دیابت یکی از بیماری‌هایی است که بر میزان قند خون و انسولین بدن اثر می‌گذارد و زندگی بیماران را برای همیشه تغییر می‌دهد. خوشبختانه پزشکان توانسته‌اند روش‌های مختلفی برای کنترل قند خون این بیماران شناسایی کنند که به حفظ روند طبیعی زندگی آن‌ها کمک می‌کند.
استفاده از برخی داروها، گیاهان دارویی و مکمل‌ها در کنار اصلاح سبک زندگی از جمله روش‌هایی هستند که به پایین آوردن قند خون و کنترل بیماری کمک می‌کنند. ما در این مقاله به معرفی قویترین پایین‌آورنده قند خون و روش‌های کنترل این بیماری می‌پردازیم.
چرا قند خون افزایش می‌یابد؟
مهم‌ترین علت افزایش قند خون در بدن، بیماری دیابت است. این بیماری که در سال‌های اخیر با سرعت زیادی در حال گسترش یافته، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر کرده است. این بیماری به دو نوع دیابت نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم می‌شود.
- در دیابت نوع ۱، بدن افراد به دلیل ابتلا به نوعی بیماری خودایمنی یا مشکلات ژنتیکی قادر نیست انسولین تولید کند. به همین دلیل این افراد نیاز دارند انسولین خود را از طریق تزریق این هورمون تامین و با کنترل رژیم غذایی و ورزش از نوسان قند خون خود جلوگیری کنند.
- در مقابل، دیابت نوع ۲ قرار دارد که بیش از ۹۵ درصد موارد ابتلا به دیابت در بزرگسالان را تشکیل می‌دهد. این یک بیماری وابسته به سبک زندگی افراد است که منجر به ناتوانی بدن در استفاده از هورمون انسولین می‌شود. در نتیجه قند خون به‌طور مزمن افزایش می‌یابد و پیش‌دیابت را ایجاد می‌کند. اگر روند افزایش قند خون، بدون کنترل هم‌چنان افزایش یابد، بیماری دیابت ایجاد می‌شود.
چگونه می‌توان قند خون را پایین آورد؟
برای افراد مبتلا به پیش‌دیابت، دیابت یا سایر مشکلاتی که منجر به افزایش قند خون می‌شوند، رژیم غذایی یک راهکار مهم برای پایین‌آوردن قند خون است. اگرچه عواملی مانند وزن بدن، استرس، فعالیت بدنی و عوامل ژنتیکی هم در این زمینه نقش دارند.
برای کنترل بیماری دیابت باید حتما تحت نظر پزشک باشید. بی‌توجهی به درمان و عدم انجام منظم آزمایش‌های لازم، قطعا شما را در مسیر درست درمان قرار نخواهد داد.
این نکته را هم در نظر بگیرید که گیاهان و مکمل‌ها نمی‌توانند دیابت را درمان کنند یا یک درمان مستقل باشند. اما برخی از آن‌ها در ترکیب با درمان‌های معمول بیماری دیابت، ممکن است علائم را کاهش دهند و در کم‌کردن خطر عوارض این بیماری موثر باشند.
نکته‌ای که حتما باید در نظر بگیرید این است که بیماران مبتلا به دیابت باید مصرف هر مکمل خوراکی، تغییر در برنامه غذایی و… را به پزشک معالج خود اطلاع دهند.
گاهی برخی از درمان‌ها ممکن است با درمان دارویی بیمار تداخل دارد و منجر به تغییر اثر دارو و افت شدید یا افزایش بیش‌ازحد قند خون شود.
قویترین پایین‌آورنده قند خون کدام است؟
افرادی که دچار دیابت هستند، باید حتما تحت نظر پزشک باشند. معمولا پزشک برای آن‌ها داروهایی مانند متفورمین تجویز می‌کند؛ اما ترکیباتی هم وجود دارد که می‌توان با مشورت پزشک از آن‌ها برای پایین‌آوردن قند خون استفاده کرد. در ادامه به معرفی قویترین پایین‌آورنده قند خون و سایر ترکیبات موثر در این زمینه می‌پردازیم.
اصلاح سبک زندگی
بهبود رژیم غذایی و کاهش وزن
با وجود این که همه افراد مبتلا به دیابت دچار اضافه‌وزن نیستند، اما چاقی می‌تواند یکی از جدی‌ترین ریسک‌فاکتورهای ابتلا به این بیماری باشد. پزشکان می‌گویند که کاهش ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن در این بیماران می‌تواند نقش موثری در کاهش قند خون داشته باشد. در لینک‌های زیر چند رژیم غذایی موثر را می‌توانید ببینید:
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهند رژیم‌های غذایی کم‌قند و کم‌کربوهیدرات حتی می‌تواند نیاز بیماران دیابتی به داروهای شیمیایی را هم کاهش دهد.
ورزش‌کردن
متخصصان می‌گویند ١۵٠ دقیقه ورزش هفتگی می‌تواند در پایین‌آوردن قند خون نقش داشته باشد.
علاوه بر این، دانشمندان آمریکایی در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که دویدن و تمرینات مقاومتی ممکن است سطح قند خون را در افرادی که دچار پیش‌دیابت هستند کاهش دهد. هنگام ورزش به میان وعده های ورزشی هم توجه کنید.
خواب و استراحت کافی
محققان دانشگاه هاروارد معتقدند خوابیدن زیاد یا کم یکی از عواملی است که در مختل‌کردن قند خون نقش دارد. به همین دلیل به افراد توصیه می‌شود مقدار خواب لازم برای بدن خود را شناسایی و سعی کنند کم‌تر یا بیشتر از آن نخوابند.
مصرف مکمل‌ها
کروم
کروم یک ماده معدنی است که با افزایش حساسیت بدن به انسولین، سطح قند خون را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، در کنترل سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید هم نقش دارد.
این ماده معدنی در بسیاری از مولتی‌ویتامین‌ها و ترکیبات دارویی که برای بیماران دیابتی تجویز می‌شود، وجود دارد. پزشکان مصرف ٢٠٠ میکروگرم کروم را به صورت روزانه برای این افراد توصیه می‌کنند.
منیزیم
محققان می‌گویند که بین ٢۵ تا ٣٨ درصد مبتلایان به بیماری دیابت، دارای سطوح پایینی از منیزیم هستند. ماده معدنی منیزیم در ترشح طبیعی انسولین و عملکرد آن در بافت‌های بدن نقش دارد.
مطالعات انجام‌شده نشان دادند که مصرف ۶ تا ٢۴ هفته‌ای مکمل‌های منیزیم در افراد مبتلا به دیابت نوع ٢، پیش دیابت و افراد سالم، به کاهش قند خون ناشتا در آن‌ها کمک می‌کند.
اگرچه مکمل منیزیم در میان قویترین پایین‌آورنده قند خون جای دارد، اما مصرف خودسرانه این ماده به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. منیزیم خطر ابتلا به اسهال را افزایش می‌دهد و با برخی داروها مثل دیورتیک‌ها (ادرارآورها) یا آنتی‌بیوتیک‌ها تداخل دارد. به همین دلیل لازم است قبل از مصرف آن حتما با پزشک خود مشورت کنید.
پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها مکمل‌هایی حاوی باکتری‌های مفید هستند که نقش بسیار مهمی در سلامتی عمومی بدن دارند. تحقیقات منتشرشده در مجله تغذیه بریتانیا نشان می‌دهد پروبیوتیک‌ها می‌توانند قند خون را کاهش و عملکرد انسولین را در بین بیماران مبتلا به دیابت یا پیش‌دیابت بهبود دهند.
ویتامین D
کمبود ویتامین D به عنوان یک عامل بالقوه در ابتلا به دیابت نوع ۲ در نظر گرفته می‌شود. آمارها نشان می‌دهند بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت از کمبود ویتامین دی رنج می‌برند.
پزشکان می‌گویند ویتامین دی احتمالا می‌تواند عملکرد سلول‌های پانکراس را که در تولید انسولین نقش دارند، بهبود دهد و سطح این ماده را بالا ببرد. در نتیجه قند خون به حد متعادلی در بدن خواهد رسید.
تهیه مکمل‌های ویتامین دی از داروخانه‌ها نیاز به نسخه پزشک ندارد؛ اما بهتر است بدون مشورت با پزشک به سراغ مصرف هیچ دارو یا مکملی نروید! توصیه می‌شود که مصرف مکمل‌های ویتامین D را تحت نظر پزشک و در دوزهای مناسب ادامه دهید تا از فواید آن برای سلامتی به‌ویژه کاهش قند خون بهره‌مند شوید. درباره ویتامین دی بیشتر بخوانید.
مواد غذایی پایین آورنده قند خون
بامیه
بامیه میوه‌ای است که معمولا مانند سبزیجات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده غذایی، سرشار از ترکیبات کاهش‌دهنده قند خون مانند پلی‌ساکاریدها و آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی هستند.
دانه‌های بامیه به دلیل خواص قوی در کاهش قند خون، در طب سنتی و برای درمان دیابت به کار می‌رود.
دانه چیا
خوردن دانه چیا ممکن است به کنترل سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت کمک کند. مطالعات مختلف مصرف دانه چیا را با کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین مرتبط دانسته‌اند.
بررسی‌هایی که در سال‌های اخیر بر روی حیوانات انجام شده نشان داده‌اند دانه چیا می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین و کنترل قند خون کمک کند و به‌طور بالقوه، خطر بیماری‌هایی مانند دیابت را کاهش دهد.
توت‌ها
توت‌ها منابعی سرشار از فیبر، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. مطالعات متعدد مصرف توت را با بهبود کنترل قند خون مرتبط می‌دانند.
محققان در بررسی‌های انجام شده در سال‌های گذشته به این نتیجه رسیده‌اند که خوردن حدود ۲۵۰ گرم تمشک قرمز در یک وعده غذایی پر‌کربوهیدرات می‌تواند به میزان قابل توجهی انسولین و قند خون را در بزرگسالان مبتلا به پیش‌دیابت کاهش دهد.
علاوه بر این، توت‌فرنگی، زغال‌اخته و شاه‌توت هم ممکن است با افزایش حساسیت به انسولین و بهبود پاک‌سازی گلوکز از خون، در کاهش قند خون موثر باشد.
جو دو سر
جو دو سر حاوی فیبر بسیار بالایی است و اضافه‌کردن آن به رژیم غذایی می‌تواند به بهبود سطح قند خون بدن کمک کند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف جو دو سر به‌طور قابل توجهی می‌تواند سطح قند خون ناشتا را در بیماران دیابتی کاهش دهد.
کفیر و ماست
محققان مصرف کفیر و ماست را با بهبود کنترل قند خون مرتبط دانسته‌اند و این محصولات لبنی تخمیر‌شده را در تنظیم قند خون موثر می‌دانند.
پزشکان معتقدند مصرف یک لیوان نوشیدنی کفیر یا ماست غنی از پروبیوتیک در روز، می‌تواند قند خون ناشتا را در افراد به میزان قابل توجهی پایین آورد.
دارچین
دارچین ادویه‌ای آشنا برای ایرانیان است. ترکیبات موجود در دارچین سطح گلوگز خون ناشتا را کاهش می‌دهد و باعث بهبود حساسیت بدن به انسولین می‌شود. علاوه بر این، اضافه‌کردن آن به غذاها منجر به محدود‌شدن مصرف شکر می‌شود. البته باید توجه کرد که نقش دارچین در پایین‌آوردن قند خون به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع دارچین مصرفی (انواع مختلف دارچین حاوی مقادیر متفاوتی از ماده موثره در کاهش قند خون هستند)
- دوز مصرفی
- سایر داروهای مصرفی
- واکنش بدن به این ماده
دانه شنبلیله
شنبلیله دانه‌ای است که می‌تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند. این دانه حاوی فیبرها و مواد شیمیایی خاصی است که منجر به کند‌شدن هضم کربوهیدرات‌ها می‌شود و قند خون را پایین می‌آورد.
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این دانه می‌تواند به تاخیر یا جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ هم کمک کند.
محققان می‌گویند مصرف دانه شنبلیله در کاهش قند خون ناشی از افزایش انسولین نقش دارد و منجر به کاهش سطح کلسترول خون هم می‌شود. از این دانه یا عصاره آن در آشپزی و برخی مکمل‌های خوراکی استفاده می‌شود.
آلوئه‌ورا
بسیاری از افراد با خواص گیاه آلوئه‌ورا برای پوست آشنا هستند؛ اما اطلاعات کمی در مورد سایر خواص شگفت‌انگیز این گیاه به‌ویژه برای کنترل قند خون وجود دارد. محققان در جدیدترین بررسی‌های خود متوجه شدند آلوئه‌ورا به دلایل زیر یکی از قویترین پایین‌آورنده‌های قند خون است:
- افزایش سطح انسولین
- تقویت سلامتی و تعداد سلول‌های مرتبط در پانکراس به نام جزایر لانگرهانس
- محافظت از بدن در برابر افسردگی، اضطراب و بیماری‌های کلیوی از طریق کاهش استرس اکسیداتیو
این نتایج بسیار امیدوارکننده هستند؛ اما هنوز به تحقیقات بیشتری در مورد اثربخشی این ترکیبات بر سلامت بیماران دیابتی نیاز است. پس بهتر است از مصرف خودسرانه آن‌ها خودداری و پیش از مصرف با پزشک خود در مورد اثرات و عوارض جانبی آن‌ها مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
با وجود اهمیت مصرف دارو و درمان‌های منظم تحت نظر پزشک، نمی‌توان از نقش الگوهای غذایی و مصرف خوراکی‌ها در کنترل بیماری دیابت صرف نظر کرد.
چه شما به دیابت یا پیش‌دیابت دچار بوده یا یک فرد سالم باشید، لازم است قویترین پایین‌آورنده قند خون را بشناسید. استفاده از راهکارها و مصرف محصولاتی که در کنترل قند خون نقش دارند، علاوه بر اثر درمانی می‌توانند به پیشگیری از دیابت در افراد هم کمک کنند.
سوالات متداول
قویترین پایین‌آورنده قند خون چیست؟
هنگامی که قند خون بیش از حد بالا باشد، هایپرگلیسمی یا گلوکز بالا در خون ایجاد می‌شود. سریع‌ترین راه برای کاهش آن، مصرف انسولین است. البته ورزش‌کردن و مصرف برخی از مکمل‌ها و مواد غذایی هم به عنوان روش‌های موثر در کاهش سریع قند خون نقش دارند.
قند خون را با چه سرعتی می‌توان کاهش داد؟
امکان کاهش سریع قند خون وجود دارد. شواهد علمی نشان می‌دهند که استفاده از یک سبک زندگی سالم مثل تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم می‌تواند در طول چند روز، سطح قند خون بدن را تا حد مناسبی کاهش دهد.
چگونه می‌توانم قند خون خود را در شب کاهش دهم؟
مصرف یک میان‌وعده با پروتئین بالا و چربی کم قبل از خواب ممکن است به افراد مبتلا به دیابت کمک کند تا سطح قند خون خود را در طول شب تثبیت کنند. سطح قند خون همه افراد در طول شب تغییر می‌کند؛ اما این نوسان‌ها در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ در طول شب می‌تواند باعث بروز هیپرگلیسمی در صبح شود.
یک پاسخ
بسیار مفید
استفاده کردیم