، به‌عنوان یک نوشیدنی انرژی زا هم شناخته می‌شود. بین انواع دمنوش، این یکی از پرطرفدارترین دمنوش‌هاست و زندگی مردمان آمریکای جنوبی با آن گره خورده است.
Mate de coca و Mate- یک دمنوش گیاهی که اغلب با آرژانتین مرتبط است – نباید با هم اشتباه گرفته شوند. چای کوکا به‌طور گسترده در سراسر آمریکای جنوبی در دسترس و قانونی است، اما خارج از منطقه، بسیاری از کشورها واردات و مصرف آن را به‌دلیل ارتباط بین برگ‌های کوکا و کوکائین ممنوع می‌کنند.
ساکورایو؛ دمنوشِ ژاپنِ کهن
ساکورایو دمنوشی است که از شکوفه‌های گیلاس تهیه می‌شود. وقتی دم می‌شود، گلبرگ‌های آن باز و روی دمنوش شناور می‌شوند، درحالیکه دمنوش به رنگ صورتی کم‌رنگ درمی‌آید و طعمش بین شوری و شیرینی است. ساکورایو، بین انواع دمنوش ژاپنی یکی از نمادین‌ترین‌هاست.
اگر چای با شکوفه‌های نگهداری‌شده با نمک درست می‌شود، معمولاً اول آنها را در آب قرار می‌دهند تا نمک اضافی آن از بین برود. ساکورایو به‌طور‌سنتی در مناسبت‌های خاص، مانند نامزدی و عروسی، ارائه می‌شود چون نماد یک شروع جدید است.
اوزْوار؛ دمنوش اکراینی
Uzvar یک نوشیدنی سنتی اوکراینی است که از جوشاندن میوه‌های خشک در آب تهیه می‌شود. این نوع دمنوش با میوه‌های خشک مختلف تهیه می‌شود، اما سیب، گلابی، آلو خشک و زردآلو رایج‌ترین گزینه برای تهیه آن هستند. هرچند بهتر است از یک نوع میوه استفاده شود، اما بعضی‌ها هم از ترکیبی از میوه‌های مختلف استفاده می‌کنند، هرچند بعضی‌ها هم از میوه‌های تازه برای درست‌کردن این دمنوش استفاده می‌کنند.
ادویه‌جاتی مثل دارچین و جوز هندی معمولاً به‌عنوان طعم‌دهندۀ اوزوار استفاده و این نوشیدنی معمولاً با عسل شیرین می‌شود. قبل از سرو، می‌گذارند اوزْوار دم بکشد و خنک شود. در اوکراین به‌طور سنتی به‌عنوان یک نوشیدنی در فصل زمستان از آن لذت می‌برند و همچنین یک بخش اصلی از Sviata Vechera (شام شب کریسمس اوکراین) است.
لوهوسا؛ یک دمنوش از ترکیه
لوهوسا نوعی نوشیدنی غیرالکلی است که از کشور ترکیه می‌آید. از جوشاندن شکر لوهوسا، شکر دانه‌ریز، آب، میخک و دارچین درست می‌شود. شکر لوهوسا نوعی شکر خاص است که به‌صورت تکه‌های مکعبی کوچک به فروش می‌رسد.
این نوشیدنی دارای رنگ صورتی متمایل به قرمز است. این دمنوش معمولاً پس از زایمان برای زنان تهیه می‌شود و به‌طور سنتی، به مهمانانی که در همان دوره برای بازدید می‌آیند هم ارائه می‌شود. بین انواع دمنوش در ترکیه، این یکی مناسبتی‌تر از بقیه محسوب می‌شود.
سفر به اکوادور با یک جرعه دمنوش هورچاتا
Horchata lojana یک نوشیدنی محلی اکوادوری است. هرچند هورچاتا نامیده می‌شود، اما شباهت زیادی با انواع دمنوش خامه‌ای آمریکای لاتین ندارد. «هورچاتا لوجانا «بهتر است به‌عنوان دمنوش گیاهی یا چای گیاهی ساخته شده با انواع گیاهان محلی در نظر گرفته شود.
برای تهیه این دمنوش می‌توان از بیش از 70 گونه مختلف استفاده کرد اما بعضی از گزینه‌های رایج شامل ریحان، بابونه، گیلاس و لیمو هستند. همیشه از چندین گیاه برای ایجاد رنگ قرمز استفاده می‌شود. به‌طور معمول، از بیست تا سی گیاه دارویی برای آمادهسازی این دمنوش استفاده می‌شود.
این نوشیدنی را می‌توان گرم یا سرد سرو کرد و معمولاً همراه با غذا میل می‌شود. در لوخا، معمولاً توسط فروشندگان خیابانی فروخته می‌شود. بین انواع دمنوش، از این یکی اغلب به‌عنوان یک نوشیدنی با خواص دارویی یاد می‌شود. مردم محلی معتقدند که به هضم غذا کمک می‌کند، خاصیت ضد التهابی دارد و حافظه را بهبود می‌بخشد.
دانگ فانگ مایرن؛ چای تایوانی
دانگ فانگ مایرن، یک چای تایوانی است که به‌شدت اکسیدشده و بوداده‌نشده است و در نواحی تپه‌ای شهرستان هسینچو کشت می‌شود. Dongfang meiren، در یک فرآیند منحصربه‌فرد و زمان‌بر تولید و در طول تابستان زمانی که برگ‌خواری با اسم Jacobiasca formosana از برگ‌ها، ساقه‌ها و جوانه‌ها تغذیه می‌کند، برداشت می‌شود.
اعتقاد بر این است که این گیاه با یک واکنش شیمیایی، ترکیبات معطر خاصی را تولید و از خودش دفاع می‌کند. ازآنجایی‌که این خاصیت بدون حشرات نمی‌تواند رشد کند، کشاورزان بیشتر از استفاده از آفت‌کش‌ها اجتناب می‌کنند. نسخه با کیفیت این چایْ کمیاب است و معمولاً با قیمت بالایی عرضه می‌شود.
قشر؛ دمنوشی از سرزمین یمن
قشر یک دمنوش سنتی یمنی است که با پوسته قهوه، زنجبیل، شکر و گاهی اوقات دارچین تهیه می‌شود. نوشیدن قشر در گذشته توسط دراویش مسلمان به‌عنوان بخشی از آیین مراسم‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفته است اما امروزه به‌عنوان یک نوشیدنی جهانی شناخته می‌شود که به‌دلیل ارزان‌بودن به‌جای قهوه مصرف می‌شود. در بین انواع دمنوش در یمن قشر را به‌طور سنتی به‌صورت گرم و شیرین مصرف می‌کنند و معمولاً به‌عنوان مهمان‌نوازی و برای مهمانان سرو می‌شود.
بانچا؛ چای سبز ژاپنی
بانچا یک چای سبز ژاپنی است که اغلب به آن چای سبز معمولی و یا «روزانه» هم می‌گویند. در بین انواع دمنوش ژاپنی، این چای در پایان فصل و بعد از برداشت تابستانه چای سنچا، برداشت می‌شود. برگ‌های این چای معمولاً بالغ و سفت هستند و در نتیجه چای کمی تندتر و کمتر معطر است که از نظر کیفیت پایین‌تر از sencha یا gyokuro محسوب می‌شود.
بانچا همچنین می‌تواند شامل ساقه‌ها و شاخه‌هایش هم باشد که همین نشانگر حدوحدود کیفیت این چای است. اگر چای دارای شاخه‌ها و ساقه‌های بیشتری باشد، این نشانه کیفیت پایین‌تر بانچا است. این نوع چای باید کمی بیش از حد معمول دم بکشد و معمولاً نسبت به سایر انواع دمنوش سبز ژاپنی، سبک‌تر است.
ماسالا؛ دمنوش معروف هندی‌ها
چای ماسالا یک نوشیدنی معطر است که منشأ آن کشور هند محسوب می‌شود. این دمنوش با ترکیبی از چای سیاه شیرین و شیر تهیه می‌شود که با ماسالا به‌عنوان چاشنی مخلوط می‌شود – این مخلوط معمولاً شامل هل، زنجبیل آسیاب‌شده، میخک، دارچین و دانه فلفل سیاه است. انتخاب و نسبت دقیق ادویه‌ها اغلب متفاوت است.
تِرِرِه؛ یک کابوی از پاراگوئه
tereré یک نوشیدنی است که منشأ آن پاراگوئه است و توسط قوم گوارانی اختراع شده است. علاوه‌بر پاراگوئه، این نوشیدنی در آرژانتین و برزیل هم محبوب است. این نوشیدنی غیرالکلی بسیار با طراوت و کم‌کالری است و اگر با افزودن آب‌میوه (پرتقال، لیموترش یا آناناس) تهیه شود، به آن نوشیدنی ترره‌روسو می گویند.
قرن‌هاست که این نوشیدنی را بین انواع دمنوش به‌عنوان یک نوشیدنی برای اجتماعات مردمی می‌شناسند و به‌طور سنتی در ظرف بزرگی که بین مردم تقسیم می‌شود، تهیه می‌شده است. ترره برای مردمان آمریکای جنوبی، معنای اعتماد و اشتراک می‌دهد.
چای سیلان؛ طلای سیاه سریلانکا
چای سیلان نامی است که به چای تولیدشده در سریلانکا داده می‌شود. سیلان نام قبلی سریلانکا است که هنوز در تجارت چای از این اسم استفاده می‌شود. باغ‌های چای در سراسر جزیره پراکنده شده‌اند و آب‌وهوای مطلوب، امکان برداشت محصول در تمام طول سال را فراهم می‌کند. بله، خاک سریلانکا یک کارخانه عظیم چای است!
بهترین نمونه‌های چای سیاه سیلان از باغ‌های چای مرتفع واقع در مرکز جزیره به‌دست می‌آید. ارتفاعْ بیشترین تأثیر را بر ویژگی نهایی چای سیلان دارد. چای‌های کم رشد بیشتر به‌صورت مخلوط ترکیب و استفاده می‌شوند و سفتی و استحکام خوبی دارند. چای‌های متوسط – معمولاً بین 600 تا 1000 متر کشت می‌شوند – پر مغز هستند و طعمی غنی و متفاوت دارند.
کوکیچا؛ دمنوش خوش‌عطر گیاه کاملیا
کوکیچا نوع منحصربه‌فردی از چای ژاپنی است که با شاخه‌ها و ساقه‌های گیاه کاملیا سیننسیس درست می‌شود. معمولاً به شکل چای سبز در می‌آید، هرچند انواع اکسیدشده بیشتری هم از این دمنوش سنتی موجود است. وقتی چای دم می‌شود، طعم شیرین، گیاهی و عطر مطبوعی دارد.
چای کاریگان هم نوعی کوکیچای مرغوب است و از ساقه‌های برگ‌های مورد استفاده در تولید گیوکورو (نوعی چای ژاپنی) تولید می‌شود. کوکیچا با غذاهای سبک، مرغ، پنیر و دسرها به‌خوبی ست می‌شود.
چای انگلیسی؛ آشنا و باوقار
چای صبحانه انگلیسی یکی از محبوب‌ترین انواع دمنوش در بریتانیا و جهان است. این چای، یک دمنوش ترکیبی است که معمولاً با چای سیاه آسام، سیلان، چینی و کنیا درست می‌شود. محل تولد – و همچنین منشاء نام آن – کاملاً مبهم و اغلب مورد بحث است.
یک نظریه ادعا می‌کند که این ترکیب در سال 1892 توسط یک استاد چای اسکاتلندی در دریسدیل اختراع شد. ظاهراً این نسخه مورد علاقه ملکه ویکتوریا بود و او بود که این ترکیب را بین همگان گسترش داد. نظریه دیگری می‌گوید ریچارد دیویس، نام و ترکیب این دمنوش محبوب را اختراع کرده است.
یولما چا؛ یک دمنوش از کره جنوبی
Yulmu-cha یک دمنوش کره‌ای است که با yulmu تهیه می‌شود- دانه‌هایی که از گیاه yulmu که به‌عنوان اشک ایوب هم شناخته می‌شود، به‌دست می‌آیند، دانه‌های برشته‌شده‌ای هستند که به‌صورت پودر در‌می‌آیند و بعد در آب گرم حل می‌شوند تا چای درست شود.
پودر یولمو می‌تواند دانه‌های دیگر را هم در خود جای دهد. این چای مات و خامه‌ای با طعم آجیل‌ها و دانه‌های مختلف، متمایز می‌شود و معمولاً به‌صورت مخلوط پودری از پیش بسته‌بندی‌شده موجود است و گاهی اوقات در کره توسط دستگاه‌های فروش خودکار هم فروخته می‌شود. همین‌قدر پرکاربرد و وسیع!
چای دارجلینگ؛ مسافری از هند
این چای معتبر و معروف در شهر دارجلینگ هند کشت می‌شود که مرکز کشت چای بنگالی و زمانی نقطه شروع مسیر سفر کاروان‌ها به تبت، بوده است. همین‌قدر تاریخی و زیبا! حتی امروزه هم این شهر باستانی به‌خاطر چای باکیفیتش به همین نام شناخته شده است.
کشت چای در منطقه دارجلینگ بنگال غربی به آرتور کمپبل انگلیسی (1805-1874) برمی گردد که انواع مختلف چای را در باغ خصوصی خود در منطقه وسیع‌تر دارجلینگ آزمایش کرد. این اتفاق منجر به تأسیس «شرکت دارجلینگ» در سال 1864 شد که در سال 1896 به شرکت Darjeeling Consolidated Tea تغییر نام داد.
سوالات متداول:
دمنوش چیست؟
دمنوش از طریق خیساندن گیاهان در آب تا زمانی که آبْ روغن‌ها و طعم‌ها را جذب کند، حاصل می‌شود. بعد از این، مایع به‌دست‌آمده برای طعم یا ارزش دارویی‌اش نوشیده می‌شود.
فایده دمنوش چیست؟
بهره‌گیری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات گیاهی‌ای که آزاد می‌کنند، و همچنین آرام‌بخش‌بودن و کمک‌کردن آنها به هضم غذا از فواید دمنوش است.
آیا می‌شود دمنوش را دوباره گرم کرد؟
ایرادی ندارد که چای خود را با مایکروویو به دمای مناسب آن برگردانید اما اگر آن را دوباره روی گاز بگذارید ممکن است تلخ شود.
