شپشک برنج؛ راه های از بین بردن شپشک برنج در خانه

شپشک برنج از معضلاتی که ممکن است بعد از تهیه برنج یا بعد از قرار دادن کیسه آن در شرایط خاص ایجاد شود. روش های مختلفی برای از بین بردن شپشک وجود دارد. برخی ممکن است قرار دادن برنج در آفتاب را برای رفع شپشک استفاده کنند و برخی دیگر قرار دادن برنج در فریزر را راه حل مناسبی جهت از بین بردن این حشره بدانند. راه های زیادی برای از بین بردن شپشک برنج در خانه وجود دارد و ما سعی داریم در این مطلب تمام این روش ها را برای شما بیان کنیم تا بدون نیاز به هیچ ماده شیمیایی بتوانید برنج های خود را از شر این حشره کوچک خلاص کنید.

شپشک برنج چیست؟

شپشک برنج که با نام علمی sitophilus oryzae  نیز شناخته می شود در برخی محصولات مانند برنج، گندم و ذرت ایجاد می شود. این حشره شکلی خرطومی داشته و به رنگ قهوه ‌ای است و طول آن به سه تا پنج میلی متر می رسد. تا زمانی که این حشره به صورت کامل رشد کند در داخل دانه برنج قرار دارد و به همین دلیل ممکن است تا قبل از بالغ شدن شما این حشرات را در بین برنج مشاهده نکنید. طول عمر این حشرات 30 روز است و می توانند در این مدت بین غلات شما مانند برنج تخم گذاری کنند. البته این شپشک ها باعث ایجاد عفونت و انتقال بیماری نمی شود ولی در نظر داشته باشید امکان پرواز دارند و می توانند به سایر نقاط منزل نیز جابجا شوند.

شپشک برنج از کجا می آید؟

در هنگام کاشت محصول و یا برداشت و انبار کردن برنج، تخم این حشرات بر روی گیاه قرار می گیرد. اگر برنج در شرایط مناسبی برای رشد شپشک قرار داشته باشد تکثیر این حشرات در داخل کیسه آغاز می شود و بعد از مدتی برنج شپشک زده را مشاهده خواهید کرد. معمولاً گرما و رطوبت تاثیر بسیار زیادی بر رشد سریع تر این حشرات دارد و بهتر است برنج را در محل خنک و بدون رطوبت قرار بدهید. البته این حشرات بیماری زا نیستند و تنها به برنج خسارت وارد می کنند و اگر برای مدت طولانی در برنج بمانند، سبب پودر شدن آن می شوند.

راه های از بین بردن شپشک برنج در خانه

استفاده از قرص سیر

اولین روشی که برای از بین بردن شپشک برنج می توانید استفاده کنید، قرص سیر یا قرص ضد بید می باشد. این قرص های گیاهی را می توانید از عطاری های یا داروخانه ها تهیه کنید و با توجه به دستورالعمل روی بسته بندی، آن را در داخل کیسه های برنج بگذارید تا شپش ها و آفت های موجود داخل آن از بین بروند.

عوض کردن گونی برنج

گونی برنج را حتماً باید عوض کنید. گونی محلی است که شپشک ها در آن رشد کرده اند و احتمالا تخم گذاری نیز کرده باشند. پس بهتر است ابتدا برنج را از گونی خارج کنید و در داخل یک سینی بزرگ بریزید. حتماً بعد از استفاده از قرص سیر یا گذاشتن برنج ها زیر افتاب، باید گونی جدیدی را برای آن انتخاب کنید و گونی قبلی را دور بیاندازید تا تخم این حشره در خانه پخش نشود.

قرار دادن برنج زیر نور برای از بین بردن شپشک

شپشک ها از نور آفتاب فراری اند و اگر برای مدت زمان طولانی در معرض خورشید باشند از برنج خارج می شوند. البته باید توجه داشته باشید که قرار دادن برنج برای زمان زیادی در زیر آفتاب، باعث پوک شدن آن و کاهش خواص برنج به سبب تابش زیاد نور می شود. پیشنهاد می‌کنیم پارچه ای را در حیاط یا پشت بام منزل پهن کرده و برنج را روی آن بریزید و هر ساعت یک بار به آن سر بزنید تا اگر از رفتن شپشک ها مطمئن شدید، برنج را سریعاً به گونی برگردانید تا آسیب به بافت آن وارد نشود.

استفاده از گوگرد برای از بین بردن شپشک برنج در خانه

شاید استفاده از گوگرد برای از بین بردن شپشک برنج در منزل عجیب و دشوار به نظر برسد ولی به هیچ وجه اینگونه نیست. شما می توانید برای این کار از یک جعبه کبریت کمک بگیرید و آن را داخل گونی برنج قرار دهید. به دلیل گوگرد موجود در کبیرت این حشرات از داخل کیسه خارج خواهند شد زیرا به شدت از گوگرد متنفر هستند.

از بین بردن کرم برنج با میخک و برگ بو

از دیگر روش های از بین بردن شپشک برنج در منزل میتوان به استفاده از میخک و برگ بو اشاره نمود. شما می توانید میخک خشک شده را که به عنوان ادویه پخت و پز استفاده می شود را در کیسه برنج قرار داده تا به راحتی شپشک ها را فراری دهید. همچنین اگر می خواهید برنج شما به این آفت گرفتار نشود با گذاشتن مقداری میخک اطراف کیسه برنج، شپشک را از آن دور نمایید.  برگ بو که با نام برگ چریش نیز معروف است، می تواند این حشره ها را از برنج شما دور نگه دارد.

قرار دادن برنج در فریزر

همانطور که آفتاب و حرارت شپشک را از بین می برد، سرما نیز تاثیری مشابه بر روی این موجود خواهد داشت. قرار دادن برنج در فریزر به مدت چهار روز تا یک هفته این موجودات را خواهد کشت و بعد می توانید برنج سالم را در بسته بندی های جدید قرار دهید. همچنین اگر فریزر شما جا نداشته باشد می توانید این کار، در چندین نوبت در هفته برای رفع شپشک برنج صورت پذیرد.

راه از بین بردن شپشک برنج در خانه؛ آب جوش

استفاده از آب جوش دیگر روشی است که می توانید برای از بین بردن شته گل در خانه استفاده کنید. البته این روش برای مقادیر کم برنج مناسب است و در مقیاس زیاد روش موثری نخواهد بود.  شما باید ابتدا آب را بجوشانید و سپس برنج را به آن اضافه کنید تا حرارت، سبب کشته شدن شپشک ها و از بین رفتن تخم های آن ها در میان برنج شده و  لاشه آن ها بر روی آب شناور شود تا به راحتی بتوانید آن ها را جدا کنید. همچنین جوشاندن برنج روی حرارت کاری مشابه ریختن برنج در آب جوش را انجام خواهد داد، فقط جدا کردن شپشک ها بعد از کشته شدن در این روش سخت تر خواهد بود.

 از بین بردن شپشک برنج در خانه با تله های چسبی

استفاده از تله های چسبی می تواند یکی از راه های ازبین بردن شپشک برنج در خانه باشد. البته این تله ها زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که شما برنج را در فضای باز قرار داده و به واسطه آفتاب نور خورشید یا هر عامل دیگری شپشک ها قصد فرار از داخل برنج را داشته باسند. تله چسبناک باعث می شود تا شپشک به آن بچسبد و بعد از مدتی روی آن کشته شود. این تله ها به شما کمک می‌کنند تا از پخش شدن شپشک ها در خانه جلوگیری کنید و مانع از تخمک گذاری مجدد آن ها شوید.

آیا می توانیم از قرص برنج برای از بین بردن شپشک برنج در منزل استفاده کنیم؟

علاوه بر موارد بالا، سنگ نمک، زنجبیل، سیر تازه و خشک و زرد چوبه هم می تواند باعث از بین رفتن شپشک شود ولی توصیه می کنیم به هیچ عنوان از قرص برنج برای این امر استفاده نکنید زیرا این ماده شیمیایی  ترکیب سمی و کشنده دارد  و شاید در مدت کوتاه این موجودات را از بین ببرد اما اگر مقدار کمی از آن وارد بدن شود و توسط انسان مورد استفاده قرار بگیرد، منجر به مسمویت و حتی مرگ خواهد شد.

چگونه از آفت زدگی برنج جلو گیری کنیم؟

برای جلوگیری از شپشک برنج می توانید از روش‌های زیر را استفاده کنید

1. حد الامکان برنج ها را در ظروف پلاستیکی و شیشه ای قرار دهید تا مانع نفوذ هوا به داخل آن شوید.
2. محل نگهداری برنج را از نظر آلودگی و آسیب احتمالی بررسی کنید.
3. سعی کنید برنج در محل خشک نگهداری شود زیرا شپشک برای رشد به رطوبت و محیط گرم نیاز دارد.
4. گونی های برنج را به دیوار تکیه ندهید تا هوا وارد آن نشود.
5. سعی کنید برنج را با فاصله از سطح زمین در قفسه قرار دهید.
6. تعداد زیادی گونی برنج را روی هم قرار ندهید تا گرما جهت رشد حشرات مهیا نشود.
7. برنج ها را در محیط های مانند آشپزخانه و حمام قرار ندهید تا رطوبت لازم برای رشد شپشک فراهم نشود.
8. برنج را در بخشی قرار دهید که نور کافی خورشید به آن بتابد ولی در معرض تابش مستقیم خورشید نباشد.
9. به دلیل حساس بودن شپشک به بوی سیر می توانید در کنار گونی برنج چند شاخه سیر قرار دهید.
10. فلفل چیلی می تواند شپشک را از برنج دور نگه دارد. می‌ توانید مقداری از فلفل را در پارچه قرار داده و آن را در داخل ظرف یا گونی برنج بگذارید.

نکات مهم در شپشک برنج که باید بدانید

• توجه کنید شپشک بیشتر در محصولاتی ایجاد می شود که انبار شده اند. از خرید بیش از حد برنج خودداری کنید تا کمتر با این آفات رو به رو شوید.
• شپشک ها باعث عفونت و بیماری نمی شوند ولی اگر در منزل تان پخش گروند به تمامی غلات شما آسیب خواهد رساند.
• شپشک تنها ۳۰ روز عمر می کند ولی تنها در چهار روز می‌ تواند تا ۳۰۰ تخم بگذارد پس در صورت شپشک زدگی برنج اجازه خروج این موجودات را از کیسه ندهید و سعی کنید آن ها را توسط آفتاب یا آب جوش از بین ببرید.

تفاوت شپشک برنج و شپش سر

شپش‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدامشان یک مکان خاصی برای خود انتخاب می‌کنند. اولین سالی که خیلی مردم می‌پرسند این است که «آیا شپشک برنج باعث شپش سر میشود». شپش سر یک انگل خاص است که تنها روی سر انسان رشد و زندگی می‌کند. این موجودات بی‌بال توانایی پرواز ندارد. همچنین با داشتن پاهای کوتاه قادر به پریدن هم نیستند. این شپش‌ها حدود 30 الی 50 روز عمر می‌کنند. طول یک شپش حدوداً بین 1 تا 3 میلی‌متر است. شپش‌ها معمولاً هر 4 تا 6 ساعت از خون انسان تغذیه می‌کنند که باعث گزیدگی در پس گردن یا کنار گوش می‌شود.

اما شپشک برنج چه ضرری دارد؟ شپش موجود در برنج، حشره بسیار ریزی است که بین 2 الی 3 میلی‌متر طول دارد. رنگ آن قهوه‌ای تیره است. این شپش بر خلاف شپش سر، قادر به پرواز هست. حال سؤال پیش می‌آید که شپشک برنج از کجا می آید؟ این موجودات از مزارع برنج وارد گیاه برنج شده و در آن جا مشغول به رشد و تکثیر خود می‌کنند. متوسط طول آن‌ها بین 4 تا 6 ماه است. حشره ماده بالغ، در طول زندگی خود حدود 400 تخم می‌گذارد.

شپشک برنج برای انسان خطری ندارد و باعث عفونت و بیماری نمی‌شود؛ اما اگر در حجم بسیار زیادی تکثیر شود می‌تواند به محصولات و زمین‌های کشاورزی آسیب جدی وارد کند. نعناع و شپشک برنج دو ماده متضاد هم هستند که می‌تواند در مقابل تکثیر این موجودات مثمر ثمر واقع شوند. همچنین از راهکار فلفل قرمز و شپشک برنج نیز برای درمان این مشکل غافل نشوید. با این حال سرعت بالای تولیدمثل شپش‌های برنج باعث می‌شوند که دانه‌های برنج را از داخل جویده و پوک کنند. شپشک ماده به‌وسیله سر خرطومی خود، دانه برنج را سوراخ می‌کند و تخم‌هایش را در آن جا می‌گذارد.

همچنین ببینید: لیست انواع برنج ایرانی

سخن آخر

بهترین روش برای اینکه برنج شما دچار شپشک زدگی نشود این است که در هنگام خرید بسیار دقت کرده تا برنج های با عمر طولانی و انبار شده را تهیه نکنید. از طریق سرویس اسنپ اکسپرس به راحتی می توانید انواع برنج های اعلا را در کمتر از ۳۰ دقیقه درب منزل تحویل بگیرید تا خیالتان از بابت آفت و شپشک در برنج راحت باشد و نیاز به انجام هیچ کدام از موارد بالا جهت دفع آن نباشید. اگر شما با این مشکل تاکنون سر و کار داشته اید و روش موثری برای رفع شپشک برنج در خانه می شناسید، لطفا با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول:

چگونه از شپشک زدگی برنج جلوگیری کنیم؟

عدم قرار دادن برنج در مکان مرطوب مانند آشپزخانه و حمام و گذاشتن کیسه برنج در قفسه بهترین روش جلوگیری از شپشک برنج می باشد.

برای رفع شپشک از قرص برنج می توانیم استفاده کنیم؟

قرص برنج باعث کشته شدن شپشک میشود ولی به دلیل مواد شیمیایی و سموم موجود در آن که برای بدن انسان مضرر است پیشنهاد می کنیم از روش های جایگزین برای رفع شپشک استفاده نمایید