کبد چرب معمولاً به دو نوع الکلی و غیر الکلی تقسیم میشود. این بیماری اصلیترین عامل بروز نارسایی کبدی است و بیشتر در افراد چاق و کم تحرک رخ میدهد. یکی از موثرترین روشها برای جلوگیری از ابتلا به کبد چرب داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. شاید با خود بگویید برای کبد چرب چی بخوریم؟ یا حتی نمیدانید برای کبد چرب چی نخورید؟ پاسخ این سوال در این مقاله برای شما داده خواهد شد تا تمامی مواد غذایی مناسب برای کبد چرب و همچنین موادی که نباید برای ابتلا به کبد چرب بخورید، آشنا شوید.
برای کبد چرب چی بخوریم؟
این مقاله را با لیستی از خوراکیهایی که برای کبد چرب باید بخورید، آغاز میکنیم. برخی از این خوراکیها در برنامه غذایی شما وجود دارند و برخی دیگر را میتوانید به این برنامه اضافه کنید.
سبزیجات
با بررسی خواص سبزی خوردن پی میبریم که بهترین ماده غذایی برای جلوگیری از تجمع چربی در بدن است. سبزیجاتی مانند انواع کلم بروکلی، اسفناج، کلم پیچ میتوانند به کاهش وزن و جلوگیری از جمع شدن چربی در بدن کمک کنند. همچنین چغندر، برنج قهوهای و هندوانه نیز جزوه مواد غذایی مناسب برای جلوگیری از کبد چرب هستند.
قهوه
برای داشتن کبدی سالم، مصرف قهوه میتواند موثر باشد زیرا آنزیمهای غیر طبیعی کبد را کاهش میدهد. افرادی که کبد چرب دارند اگر از قهوه در رژیم غذایی استفاده کنند، آسیب کمتری به آنها وارد میشود. قهوه نسبت به سایر نوشیدنیهای کافئین دار ضرر کمتری دارد و حجم آنزیمهای کبدی غیر معمول در افرادی که در معرض خطر کبد چرب هستند را تنظیم میکند.
ماهی
یکی از مواد لازم برای تقویت سیستم ایمنی بدن امگا ۳ و فسفر است. ماهی سرشار از این مواد معدنی است و برای کاهش تورم و تنظیم چربی بدن بسیار مفید است. ماهیهایی مانند تونا، قزل آلا و سالمون به دلیل دارا بودن امگا ۳ سبب کاهش چربی کبد و تورم آن میشوند و سطح کلسترول خون را کاهش میدهند.
توفو
توفو همان پنیر لوبیا است که از سویا به دست میآید. این ماده برای کاهش ساخت چربی در بدن بسیار مفید است. پروتئینی که در سویا موجود است سبب میشود چربی در کبد کمتر ساخته شود و از بروز کبد چرب جلوگیری گردد.
بلغور جو
مطمئنا کمبود ویتامین D میتواند یکی از علل نارساییهای کبدی باشد. مصرف بلغور جو به دلیل کربوهیدرات موجود در آن انرژی بدن را افزایش میدهد و فیبر این ماده مغذی باعث احساس سیری و حفظ وزن مطلوب میگردد و عملاً، به صورت غیر مستقیم از کبد چرب جلوگیری میکند.
گردو
افرادی که میخواهند کبد چرب نگیرند در رژیم غذایی شان باید از گردو استفاده کنند. گردو منبع اسیدهای چرب مانند امگا ۳ است که باعث بهبود عملکرد کبد و همچنین کاهش چربی این عضو بدن میشود.
آووکادو
مصرف آووکادو باعث کاهش آسیبهای کبدی میشود. آووکادو حاوی چربیهای مفید است که از بروز کبد چرب جلوگیری میکند. همچنین این گیاه به سبب داشتن مقدار زیادی فیبر به کنترل وزن کمک مینماید.
شیر و لبنیات کم چرب
پروتئین بالای موجود در شیر و به طور کلی لبنیات آسیبهای وارد به کبد را کاهش میدهد. به شما پیشنهاد میکنیم حتما در رژیم غذایی خود از لبنیات استفاده کنید تا احتمال بروز به کبد چرب در شما کاهش یابد.
چای سبز
از خواص چای سبز هرچه بگوییم کم است. این نوشیدنی که بیشتر در شرق آسیا استفاده میشود و بهترین دمنوش گیاهی برای کبد چرب است، سبب کاهش جذب چربی میگردد. چای سبز کمک میکند تا ذخیره چربی در کبد کاهش یافته و عملکرد آن را بهبود یابد.
روغن زیتون
یکی از خواص روغن زیتون، درمان کبد چرب است. روغن زیتون به کنترل و کاهش وزن کمک میکند و به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب مانند امگا ۳، میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای روغنهای نباتی باشد. این روغن سطح آنزیمهای کبد را کاهش داده و از بروز کبد چرب جلوگیری مینماید.
دانه آفتابگردان
دانه آفتابگردان، آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که حاوی مقدار زیادی ویتامین E میباشد. این ویتامین از کبد در برابر آسیبهای زیادی محافظت میکند و سبب بهبود عملکرد آن میگردد.
آب هویج
هویج غنی از بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین آ تبدیل شده و از بهترین مواد غذایی برای درمان کبد چرب میباشد. این ماده سبب آزاد شدن صفرا و ورود آن به جریان خون شده و همین امر سبب از بین رفتن مواد زائد و چربیهای غیر مفید میشود.
سیر
سیر علاوه بر اینکه به کیفیت غذا کمک میکند، سبب کاهش وزن افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند نیز میشود و بطور غیر مستقیم احتمال بروز این بیماری در بدن را کاهش میدهد.
برای کبد چرب چی نخوریم؟
درست مانند هر مشکلی که در هر نقطه از بدن پیش میآید و دارای برخی محدودیتها برای تغذیه است، کبد چرب نیز دارای دستورالعمل خاصی برای تغذیه است که شامل برخی محدودیتها برای خوردن برخی خوراکیها است. این خوراکیها را در ادامه نام خواهیم برد.
شکر و شیرینیجات
مصرف انواع شکر و قندهای اضافی سطح قند خون را افزایش میدهد و سبب افزایش چری در کبد میگردد. این قندها در اکثر آبنباتها، بستنیها و نوشیدنیهای مانند نوشابه یافت میشود. برای مبتلا نشدن به کبد چرب این مواد را به هیچ عنوان نباید استفاده کنید.
الکل
نوشیدنیهای الکلی قاتل کبد هستند. مصرف این نوشیدنیها عملکرد کبد را مختل میکند و سبب از بین رفتن سلولهای آن میشود. این امر بیماریهای مانند هپاتیت و سیروس را در کبد به وجود میآورد. کبد به هیچ عنوان قادر به تجزیه الکل نیست و مصرف آن ابتلا به کبد چرب را دور از دسترس نخواهد کرد.
غلات تصفیه شده
غلات تصفیه شده که سبوس در آنها وجود ندارد به دلیل اینکه فیبر خود را از دست دادهاند، قند خون را افزایش میدهند و برای افراد مبتلا به کبد چرب بسیار مضر هستند. این مواد شامل نان سفید و ماکارونی بدون سبوس هستند و بهتر است برای کاهش عوارض کبد چرب تمامی این مواد به صورت کامل و سبوسدار استفاده شود تا کربوهیدرات اضافی آنها در کبد به صورت چربی اشباع ذخیره نگردد.
گوشت قرمز
مصرف گوشت قرمز چربی اشباع کبد را افزایش میدهد. بهتر است گوشت سفید جایگزین گوشت قرمز شود تا امکان ابتلا به کبد چرب نیز کاهش یابد. انواع گوشت ماهی میتواند اثر منفی گوشت قرمز را خنثی کند و جایگزینی مناسب در رژیم غذایی باشد.
نمک و غذای سرخ شده
مصرف غذاهای شور و سرخ کردنی سبب افزایش فشار خون، کلسترول و افزایش وزن میشود. تمامی این عوامل احتمال بروز کبد چرب را افزایش میدهد. توصیه میکنیم از ادویه جاتی مانند زنجبیل، زردچوبه و دارچین بجای نمک در غذا استفاده کنید.
چربیهای اشباع شده
از دیگر مواد ممنوعه که برای کبد چرب نباید بخورید چربیهای اشباع شده مانند سس مایونز و سوسیس است. این غذاها کالری و تری گلیسیرید بالایی دارند و به کبد آسیب میرسانند. در رژیم غذایی خود حتماً از غذاهایی با چربی اشباع کم استفاده کنید و فست فود جات مانند کالباس و سوسیس را به طور کامل حذف نمایید.
مضرات گردو برای کبد چرب
تا به اینجا درباره اینکه برای درمان کبد چرب چی بخوریم چی نخوریم صحبت کردیم. حال یکی از خوراکیهایی که بسیار موردبحث قرار گرفته گردو است. گردو یکی از پرمصرفترین خشکبار دنیا است. در کشور ما با توجه به قیمت بالای آجیل اما همچنان توسط مردم بسیار مورداستفاده قرار میگیرد. با این حال گردو یکی از پرمصرفترین خشکبارهایی است که مردم میل میکنند؛ زیرا نهتنها در ترکیب آجیل کاربرد دارد بلکه در تهیه برخی غذاها و صبحانه نیز استفاده میشود.
حال برای اینکه جواب این سؤال را دهیم که برای کبد چرب چه بخوریم یا برای کبد چرب چی نخوریم ابتدا باید بدانیم کبد چرب چیست؟
در کبد ما وجود مقدار کمی چربی طبیعی است؛ اما اگر این میزان چربی افزایش یابد و تجمع بیش از حد واکوئلهای چربی در آن ایجاد شود، کبد دچار التهاب میگردد. زمانی که این اتفاق میافتاد میگویند که فرد دچار کبد چرب شده است.
حال این سال پیش میآید که چرا کبد چرب میشود؟ بدن دارای ذخایر انرژی است که از آن برای فعالیتهای روزانه و ساخت سلول و بازسازی بدن مصرف میکند. با این حال اگر سبک زندگی و تغذیه فرد تغییر و به سمت ناسالمی برود، قضیه خطرناک میشود. به این خاطر که کبد بهتنهایی چربی تولید میکند و اگر میزان این چربی بیش از حد معمول و موردنیاز کبد شود، شاهد ابتلای فرد به بیماری کبد چرب خواهیم بود.
ناشتا برای کبد چرب چی بخوریم
افرادی که دارای کبد چرب هستند، باید نسبت به دیگران رژیم غذایی متفاوتتری را رعایت کنند. آنها قادر نیستند هر غذایی را بخورند. همچنین به خاطر این مشکلشان باید صبحانه نسبتاً متفاوتی را نسبت به افراد عادی میل کنند.
تهیه صبحانه با زردچوبه
زردچوبه به دلیل وجود آنتیاکسیدانهای بسیار زیاد و خواص ضدالهتابی که ماده کورکومین در آن ایجاد میکند، درصد ابتلا به کبد چرب را در افراد پایین میآورد. به همین خاطر به افرادی که در معرض این مشکل هستند توصیه میشود که در هنگام تهیه وعدههای غذایی از زردچوبه استفاده کنند.
خوردن سیر
سیر دارای میزان بسیار زیادی گوگرد است که کمک میکند آنزیمهای کبدی فعال شده و در نتیجه در هنگام صبح کبد را پاکسازی میکند. خوردن چند حبه سیر قبل از صبحانه باعث میشود که میزان بیشتری از خواصن آن وارد بدنتان شود.
سبزیجات چلیپا
چلیپا یکی از بهترین سبزی برای کبد چرب است. این سبزی با وجود گلوتاتیون زیادی که در خود دارد در قبل از صبحانه باعث میشود سیستم ایمنی بدن افزایش یابد و کبد را نیز پاکسازی کند.
روغن زیتون
خوردن خوراکیهای دارای چربی زیاد، باعث به وجود آمدن کبد چرب میشوند. با این حال روغن زیتون با دارا بودن چربیهای اشباع نشده، فشار زیادی به کبد وارد نمیکند. روغن زیتون علاوه بر اینکه یکی از موارد مهم در جلوگیری از کبد چرب است میتواند به سلامتی کلی بدن نیز کمک شایانی کند.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم به پاسخ این سوال که برای کبد چرب چی بخوریم چی نخوریم پی ببریم. علاوه بر مقالاتی در حوزه سلامت، شما میتوانید مطالبی در مورد نحوه آماده سازی انواع غذا را در مجله اسنپ اکسپرس مطالعه کنید. در پایان شما بگویید مهمترین علت بروز کبد چرب چیست؟