فیلم های ترسناک از آغاز سینما و قرن بیستم تا امروز بخش عمده‌ای از تاریخ سینما را در دسته‌های مختلف از بلاک‌‌باستر و هنری تا بی مووی(B Movie) ، آماتور و تجربی را به خود اختصاص داده‌اند. ظرفیت این ژانر برای ترکیب شدن با ژانرهای سینمایی دیگر هم سبب ساخت بسیاری از فیلم‌های متنوعی شده که شاید در وهله اول فیلم سینمایی ترسناک به نظر نرسند اما به شدت وام‌دار فیلم های ترسناک و ژانر وحشتند.
فیلم های ترسناک از استراتژی‌های مختلفی برای ایجاد وحشت در مخاطب استفاده می‌کنند، عامل ترس می‌تواند پنهان باشد و هیچ وقت در فیلم ترسناک دیده نشود؛ می‌تواند درونی یک کاراکتر باشد که حالا نویسنده و کارگردان از راه ژانر وحشت آن را برای مخاطب بیرونی کرده و به تصویر می‌کشد یا در فیلم مخاطب با عامل و یا عوامل ترس رو به رو شود و پر از خون و دست و پا و سر قطع شده و چهره‌های کریه و زامبی و خون‌آشام باشد. هرکدام از این دسته فیلم‌ها مخاطب خاص خودش را دارد، اما مطمئن باشید که با هر سلیقه‌ای در لیست زیر فیلمی برای شما پیدا می‌شود.
هر آدمی از هر پدیده و چیز ناشناخته و بیگانه‌ای می‌هراسد. شاید بیگانگان فضایی یا یک پدر دیوانه یا یک بیماری ناشناخته یا یک روانی آدم‌کش و یک وضعیت دیس‌اتوپیایی عامل هراس و دستخوش ترسناک ترین فیلم های جهان شود. در این مقاله از اکسپرس مگ تلاش کرده‌ایم بهترین فیلم های ترسناک جهان را از معتبرترین لیست‌ها طوری کنار هم بیاوریم که همه سلیقه ها و تنوعات را پوشش دهد. در این لیست می توانید بهترین فیلم ترسناک دهه ۶۰ را در کنار بهتربن فیلم ترسناک ۲۰۲۰ پیدا کنید. با دیدن این فیلم‌ها شاید شوکه، وحشت‌زده و نگران شوید اما با بعضی از ترس‌هایتان هم رو‌به‌رو می‌شوید.
اگر به سایر ژانرها علاقه دارید، می‌توانید این مقالات را بخوانید:
موروثی (Hereditary, 2018)
اِلن مادربزگ یک خانواده که از لحاظ روانی بیمار است، فوت می‌کند. زندگی آنی دختر الن و شوهر و فرزندانش به خاطر غم از دست دادن الن، دستخوش تغییراتی می‌شود. آنی و دخترش برای تسکین این سوگ به قدرت‌های ماوراءالطبیعه رو می‌آورند و هر یک از آن‌ها درگیر تجربه‌ها و ارتباطات آزار‌دهنده و مرموزی از عالم باقی می‌شوند. فیلم موروثی فیلم نسبتا جدیدی است با این حال در کنار فیلم درخشش کوبریک و جن‌گیر فردکین در اکثر لیست‌های ترسناک ترین فیلم های جهان حضور دارد. در هیچ لحظه‌ای از این فیلم احساس امنیت خاطر نمی‌کنید و نمی‌توانید بفهمید یا حدس بزنید که چه چیزی در انتظارتان است. آیا موروثی یک فیلم درباره ماوراءالطبیعه است؟ آیا با یک درام روانی در ژانر وحشت طرفیم؟
موروثی یک فیلم ترسناک مدرن است که تا مدت‌ها شما را رها نخواهد کرد. این فیلم اولین فیلم بلند کارگردان جوان اَری آستر(Ari Aster) است. او همچنین فیلم نیمه تابستان (Midsommar) را که بهترین فیلم ترسناک 2020 است، بعد از این فیلم کارگردانی کرد. این فیلمساز در همین مدت کوتاه آن چنان در ساختن فیلم های ترسناک، قوی، تازه نفس و خلاق ظاهر شده که فیلمهایی مثل آنابل به خانه میآید و سری‌سازی‌هایی از این دست، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
- کارگردان: Ari Aster
- بازیگران: Toni Collette, Alex Wolff, Milly Shapiro, Ann Dowd & Gabriel Byrne
- امتیاز IMDB: ۷.۳/۱۰
- مدت زمان: ۱۲۷ دقیقه
هالووین (Halloween, 1978)
ماجرا در شب هالووین سال 1963 رخ می‌دهد. با پلیس هادونفیلد تماسی گرفته شده که جودیت مِیِرزِ 15 ساله توسط برادر 6 ساله خود مایکل، با چاقو کشته شده است. پس از 15 سال بستری بودن در یک بیمارستان روانی، مایکل شبِ قبل از هالووین فرار می‌کند. به جز روانپزشک او، دکتر لومیس، هیچ‌کس نمی‌داند و نمی‌خواهد بداند که در 31 اُکتبر 1978 چه اتفاقی خواهد افتاد، اما دکتر لومیس می‌داند که او به هادونفیلد باز‌می‌گردد.
همچنین ببینید:حقایق ترسناک باب اسفنجی
فیلم هالووین یکی از فیلم‌های ماندگار در تاریخ سینماست. این فیلم استانداردهایی را در فیلم های ترسناک ایجاد کرد و نقطه عطفی در تاریخ سینمای وحشت شد. جان کارپنتر سازنده این فیلم از استادان ژانر وحشت سینمای آمریکا است. او قاب‌هایش را طوری ترکیب‌بندی می‌کند که دائم شما را در مرحله اضطراب نگه دارد. در فیلم‌های او یک وحشت جاری در ترکیب با احساس کلاستروفوبیا (ترسیدن از قرار گرفتن درمکان‌های تنگ و بسته) برای مخاطب ایجاد می‌شود به طوری که در هر لحظه فیلم، ترس را با گوشت و پوست خود حس خواهید کرد.
- کارگردان: John Carpenter
- بازیگران: Donald Pleasence, Jamie Lee Curtis, P. J. Soles & Nancy Kyes
- امتیاز IMDB: ۷.۷/۱۰
- مدت زمان: ۹۱ دقیقه
جن‌گیر (The Exorcist, 1973)
یک زن بازیگر متوجه تغییراتی چشم‌گیر و خطرناک در رفتار و فیزیک دختر 12 ساله‌‌اش می‌شود. در همان حوالی یک کشیش جوان در دانشگاه جورج‌تاون در حالی که با بیماری لاعلاج مادرش درگیر است، به ایمان خود شک می‌کند و یک کشیش ضعیف و مسن، ضرورت رویارویی با یک دشمن شیطانی قدیمی را تشخیص می‌دهد و تلاش می‌کند تا دختر تسخیرشده را نجات دهد.
جن‌گیر ویلیام فردکین بهترین فیلم از مجموعه فیلم های ترسناک جن‌گیر است و کمتر کسی را می‌بینید که این فیلم را ندیده و یا حداقل اسمش را نشنیده باشد. روشن‌ترین دلیلی که جن‌گیر را از ترسناک ترین فیلم های جهان می‌کند، به تصویر درآمدن تضاد میان روح یک دختر جوان معصوم و شیطانی است که روح او را تسخیر کرده است. دختری 12 ساله که سرش به اطراف می‌چرخد، قهقهه می‌زند و استفراغ می‌کند تا این ایده را مجسم کند که هیچ چیز مقدس نیست، حتی تلاش‌های کشیش و روحانیت هم تضمین نمی‌کند که همه‌چیز برای این دختر و خانواده‌اش به حالت قبل برگردد.
- کارگردان: William Friedkin
- بازیگران: Ellen Burstyn, Max von Sydow, Lee J. Cobb, Kitty Winn, Jack MacGowran, Jason Miller & Linda Blair
- امتیاز IMDB: ۸.۱/۱۰
- مدت زمان: ۱۲۲ دقیقه
همچنین ببینید: معرفی فیلم وسترن جدید و قدیمی
شب مردگان زنده (Night Of The Living Dead, 1968)
باربارا و جانی به مزار پدرشان که در یک قبرستان دورافتاده است، می‌روند که ناگهان مورد حمله زامبی‌ها قرار می‌گیرند. باربارا موفق به فرار می‌شود و به خانه‌ای متروکه در یک مزرعه پناه می‌برد. بِن به امید پیدا کردن بنزین سر از همان خانه در می‌آورد. بن که خودش و باربارا را در محاصره مردگان متحرک می‌یابد همه تلاشش را می‌کند که خانه را با در و تخته زدن به در و پنجره ایمن کند. آن‌ها در کمال تعجب متوجه حضور 5 نفر دیگر که در زیرزمین پنهان شده‌اند، می‌شوند: هَری، هلن و کارن کوپر، به علاوه یک زوج جوان، تام و جودی. دردسرها از همان اول با هَری کوپر که می‌خواهد رئیس بازی درآورد آغاز می‌شود. با بدتر شدن وضعیت، شانس آن‌ها برای زنده ماندن در شب دقیقه به دقیقه کمتر می‌شود.
شب مردگان زنده، فیلم مستقل جرج رمرو یک کلاسیک در زیرگونه فیلم های ترسناک زامبی است و بی‌راه نیست اگر بگوییم زامبی مدرن با این فیلم پا به عرصه فیلم های ترسناک گذاشت. حتما برایتان جالب است که بدانید هرچند جلوه‌های ویژه استفاده شده در فیلم، ساده و دم دستی بوده و از بازیگران غیر‌حرفه‌ای برای این فیلم استفاده شده است، با این حال این کثیفی و ضعف‌های فنی فیلم، به نفع فیلم تمام شده، چرا که رئالیسمی بی‌واسطه و خام را به یک فیلم سینمایی ترسناک اضافه می‌کند که بیش از پیش بر وحشت فیلم می‌افزاید.
هرچند رومرو گفته است که نقش بِن برای یک بازیگر سیاهپوست نوشته نشده بوده و هرگونه تفسیر نژادی در فیلم تصادفی است، اما در آن زمان بسیارعجیب بود که یک سیاهپوست نقش قهرمان فیلم را داشته باشد. این نکته شب مردگان زنده را به نحوی به جنبش‌های اجتماعی سیاسی وقت مربوط می‌ساخت و این فیلم به این دلیل بسیار مورد ستایش قرار گرفته و تفسیرهای بسیار متنوع سیاسی اجتماعی از آن شده است. از این فیلم دنباله‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی مختلفی ساخته شده است.
- کارگردان: George A. Romero
- بازیگران: Duane Jones, Judith O’Dea, Marilyn Eastman, Karl Hardman, Judith Ridley & Keith Wayne
- امتیاز IMDB: ۷.۸/۱۰
- مدت زمان: ۹۶ دقیقه
پروژه جادوگر بلر (The Blair Witch Project, 1999) یکی از بهترین‌های فیلم سینمایی ترسناک
سه دانشجوی فیلمسازی به دنبال ساخت مستندی از افسانه‌ای محلی وارد جنگل غم‌زده‌ی بلک‌هیلز می‌شوند تا ردی از افسانه‌ی بلرِ جادوگر بیابند. اکنون پس از گذشت یک سال از اُکتبر سرنوشت‌ساز 1994 هنوز هیچ نشانی از آن سه دانشجوی فیلمساز، به جز نوارهای فیلمی که از آن‌ها در جنگل یافت شده، نیست. در آن پنج روز وحشتناک در جنگل به آن‌ها چه گذشته؟ آیا واقعا یک حضور فرا‌طبیعی باعث ناپدید شدن آن‌ها شده است؟
فیلم پروژه جادوگر بلر یک ابتکار در فیلم های ترسناک بود و این فیلم سال‌ها قبل‌تر از فیلم فعالیت‌های ماوراءالطبیعه (Paranormal Activity) در سال 2009 پای مستندِ ساختگی را به ژانر وحشت باز کرد. اما نکته مهمی که پروژه جادوگر بلر را از ترسناک‌ترین فیلم‌های جهان می‌کند، محو کردن مرز واقعیت و فیلم است. به لطف بازی‌های واقع‌گرا در این مستند ساختگی وحشتناک، مخاطب به شک می‌افتد که آیا دارد یک ماجرای واقعی و مستند را دنبال می‌کند یا یک داستان وحشتناک ساخته ذهن کارگردان را. هر چند امروزه عده‌ای بر این باورند که دیگر نمی‌توان از چنین حربه‌ای برای ایجاد وحشت در مخاطب استفاده کرد اما فیلم پروژه جادوگر بلر همچنان به شدت تاثیرگذار و رعب‌آور است و اگر از طرفداران فیلم‌های ژانر وحشتید، قطعا دیدن این فیلم ناامیدتان نمی‌کند.
- کارگردان: Daniel Myrick, Eduardo Sánchez
- بازیگران: Heather Donahue, Michael Williams & Joshua Leonard
- امتیاز IMDB: ۶.۵/۱۰
- مدت زمان: ۸۱ دقیقه
همچنین ببینید: بهترین سریال های کره ای جدید
چیز (The Thing, 1982)
داستان در ایستگاه تحقیقاتی ایالات متحده آمریکا در قطب جنوب در اوایل زمستان ۱۹۸۲ میگذرد. هلیکوپتری از ایستگاه نروژی مشغول تیر اندازی به سگی است که از پایگاهشان فرار کرده است. هلیکوپتر سقوط می‌کند و اعضای تیم ایستگاه آمریکایی به پایگاه نروژی پرواز می‌کنند تا بفهمند ماجرا از چه قرار بوده است. آن‌ها با اجساد نروژی‌ها برخورد می‌کنند و بقایای موجودی را پیدا می‌کنند که نروژی‌ها سوزانده‌اند. بعد از تحقیقات متوجه می‌شوند که چیز سوخته شده، بقایای یک موجود بیگانه است که می‌تواند به اشکال مختلف زندگی جذب شود و مانند ویروس گسترش یابد و این یعنی امکان دارد هر کسی در پایگاه به تسخیر این چیز در‌آمده باشد.
جان کارپنتر درفیلم چیز، پارانویا، ترس و انزوایی خلق می‌کند که کمتر کارگردانی در ژانر وحشت به آن دست یافته است. چیز نمونه ارزشمند فیلمی است که مرز ژانرهای وحشت و علمی-تخیلی را محو می‌کند و با جلوه‌های ویژه و مخلوقات بیگانه درجه یک ترکیبی از یک فیلم مهیج، ترسناک و دراماتیک خلق می کند که تا لحظه آخر نفستان را می‌گیرد و قلبتان را به تپش درمی‌آورد.
- کارگردان: John Carpenter
- بازیگران: Kurt Russell
- امتیاز IMDB: ۸.۲/۱۰
- مدت زمان: ۱۰۹ دقیقه
همچنین ببینید: 8 فیلم زیبا در مورد هوش مصنوعی
نفر درست را راه بده! (Let The Right One In, 2008)
اُسکارِ دوازده ساله یک نوجوان تنها است که توسط هم‌کلاسی‌هایش مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد. در خانه اما اُسکار وقتش را با رویای انتقام از سه قلدری که آزارش داده‌اند، می‌گذراند. او با الی، دختر دوازده ساله همسایه دوست می‌شود که فقط شب‌ها در زمین بازی پوشیده از برف بیرون ساختمانشان او را می‌بیند. مشکل این دوستی اینجاست که اِلی، دویست سال است که دوازده سال دارد.
توماس آلفردسون، کارگردان فیلم، در بستر ژانر وحشتِ خون‌آشامی، عاشقانه‌ای ساخته که معنای عشق، محبت و خانواده را از قید تعاریف محدود کننده می‌رهاند. نفر درست را راه بده! یک فیلم اُروپایی ترسناک است که شاید زرق و برق یک فیلم ترسناک هالیوودی مثل «آنابل به خانه می آید» را نداشته باشد اما شما را علاوه بر ترس، عمیقا درگیر روابط انسانی و معنای آن از خلال روایت عشق یک پسربچه و یک خون‌آشام می‌کند.
- کارگردان: Tomas Alfredson
- بازیگران: Kåre Hedebrant, Lina Leandersson, Per Ragnar, Ika Nord & Peter Carlberg
- امتیاز IMDB: ۷.۹/۱۰
- مدت زمان: ۱۱۴ دقیقه
کشتار با اره‌برقی در تگزاس (The Texas Chainsaw Massacre, 1974)
وقتی سالی متوجه می‌شود که قبر پدربزرگش مورد حمله و تخریب قرار گرفته، به همراه برادر فلجش، فرانکلین و دوستانشان به راه می‌افتند تا از علت حادثه سر در بیاورند. بینِ راه، در مزرعه پدری‌شان توقف می‌کنند و متوجه گروهی دیوانه و قاتل طرد شده می‌شوند. آن‌ها ماسک‌هایی از پوست انسان به صورت دارند و اَره برقی در دستانشان است.
شاید کمتر پایانی در فیلمی ترسناک به غم‌انگیزی و ترسناکی پایان فیلم کشتار با اره‌برقی در تگزاس باشد. نگران نباشید پایان فیلم را لو نمی‌دهیم، هرچند کلمات هرگز نمیتوانند آن دلهره و اضطراب را منتقل کنند. تاب هوپر، شخصیت آدم‌خوار و سادیسمی این فیلم را از یک قاتل آمریکایی واقعی به نام اِد گین (Ed Gain) الهام گرفته است. کشتار با اره‌برقی در تگزاس فیلمی بسیار کم‌خرج بود که راه خود را به ماندگارترین ها در تاریخ سینما باز کرد. بعضی این فیلم را واکنشی به جنگ ویتنام و کاپیتالیسم می‌دانند با این حال در موقع تماشای فیلم وقتی برای تحلیل ندارید، نفستان در سینه‌تان گره خورده است ویک روانی آدم‌خوار نمیگذارد آن را به راحتی بیرون بدهید.
- کارگردان: Tobe Hooper
- بازیگران: Marilyn Burns, Paul A. Partain, Edwin Neal, Jim Siedow & Gunnar Hansen
- امتیاز IMDB: ۷.۵/۱۰
- مدت زمان: ۸۳ دقیقه
درخشش (The Shining, 1980)
جک تورنسِ نویسنده‌ای است که شغلش را از دست داده و مدتی است تلاش می‌کند اعتیاد به الکل را ترک کند. او در یک مصاحبه، شغلی را می‌پذیرد که به همراه همسر و تنها پسرش به مدت پنج ماه به عنوان سرایدار و سرپرست در هتلی بزرگ و دور افتاده در کوه های راکی زندگی کند. هتل اورلاک در سال 1909 افتتاح شده و در فصول سرد سال به دلیل بارش شدید برف تعطیل است. سرپرست قبلی، آقای گریدی به دلیل تنهایی طولانی مدت در این هتل دیوانه شده، تا جایی که همسر و دو دخترش را به طرزی وحشیانه با تبر به قتل رسانده و بعد خودش را کشته است. اوضاع زندگی جک خراب است و از سوی دیگر به خلوتی که برای او فراهم می‌شود تا کتابش را بنویسد فکر می‌کند، پس این شغل را می‌پذیرد.
استفن کینگ (Stephen King) رمان‌نویس مشهور ژانر وحشت که فیلم های ترسناک زیادی از روی نوشته‌هایش ساخته شده است، به شدت از اقتباس استنلی کوبریک این استاد فیلمسازی، ناراضی بود. درک این تنفر تا زمانی که رمان را نخوانده باشید سخت است اما با خواندن نوشته کینگ دلیلش را در می‌یابیم. کوبریک هسته عاطفی رمانِ درخشش را کاملا از فیلم حذف کرده و تمرکزش را بر استخوان‌بندی رمان گذاشته است، چرا که می‌تواند از خلال آن به قلب وحشت سفر کند و آن را در حدی از اعتلای بصری و صوتی ارایه کند که کمتر فیلمی موفق به آن شده است. شخصیت جک در فیلم بر خلاف رمان از همان آغاز در مصاحبه شغلی، مرموز و غیر‌قابل اعتماد است و هرچه پیش می‌رود، مجنون‌تر می‌شود و مخاطبِ فیلم با کاراکتر جک به هیچ‌وجه احساس هم‌دردی و ترحم نمی‌کند. درخشش در تاریخ سینما یگانه است و بازی جک نیکلسن در نقش جک، از بی‌نظیرترین بازی‌ها در تاریخ سینما است.
- کارگردان: Stanley Kubrick
- بازیگران: Jack Nicholson, Shelley Duvall, Scatman Crothers & Danny Lloyd
- امتیاز IMDB: ۸.۴/۱۰
- مدت زمان: ۱۴۶ دقیقه
تجزیه و تحلیل پرفروش ترین فیلم ترسناک جهان
فیلمسازی هنری پیچیده است. از درام تا کمدی، رمانس تا ترسناک، هر ژانری متدهای مخصوص خود را برای خلق شاهکارهای هنری دارد تا تماشاچی‌های داخل سینما از تماشای آن‌ها لذت ببرند. برای این کار کارگردان‌ها ملزم به اجرای تکنیک‌های جذاب فیلمسازی هستند. برخی از این تکنیک‌ها در بهترین فیلم‌های تاریخ سینما واضح و روشن است، مثل گریم و آرایش‌های ترسناک، لباس‌های مناسب و فیلمنامه قوی. با این وجود کارگردان‌ها روش‌های دیگری نیز پیاده می‌کنند تا فیلمی که ساخته می‌سازند به‌اندازه کافی ترسناک و هیجان‌انگیز شود.
وقتی هم صحبت از المان‌های ترس و وحشت در بهترین فیلم سینمایی ترسناک به میان میآید، به‌غیر از تکنیک‌های معمول، ابزارهای مختلف دیگری نیز وجود دارند تا بتوانند تماشاچی‌ها را بترسانند. مانند صداهای ترسناک و غیرمنتظره، جلوه‌های ویژه و موارد دیگر.
به‌عنوان مثال توجه دقیق به جزئیات و ریتم کند عمدی در فیلم‌های ترسناک، بر وحشت و ترس آن‌ها اضافه می‌کند. به‌طوری که کنار گذاشتن این جزئیات برای ساخت این مدل فیلم‌ها غیرممکن به نظر می‌رسد. ولی اوج هنرنمایی کارگردان‌ها در بهترین فیلم های ترسناک، در این است که همه این صحنه‌ها را به شکلی هنرمندانه به مخاطب نمایش دهند. معمولاً صحنه‌های تهدید شدن کاراکترها توسط شخصیت بد داستان در این شرایط به مخاطب نمایش داده می‌شود تا حس ترس به‌خوبی به آن‌ها القا شود.
در آخر…
به دلیل بازگشت سرمایه قابل اتکای ژانر وحشت، انبوهی از فیلم های ترسناک در بازارِ سرگرمی ساخته می‌شوند که همین کمیت، باعث افت کیفی فیلم های ترسناک شده و شاید مخاطب را سر‌در‌گم و حتی دل‌زده کند. با این حال هرساله تعدادی فیلم در این ژانر ساخته می‌شوند که مخاطبان و منتقدان را شگفت‌زده می‌کنند. فیلمهایی که با هنر و خلاقیتشان ما را به وحشت می‌اندازند و ترس‌های درون مغزمان را با تصویر به رخمان می‌کشند. لیست بالا بعضی از بهترین فیلم‌ها در این ژانر بودند که سرگرمی را در کنار چیزی بزرگتر و عمیق‌تر در فیلمشان به ما ارائه می‌کردند.
اولین فیلم ترسناک کدام فیلم است؟
فیلم خانه شیطان یک فیلم سه دقیقه‌ای اولین فیلم در ژانر وحشت است که در سال ۱۸۹۶ ساخته شد.
پرفروش‌ترین فیلم ترسناک تاریخ چه فیلمی است؟
فیلم آن در سال ۲۰۱۷ بیشترین فروش را در تاریخ فیلم‌های ترسناک داشته است.
